پيک هفته

   

پيک نت

پيوندهای پيک بايگانی پيك

hafteh@peiknet.com

 

    hafteh@peiknet.com

 

پيک هفته

 
 


داستان کهنه حجاب
برقع پوشان
سواحل ایرانی خلیج فارس و دریای عمان


 

برقع، شاید دیدنی ترین و گران قیمت ترین حجاب باشد. این حجاب یا "برقع"، با آن "برقع" که زنان افغان به سر می کنند بسیار متفاوت است. هم از نظر رنگ آمیزی، هم سوزن دوزی ها و هم زیوری که به آن می دوزند و از همه مهم تر آنکه بخش هائی از چهره زنان در زیر آن دیده می شود. و این تفاوت آخری چنان است که گوئی ایرج میرزا در اشاره به آن، در عارف نامه خود نقل کرده است "پری رو، تاب مستوری ندارد- در ار بندی، ز روزن سر برآرد". آن پنجره مشبکی که صورت برقع پوشان افغانی را زندانی می کند، در میان برقع پوشان ایرانی سواحل جنوبی خلیج فارس و دریای عمان، دریچه هائی را به روی جهان گشوده است و فرصت داده است تا چشم ها از پشت میله ها و پنجره ها بیرون بیآیند.

این برقع که شکل نقاب را دارد، در سواحل جنوبی ایران و خطه ساحلی بلوچستان و بندر لنگه خودمان "بتوله" نام گرفته است، و می گویند از یونان سرچشمه گرفته است.

زنان سواحل گرم و سوزان جنوبی ایران، از این "بتوله" هم برای نسوختن چهره شان در آفتاب استفاده می کرده و می کنند و هم بعنوان حجاب. این حجاب که هم در برابر طبیعت و آفتاب است و هم به رسم حجاب مذهبی، از پیش اسلام رسم بوده و بعد از اسلام هم ادامه یافته است. هنوز هم زنان مسن بیشتر و دختران کمتر، در این منطقه از "بتوله" یا "برقع" استفاده می کنند، البته در 30 سال گذشته چون جنبه مذهبی آن بیشتر شده، استفاده از آن  بیشتر شده است. همینجا اضافه کنیم که در این مناطق مردم مسلمان اند، اما نه شیعه. یعنی اکثریت با اهل تسنن است.

در شهرها و روستاهای این منطقه، در برخی خانه ها، کارگاه های "بتوله" دوزی دایر است، بویژه وقتی "بتوله" های سوزن دوزی و زیور شده دوخته می شود و به همین دلیل انواع برقع رایج است که مثل هر وسیله دیگری گران ترین را پولدارترین و ارزان ترین را ساده ترین و کم درآمد ترین مردم می خرند. گران ترین نوع برقع  مال مهاجرین بحرینی بندر لنگه است که اتفاقا شیعه اثنی عشری اند. سوزن دوزی بلوچی روی این نوع برقع ها، آنها را بسیار دیدنی و رنگی کرده است.

آن برآمدگی روی بینی برقع ها که درعکس ها می بینید، برای آنست که برقع با بینی تماس نگیرد و راه تنفس را هم باز بگذارد. اما علیرغم این تدابیر، زنانی که از برقع استفاده می کنند بعد از مدتی بینی شان بر اثر سایش با برقع سیاه می شود. به همین دلیل، وقتی زنی پس از چندین سال استفاده از برقع، آن را از چهره بر میدارد، چهره ای زشت و نادیدنی را به نمایش می گذارد و به همین دلیل زنانی که 30 سالگی را پشت سر می گذارند، دیگر چهره ای دیدنی ندارند، حتی اگر در سنین بلوغ دخترانی زیبا بوده اند. بینی سیاه، چشمانی که حرکات آن در طول زمان محدود به دیدن شعاعی محدود در مقابل شده و صورتی که آفتاب ندیده و هیچ تناسبی با دست های آفتاب دیده ندارد... همگی برای زشت ساختن زنان برقع پوش دست به دست هم می دهند.

تقریبا در تمام شیخ نشین های خلیج فارس زنان سنتی از برقع استفاده می کنند و در خیابان ها و حتی فروشگاه های مدرن دوبی می توانید آنها را ببینید. البته با همان تفاوت در ثروت و درآمد خانواده و گران و ارزان بودن برقع.

اگر دقت کرده باشید، همین برقع را با اندک تغییراتی که در طول زمان یافته، بر چهره زیباترین رقاصه های کشورهای عربی و بویژه خلیج فارس هم می بینید، که عکسی را بعنوان نمونه ای منتشر کرده ایم.(نقل از واشنگتن پریزم)