پيک هفته

   

پيک نت

پيوندهای پيک بايگانی پيک

hafteh@peiknet.com

 

    hafteh@peiknet.com

 

 
 


فنی زاده
با هق هق آسمان
یاد "رگبار" کنید!

پرویز فنی زاده نمرد، پر کشید! داغ خودش را به دل سینمای ایران گذاشت. با بهروزوثوقی در اوج شکوفائی اش، شانه به شانه شده بود و انتظامی آینده ایران بود. خیلی زود، زودتر از آنچه تصور می‌شد به دام اعتیاد افتاد. از بدخیم ترین آن هم: هروئین!

هیچکس در سینمای ایران نخواهد توانست "مش قاسم" یا "ملیجک" شود. هر بار که آسمان هق هق می‌کند "رگبار" ی به خاطر می‌آید که او در آن بازی کرد. چه کسی می‌توانست زیر جلد "بوف کور" هدایت برود، جز او؟ هدایت با گاز خود را کشت و فنی زاده با اعتیاد.

متولد1316 بود، انقلاب آرزوی فنی زاده بود، اما وقتی رسید که او دیگر نمی توانست برخیزد و کمر راست کند. نیم خیزی برداشت اما دیگر خیلی دیر شده بود!

حروف چین و مصحح روزنامة اطلاعات بود. وقتی ابوالحسن صبا چشم برجهان بست و به یاد او یک برنامه گلها تدارک دیدند فنی زاده در آن گروه "نی" می‌زد! می‌دانستید؟ به کتاب "قصه شمع" نواب صفا مراجعه کنید!

 در سال 1337 به کلاس‌های هنرهای دراماتیک رفت و با گروهی از دوستانش گروه «تئاتر گل سرخ » را تشکیل داد، و در سال1340 به عضویت گروه « گروه تئاتر پازارگاد » درآمد. از این پس در مقام بازیگر حرفه ای تئاتر به فعالیت‌هایش ادامه داد، و کار در روزنامة اطلاعات را رها کرد و در صحنه  تلویزیون ظاهر شد.

در سال 1345 به استخدام ادارة هنرهای دراماتیک (ادارة برنامه‌های تئاتر) درآمد و استعداد خود را در ایفای نقش‌های طنزآمیز نشان داد. در منطقة جنگی، مستأجر، فرانسوا، پرواربندان، وای بر مغلوب، یک نوکر و دو ارباب،‌ حسن کچل، خوشا به حال بردباران، مرده‌های‌بی‌کفن و دفن،‌ باغ وحش شیشه ای، استثنا و قاعده،‌ سرگذشت مرد خسیس، سرباز لاف زن، خبرچین، استحاله، دست بالای دست،‌ جعفرخان از فرنگ برگشته، جایی که صلیب گذاشته اند،‌ آی‌بی‌کلاه آی با کلاه، چوب به دست‌های ورزیل،‌ پست خانه، مترسکی در شب، قطار سریع السیرسانتیاگو، مسافران، گرگ‌ها و شش شخصیت در جست و جوی نویسنده ، شماری از نمایش‌هایی هستند که فنی زاده در آن‌ها بازی کرد. استعداد و انعطاف فنی زاده در بازیگری پای او را به سینما باز کرد. ایفای نقش یک روشن فکر پرحرف و مخالف خوان در خشت و آینه (1344) ساختة ابراهیم گلستان نخستین حضور فنی زاده در مقابل دوربین فیلمبرداری است. فنی زاده پس از بازی کوتاه دیگری در فیلم گاو (داریوش مهرجویی، 1348) که نتوانست استعداد او را عیان سازد، در فیلم رگبار (بهرام بیضائی، 1350) و سپس تنگسیر (امیر نادری، 1352) نقش بازی کرد. بازی فنی زاده به نقش آقای حکمتی (رگبار) و اسماعیل (تنگسیر) یکی از ویژگی‌های بارز او را نشان داد: نگاه نافذ. بسیاری او را با همین نگاه نافذ ستودند و فنی زاده با همین نگاه نافذ به ایفای نقش‌های مؤثری در فیلم‌های گوزن‌ها ( مسعود کیمیایی1354) و بوف کور (کیومرث درم بخش، 1354) پرداخت. فنی زاده در پنجمین دورة جشنوارة سپاس ( 1352) با بازی در فیلم رگبار جایزة بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد. فنی زاده هم چنین در دو مجموعة تلویزیونی دایی جان ناپلئون (ناصر تقوایی، 1354) در نقش « مش قاسم » و سلطان صاحبقران (علی حاتمی، 1355) در نقش « ملیجک » استعداد خارق العاده ای از خود نشان داد. فنی زاده 42 سال عمر کرد. پناه به هروئین او را ویران کرد. آخرین نفس‌هایش را در فیلم اعدامی کشید، که تا پایان هم نکشید! نقش او را در بقیه اعدام به رضا کرم رضایی دادند که شباهتی به فنی زاده نداشت و نتوانست...