ايران  

        www.pyknet.net

   پيك نت

 
صفحه اول پیوندهای پیک بايگانی پيک

17 دی ماه  1397

  pyknet100@gmail.com

 
 
 

3 روز پرحادثه که سلطنت را لرزاند

 

 
 
 
 

"آسیای جوان" از جمله مجلات ایران بود که پیش از کودتای 28 مرداد منتشر می شد و پس از آن نیز منتشر شد. پیش از کودتا، از جمله مجلات سیاسی و معتبر ایران بود و بعد از کودتا از بار سیاسی آن زیر فشار فرماندار نظامی کودتا کاسته شد و برای ادامه انتشار به ناچار متوسل به اخبار جنجالی و عامه پسندی مانند شایعات پیرامون هنرپیشه ها و خوانندگان و یا رویدادهای تاریخی و داستان های عاشقانه بصورت پاورقی .... شد. مجله دیگری که بصورت رقیب آسیای جوان منتشر می شد و آن هم مجله ای سیاسی بود، "ترقی" نام داشت و پس از کودتا این دومی نیز همان مسیری را به ناچار رفت که آن دیگری رفت. درحقیقت مجلات در سالهای دهه 1330 و 1340 نقش مهمی در آگاهی بخشی به مردم داشتند، در عین حال که سرگرم کننده نیز بودند. این نقش تا باز شدن پای تلویزیون به ایران ادامه داشت. تلویزیونی که از ساعت 5 تا 10شب برنامه پخش می کرد یک فرستنده تلویزیونی متعلق به بخش خصوصی بود که آگهی های تجاری منبع اصلی در آمد آن بود. این تلویزیون را یکی از سرمایه داران وقت بنام "ثابت پاسال" در ایران راه اندازی کرد و به همین دلیل نیز معروف بود به تلویزیون "ثابت پاسال". جامعه ایران در حال پوست اندازی بود. شهرنشینی وسعت می گرفت و فصل "مصرف" در ایران آغاز می شد. مسیری که تقریبا تمام کشورهای جهان با تفاوت زمانی طی کردند. پلوپز توشیبا، روغن نباتی قو و سپس شاه پسند، کفش ملی، انواع کرم های نرم کننده پوست، چرخ خیاطی سینگر، انواع ادوکلن ها، وسائل آرایش زنانه، فروشگاه جنرال مد در قلب تهران برای فروش لباس های دوخته شده و آماده زنانه و مردانه و ....

با این تلویزیون که پس از چند سال بسته شد و تلویزیون دولتی با نام "تلویزیون ملی ایران" با بهره گیری از وسائل و استودیوهای تلویزیون ثابت پاسال جایگزین آن شد و بسرعت به شهرها و استان های ایران نیز راه یافت تکنولوژی تلویزیونی نیز مدرن شد، عملا رقیب بزرگی برای مجلات سیاسی و هنری ایران پیدا شد که آن مجلات یکی پس از دیگری در برابرش لنگ انداختند و صحنه راترک کردند. برخی مجلات ویژه مانند "زن روز"، "مجله جوانان"، "کیهان بچه ها"، "مجله بانوان" به میدان آمدند که بدلیل نو آوری و اختصاصی بودن توانستند دربرابرتلویزیون مقاومت کنند.

با این معرفی می رسیم به صفحه اول یکی از معروف ترین شماره های مجله آسیای جوان که در فاصله 25 مرداد تا 28 مرداد 1332 منتشر شد. روزهائی که همه بر این تصور بودند که شاه با خروج از کشور و رفتن به ایتالیا و استقرار در هتل "اکسلسیور" شهر رم، سرنگون شده و غافل ماندند از توطئه ای که برای روز 28 مرداد انگلیس و امریکا با کمک عوامل داخلی خود مانند سرلشگر زاهدی درتدارک آن بودند تا شاه را به ایران باز گردانده و بر تخت سلطنت بنشانند.

جمعه 25 مرداد سرهنگ نصیری که بعدها ارتشبد و رئیس شهربانی کل و بدنبال آن رئیس ساواک شاهنشاهی شد و در جریان انقلاب 57 نیز اعدام شد حکم برکناری مصدق و نخست وزیری زاهدی را به کاخ نخست وزیری برد تا به مصدق ابلاغ کند. او در پناه دو تانک نظامی و شماری نظامی که سوار بر جیپ های ارتش بودند به نخست وزیری رفته بود که همانجا، بدستور مصدق توسط افسران وفادار به مصدق بازداشت و به زندان منتقل شد. فردای آن روز، پائین کشیدن مجسمه های شاه در تهران آغاز شد که عکس ها و عناوین آن را در همین صفحه اول به همراه عکس شماری از دست اندارکاران کودتای 25 مرداد می بینید. کسانی که پس از کودتای 28 مرداد، یعنی سه روز پس از انتشار همین عکسها از مخفیگاه و یا زندان درآمدند و سکاندار نظامی و غیر نظامی حکومت پس از کودتا شدند. آن شتاب و تندروی ها که به رقابت میان شماری از طرفداران و یاران مصدق مانند دکتر حسین فاطمی وزیر خارجه مصدق و بخش هائی از سازمان جوانان حزب توده ایران تبدیل شده بود، موجب وحشت روحانیون شد و همین وحشت پشتوانه کودتای 28 مرداد. برای تشدید این وحشت، آنها که در تدارک گام دوم کودتا بودند نیز عوامل خود را برای شعارهای سرنگونی سلطنت زیر نام "توده ای" به میدان فرستادند که مرحوم آیت الله طالقانی این بخش از حوادث فاصله 25 تا 28 مرداد را پس از انقلاب درسخنرانی ها ومصاحبه های خود تائید کرد.

در همین شماره مجله آسیای جوان می خوانید که بحث اصلی و یا شاید برای جلوگیری از وحشت روحانیون و ارتشی ها در آن روزها، نه بر سر سرنگونی سلطنت بلکه سرنگونی شاه بود و به همین دلیل فورا مستند به قانون اساسی، مسئله تشکیل شورای سلطنت مطرح شد، شورائی که شاه در آخرین هفته های دیماه و بهمن ماه 1357 و پیش از خروج از ایران مستند به قانون اساسی تشکیل داد و ریاست آنرا به سید جلال تهرانی، سیاستمدار نیمه ملی و نیمه مذهبی سپرد. در آن روزهای فاصله 25 تا 28  مرداد 32  بازار سنتی و روحانیون سرشناس وقت مانند آیت الله العظمی بروجردی در قم و آیت الله کاشانی و آیت الله خوانساری در تهران که به هیچ وجه طرفدار جمهوری نبودند و از بقای سلطنت دفاع می کردند نیز حامی کودتا شدند و از سلطنت دفاع کردند. دفاعی که در پایان کار قاجارها و خیز رضاخان برای اعلام جمهوری (کاری که آتاتورک در ترکیه کرد و رضاخان می خواست پا را جای پای اوبگذارد) نیز یکبار دیگر تکرار شده بود. آن ماجرا باز می گردد به دوران سرنگون شدن قاجارها و کشاکش در مجلس و بازار تهران با رضا شاه بر سر همین مسئله و تظاهرات و تحصن در اطراف مجلس توسط بازاری ها و مردمی که توانسته بودند علیه جمهوریت بسیج کنند تا سرانجام رضا شاه ناچار به تغییر نظر شد و سلطنت پهلوی را جایگزین سلطنت قاجارها کرد.


به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet @pyknet


 پیک نت 17 دی

 
 

اشتراک گذاری: