شنبه 8 تير 1381

سخن روز

كنگره دوم خرداد قرار است در آينده‌اي نزديك تشكيل شود. در اين كنگره علاوه بر احزاب و سازمان‌هاي حاضر در جبهه دوم خرداد، آنگونه كه شنيده شده، دركنار شوراي رهبری "مجمع روحانيون مبارز" قرار است جمعی از علما و روحانيون حوزه‌های علميه اصفهان، مشهد و قم نيز بعنوان ميهمان شركت كنند. از ميان اصلاح‌طلبان خارج از حاكميت كه عمدتا وابسته به احزاب قديمی ايران، مانند نهضت آزادی ايران هستند و سوابق چند دهساله مبارزه سياسی - مذهبی دارند نيز چهره‌هائي در كنار برخی دگرانديشان به عنوان ميهمان دعوت شده‌اند.

مروری بر آنچه طی 5 سال بر جنبش اصلاحات رفته، شتابزدگي‌ و تعلل‌هائی كه برای جنبش گران تمام شده، تدوين و تصويب كارپايه‌ای اقتصادي-اجتماعي برای اصلاحات كه منطبق بر روح قانون اساسی و آرمان‌هاي انقلاب 57 باشد، استحكام سازماني جبهه و سمت‌گيری سازمانی آن در ميان اقشار و طبقات مردم، تاكيد بر ضرورت گسترش صنايع ملی كشور و محدود ساختن تجارتی كه متكی به پول نفت بر كشور حاكم است، جلب، جذب و به صحنه باز گرداندن چهره‌هاي سياسی دهه اول جمهوری اسلامی كه به حاشيه رانده شده‌اند و بويژه ورود همه جانبه‌تر و منسجم تر روحانيت به صحنه اصلاحات، بی شك بخش‌ های اساسی كار كنگره آينده جبهه دوم خرداد را تشكيل خواهد داد. اگر تمامی آنچه پيش‌بيني شده جنبه عملی به خود گرفته و تحقق يابد، گام‌ بزرگی در جهت تثبيت دستآوردهای 5 ساله جنبش و جلوگيری از سقوط ايران به دامان بزرگترين بحران‌ ها برداشته شده و از قرارگرفتن نقطه پايان بر انقلاب 57 بصورت بسيار جدي جلوگيری خواهد شد.

بخش بزرگی از آنچه در روز ها و هفته‌های اخير و بعنوان تاكتيك ‌هاي جديد مقاومت در برابر اصلاحات سازمان داده شده و به اجرا گذاشته مي‌شود، كوششی است با هدف جلوگيری از برگزاری كنگره اصلاحات و يا كنگره دوم خرداد با كيفيتی در آن ابعاد كه در بالا به آن اشاره شد.

اينكه مخالفان جنبش و اصلاحات چه سد‌هائي را بر سر راه برگزاری كنگره دوم خرداد ايجاد خواهند كرد، مشكل و سئوال اساسی نيست. آنچه داراي اهميت اساسی است برآورد دقيق از شرايط متحول شده كنونی و اراده برداشتن گامی جسورانه برای پيش برد امر رفُرم و اصلاحات است.

در پس جنجال‌هائی كه مخالفان اصلاحات مي‌كنند آيا قدرتی در حد فلج سازی كنگره خوابيده‌است؟

حوادث روزهای اخير و تلاش چند باره مخالفان اصلاحات برای تحريك روحانيون حوزه‌های دينی و به صحنه كشاندن آنان عليه اصلاحات نشان داد كه اين آخرين تير تركش آنهاست. مخالفان اصلاحات بتدريج به آن لحظه و نقطه‌ای نزديك مي‌شوند كه حتی قدرت بسيج افراد تحت كنترل اقتصادی خود در بنيادهاي مالی را هم ندارند و به خيابان كشاندن نيروهای انصار و حزب‌الله و لباس‌ شخصي‌هم ديگر به آساني گذشته‌ها ممكن نيست. به همين دليل اكنون به حربه دينی و جنجال توهين به مقدسات و مراجع تقليد متوسل شده‌اند‌.

افشای فسادي كه تا خشت و پی بيوت روحانيون حكومتی و ستاد های فرماندهی برخي فرماندهان سپاه پاسداران و بسيج رخنه كرده و اسكله‌های اختصاصی واردات را برپا داشته، ضربه ای بزرگ به مخالفان اصلاحات و روحانيون مرتجع حكومتی بود، بويژه آنكه افشای اخبار اين فساد نه تنها در ميان فرماندهان رده‌های مياني و پائينی سپاه پاسداران و بسيج سپاه، بلكه در ميان بخشی از بدنه انصار حزب‌الله نيز لرزه‌ بوجود آورده‌است. همانگونه كه افشای تلاش آنها برای مذاكرات و زدوبندهای پنهان با امريكا ضربه‌ای هوشيار كننده برای اين نيروها بود. اين فصل از افشاگري‌ها با افشای اختلاس‌هاي چند صد ميلياردي پسر آيت‌الله واعظ طبسي، دزدي‌های پسر آيت‌الله مقتدائی دادستان كل كشور، اختلاس‌های آيات و حجج اسلامي نظير خزعلی و دُری نجف‌آباد و سرانجام تكرار افشای فساد مالي در خانواده هاشمی رفسنجاني آگاهي‌ها را كامل‌تر كرد.

بحث پيرامون دو دوره و دو مرحله از تاريخ جمهوري اسلامي، يعنی دهسال اول جمهوري اسلامی كه آيت‌الله خمينی در حيات بود و دهسال دوم كه رهبري جمهوری اسلامی به فرد برگمار شده مجلس خبرگان سپرده شد و برگمار كنندگان اصلی وی كنترل بخش مهمی از اختيارات رهبری را در اختيار گرفتند دستآورد بزرگ ديگری بود. اختياراتی كه ازجمله با تغيير قانون اساسی و قرار دادن ولايت مطلقه فقيه در آن، بسيار گسترده ‌تر از زمان حيات بنيانگذار جمهوري‌ اسلامی شد و دست برگماركنندگان رهبر را نه تنها در غارت كشور باز گذاشت، بلكه دست درازی به مال و جان مردم را نيز ممكن ساخت. اين نيز يكی از مهم‌ترين عرصه‌هاي افشاگری و روشنگری در يكسال اخير بود و از اين طريق، دلائل و زمينه‌های رشد آقازاده‌ها و حكومت هزار فاميل روحاني در جمهوری اسلامي برای مردم آشكار شد.

يورش به ملی ‌- مذهبی ها‌ ضربه افشاگرانه ديگری بود كه بر پيكر مخالفان اصلاحات و مافياي ثروت و قدرت در جمهوری اسلامي وارد آمد و اين نيرو ها را بيش از پيش بعنوان بخش جدائي‌ناپذير اين مرحله از اصلاحات در ايران تثبيت كرد

سقوط طالبان در افغانستان و فاش‌شدن ارتباط‌هاي پنهان بخشی از مخالفان اصلاحات با شبكه‌های تروريستی سازمان القاعده نيز صحنه افشاگری ‌ها را گسترده‌تر كرد، بويژه آنكه معلوم شد هدايت اصلی القاعده، ملاعمر، اسامه‌بن‌لادن و همه جنايتكارانی كه بنام اسلام در الجزاير، افغانستان، سودان و ديگر كشورهای اسلامي جنايت آفريده و دست عده‌ای از آنها در جيب سازمان تبليغات اسلامي، سپاه قدس و سپاه محمد بود در دست امريكا و انگليس بوده‌ و بدين ترتيب خطر حمله نظامی به ايران را افشای اين مناسبات و رابطه‌ها ممكن ساخته‌است.

گزارش تكاندهنده‌اي كه پس از چند ماه نظرسنجی و تحقيق تهيه شده و نشان از سقوط اعتماد عمومی نسبت به حاكميت داشت، فصل ديگری از ضربه به مخالفان اصلاحات بود. اين گزارش زير نظر مشاوران رياست جمهوري تهيه شده و نسخه‌هائی از آن دراختيار رهبر و ديگر سران حاكميت قرار گرفت. در اين گزارش تكاندهنده تصريح شد كه اميد مردم به حل مشكلات جامعه از طريق اصلاحات كاهش يافته و در عوض اميد به دخالت خارجی رو به افزايش است و كسانی در داخل حاكميت، همچون ستون پنجم امريكا در پی سقوط بازهم بيشتر اين اعتماد و فراهم ساختن زمينه دخالت مستقيم امريكا در امور ايران هستند!

بدنبال آگاهی از همين تحقيق است كه آيت‌الله امينی نايب رئيس مجلس خبرگان رهبری با صراحت هشدار داد «من بسيج مردم را در صورت وقوع يك خطر بسيار دشوار مي‌بينم!» و اين هشدار را در مناسبت‌های ديگر نيز تكرار كرد. انتشار گزارش تهيه شده در وزارت كشور در همين خصوص و سرانجام، آخرين نظرسنجي انجام شده در شيراز گلوله‌اي بود بر سينه مخالفان اصلاحات، بسيار موثر تر از گلوله‌ای كه به شقيقه حجاريان و برای متوقف كردن اصلاحات شليك شد

اين مجموعه از افشاگری و آگاهی از يك طرف و پيوستن جمع بيشتری از روحانيون سرشناس و صاحب اعتبار در جمهوري اسلامی به طرفداران ضرورت اصلاحات زمينه‌های بسيار مساعدی را برای گام‌های بلند فراهم ساخته‌است. حتی شكاف در ميان مقامات قوه قضائيه را نيز بايد در اين محاسبه گنجاند. از دل اين شكاف تاكنون معاون اول قوه قضائيه " حجت‌الاسلام مروي" و دادستان كل كشور"آيت‌الله نمازي" بيرون آمده‌اند. آيت‌الله واعظ طبسی كه بسياری از امور قوه قضائيه در دست اوست بخش عمده پول حوزه‌ها و مدارس مذهبی قم و مشهد و اصفهان را از بودجه آستانقدس رضوی تامين و از اين طريق اعمال نظر مي‌كند. افشاي فساد مالی وی و پسرانش حلقه محاصره او را تنگ‌تر كرده و بركناری و حتی محدود شدن حوزه قدرت مالی و سياسی وي، بی شك قوه قضائيه را دستخوش تغييرات اساسي خواهد كرد. همچنان كه بر مديريت مدرسه حقانی قم تاثير خواهد گذاشت. بحث پشت صحنه پيرامون ضرورت آزادی آيت‌الله متظري و پايان حصر وی در خانه‌اش كه توسط رئيس مجلس (كروبي) رسما افشاء شد نيز فصل ديگری از آگاهي‌ها و افشاگري‌ها را نشان مي‌دهد.

بدينسان، در هر تصميمی پيرامون كنگره آينده دوم خرداد بايد تاثيرات اين توازن نيروها تا حد تشكيل يك دولت وحدت‌ملي، مركب از همه طرفداران اصلاحات و بويژه نيروهای ملي‌-مذهبي گنجانده‌شود‌.

            بسيار طبيعی است كه مخالفان اصلاحات با تمام توان باقي مانده از خويش وارد ميدان شوند، اما اين توان هرگز در حد و اندازه دوران اوليه رياست جمهوری خاتمی و آغاز روند اصلاحات نيست و اين همان نكته‌ايست كه بايد بدان توجه كرد. نظرسنجي‌ها، خطرخارجي، افشاگري‌ها، آگاهي مردم، پيوستن روحانيون بيشتري به جبهه اصلاحات و... همه آنها دستآوردهای بزرگی است، كه ابعاد و تاثير آن هرگز نه تنها كمتر از حضور مطبوعات دوره اول رياست جمهوری خاتمی نيست، بلكه به مراتب مهم‌تر و كارسازتر نيز هست.

هر نوع جسارتی برای تصميم گيری و پيشبرد اصلاحات، از درون اين يقين به توازن تغيير يافته به سود اصلاحات بيرون مي‌آيد. بهترين دليل آن، حركات جنون آسای هفته‌های اخير بخش مصمم‌تر جبهه ضد اصلاحات است.