از جمع فعالان و حاضران جنبش ملی دهه سی انگشت شماراني هنوز در صحنه باقی مانده‌اند. از ميان مليون و مذهبيون بيشتر و از جمع توده‌ايها، كه چپ ديگری را از آن دوران نمي‌توان شمارش كرد كمتر. اين حاصل جمع، هم ناشی از سن و سالي‌است كه بر همه گذشته و هم نتيجه تلفاتی است كه توده‌ايهای نسل دهه سی در جريان حوادث دهه شصت دادند. نام‌آوران و نام‌دارانی ديگر در صحنه نيستند و انگشت شمارانی كه باقی مانده‌اند، همچنان در محاق سانسور و كنترل امنيتی.  در اين حصار نيز، در مقايسه با مليون و مذهبيون ملی، محروميت همچنان بر توده‌ايها و چپ‌های غير مذهبی سنگينی مي‌كند.

در فراز و فرودهای شش سال گذشته، همه اين باقي‌ماندگان، هريك به فراخور اطلاع و آگاهی، حضور در حوادث و فضائی كه برايشان در مطبوعات وجود داشته حرف و سخنی گفته‌اند و منتشر كرده‌اند. گاه بعنوان خاطره و گاه بصورت گفتگو مصاحبه؛ و در سرجمع اين انتشارات و گفتگوها، نقطه پرگال تجربه و هشدارباش‌ها بر محور كودتای بيست و هشتم مرداد مي‌چرخيده‌ و بيم از تكرار دوباره آن در شكل و شمايلی ديگر.

طی نيم دهه اخير، نسل زخم خورده‌ای پا به ميدان گذاشته، كه با دهه سی و جنبش ملی ايران در آن سال‌ها يا با واسطه و يا بی واسطه آشنا شده است. از دهان آنها شنيده و يا از قلم آن‌ها حوادث را خوانده‌است.

اينها نيز با ارتجاع مذهبی درگيرند، همانگونه كه نيروهای مترقی دهه سی با آن درگير بودند؛ با توطئه‌های بيت رهبری و بخش‌هائی از نيروهای نظامی و فرماندهان آن درگيرند، همانگونه كه نسل دهه سی با توطئه‌های دربار شاهنشاهی و نيروهای نظامی وابسته با آن درگير بودند؛ مبارزان دهه سی اعم از مذهبي و ملی و غير مذهبی با مخالفان و خائنين بازمانده انقلاب مشروطيت و هموار كنندگان جاده قدرت رضاخان ميرپنج درگير بودند؛ نسل زخم خورده نيم دهه اخير نيز با ياران به ثروت و قدرت دست يافته و پشت به آرمان كرده دوران پيش و پس از انقلاب درگيرند...

مطبوعات تريبون اين نبرد است  همانگونه كه در دهه سی چنين بود. چهره‌ها و قلم‌ها در دو جبهه، اين نبرد را بازتاب مي‌دهند. همانگونه كه در دهه سی و جنبش ملی چنين بود. در آن دهه دكتر حسين فاطمی در مقابله با احمد دهقان سرمقاله‌های روزنامه “باختر امروز“ را مي‌نوشت و از جنبش ملی دفاع مي‌كرد و سيد نابكاری بنام “ميراشرافي“ در روزنامه‌“آتش“ نفت بر حريق كودتا مي‌پاشيد. در نيم دهه اخير سعيد حجاريان در كسوت روزنامه نگار به صحنه بازگشته و آب بر آتشی مي‌پاشد كه حسين شريعتمداری در روزنامه كيهان برپا مي‌كند. حيرت آور آنكه هم حسين فاطمی را به گلوله بستند و هم سعيد حجاريان را. هم او از مرگ جست و تا دم آخر متكی به عصا راه رفت و هم حجاريان نيمه فلج بر صندلی چرخدار به راهش ادامه مي‌دهد. اين مشتی از خروار است.

دو نسل از رهبران و روزنامه نگاران: مبارزان و رهبراني كه روزنامه نگار شدند و سياست و مبارزه را با قلم ادامه دادند و روزنامه‌نگاراني كه مشق سياست و مبارزه را ابتدا در روزنامه‌ها نوشتند..

سرگذشت مطبوعات يكصد سال اخير ايران، هرگز جدا از سرگذشت انقلاب مشروطه، جنبش‌‌ملی و خيزهای انقلابی نبوده‌است؛ حتی “ميرجعفرپيشه وري“ رهبری حكومت خودمختار آذربايجان نيز مديرمسئول و سرمقاله نويس خوش قلم روزنامه “آژير“ بود. همچنان كه سيدضياء انگليسی، رهبر پشت صحنه كودتای بيست و نهم اسفند و روی كار آمدن رضاخان هم مشق سياست را ابتدا از روزنامه‌ها شروع كرد. اين سيل قلمی كه اكنون و در نيم دهه اخير مطبوعات را با خود برده، سرچشمه‌‌ای خشك نشدنی دارد: قريحه سياسی و ذوق روزنامه‌نگاري مردم ايران.

اين نبرد را بازتابی هم در مهاجرت هست؟ دركي از آنچه آنجا مي‌گذرد، دراينجا وجود دارد؟

مي‌نشينند و بر مي‌خيزند، اما وقتی با خانه و زادگاه خويش بيگانه‌اند زحمت خود مي‌افزايند. كاروان در آنجا مي‌رود و در اينجا در گل مي‌نشيند. توفانی در فنجان و اقيانوسی در تلاطم.!

دوشنبه دوم اردبيهشت 1381

ميلوسويچ، رئيس جمهور يوگسلاوی را به جرم نرفتن زير بار سلطه امريكا و ناتو و دفاع از استقلال ملی كشورش بر صندلی اتهام جنايت جنگی نشانده‌ اند و “آريل شارون“ نخست وزير اسرائيل كه به فرمان او ارتش اين كشور طی چند هفته چند ده هزار فلسطينی را كشته و شهرها و اردوگاه‌های فلسطينی را روی سر ساكنان آن ويران كرده به سازمان ملل متحد دستور مي‌دهد چه كسی در هيات حقيقت ياب جنايت های اخير عضو باشد و چه كسی نباشد!

اين معنای آن نظمی است كه پس از فروپاشی اتحاد شوروی امريكا مي‌خواهد برجهان تحميل كند و ارتش اسرائيل از آن در خاورميانه پاسداری كند!

وجدان مردم امريكا و كشورهای اروپائی خود را از زير بار سنگين تبليغات و شستشوی مغزی شبكه‌های پرقدرت تلويزيونی بيرون مي‌كشد و چشمان خواب‌آلود خود را نيمه باز كرده و به اطراف مي‌نگرد. آنچه اكنون بعنوان نظم جهانی دنبال مي‌كنند، تنها شامل كشورهای جهان سوم نخواهد شد، خود همين كشورها و مردمان آن را هم در بر مي‌گيرد. سيستم پليسی تشديد مي‌شود، بيكاری افزون و آزادي‌های مردم روز به روز محدودتر.

تظاهرات دهها هزار نفره مردم امريكا در پايتخت اين كشور “واشنگتن“ كه بطور همزمان در شهر های چند كشور اروپائی نيز انجام شد، حاصل اين نيمه بيداری است. همچنان كه اعتصاب 22 ميليونی در ايتاليا، تظاهرات 300 هزار نفري در بارسلون اسپانيا، تظاهرات 200 هزار نفری در اروگوئه، قيام مردم ونزئلا در برابر كودتای مدافعان نئوليبراليسم در اين كشور و اعتصابات و تظاهرات صدها هزار نفره آرژانتين بازتاب‌های بيداری توده‌های مردم اين كشورهاست. جهان، برغم همه گردن‌كشي‌هاي امريكا و مونوپل‌های اقتصادي-پولی برای برقراری نظم ديگری به پا مي‌خيزد، همانگونه كه بي‌اعتنائی و تحريم بيسابقه انتخابات رياست جمهوری در فرانسه نشانه بيزاری مردم از دوئل های تكراری و  اعتراض ميليونی آنان به نظم موجود، بيكاری، فقر و تشديد نظام طبقاتی، نابودی فرهنگ ملی كشورها و كشاندن جهان به لبه پرتگاه يك جنگ جهانشمول ديگر است.

در كشورخودمان، حاكميت كه خود را پشت شعارهای ضد اسكتباری و مردم فريب پنهان كرده و عملا باعث نابودی ظرفيت‌ها و سنن ريشه‌دار و انقلابي مبارزه با امپرياليسم و صهيونيسم در جامعه ايران شده است بطوريكه هرچه مي‌گويد مردم عكس آن را مي‌پذيرند و در نتيجه همگامی مردم با جنبش جهانی مختل شده‌است.

مردم در هر كشوری به هر شيوه ممكنی در برابر نظم جهانی و حكومت‌های غير مردمی مي‌ايستند. در ونزوئلا يك كودتای ضد ملی و ضد اصلاحات  را زير گوش امريكا خنثی مي‌كنند، در اوروگوئه و آرژانتين به خيابان‌ها مي‌ريزند. در ايتاليا بزرگترين و تاريخی ترين اعتصابات دهها سال اخير را عليه حاكميت مافيائی ايتاليا سازمان مي‌دهند، در اسپانيا تمام تبليغات رسانه‌های تصويری و مكتوب برای خرابكار، مزدور و مخالف آزادی معرفی كردن تظاهرات كنندگان را نقش بر آب كرده و در تن واحد سيصد هزار نفره خيابان‌ها را قُرق مي‌كنند، در قلب امپراطوری نوين جهانی “امريكا“، يعنی در شهر واشنگتن در صفوف دهها هزار نفره به ميدان مي‌آيند و در فرانسه در اعتراض به فقدان يك بديل واقعی و راديكال در انتخابات رياست جمهوری در خانه مي‌نشينند. همانگونه كه در ميهن خودمان، مردم برای حضور در صحنه سياسی و تحميل عقب‌نشينی به حاكميت در هر انتخاباتی بصورت‌ دهها ميليونی شركت می ‌كنند و گمان مي‌رود تا وقتی فضائی برای انتخابات باشد، چنين نيز خواهند كرد مگر شرايط به گونه ديگری شود و شيوه‌ های مقابله نيز به گونه‌ای ديگر تغيير يابد و همان شود كه اكنون در بسياری از كشورهای امريكای لاتين هست!

جنبش تحول طلبی و دگرگون سازی در يك جبهه جهاني پيش مي‌رود و ايران يكی از سنگرهای اين جنبش جهانی است. جنبشی عليه نظم نظامی امپرياليسم در جهان و عليه حاكميت‌های غارتگر، مطرود و منفور مردم!

توضيح در موردبايگانی پيك

يادآور ميشويم مشكل مربوط به بايگانی پيك برطرف گرديده و اكنون همه صفحات شماره های قبل پيك از طريق بايگانی قابل مشاهده است