فرقه ها و جمعيت های دراويش که همگی ريشه خود را به شکلی به مولانا جلال الدين منسوب ميدانند در سراسر منطقه همجوار و نزديک به ايران از جمله در ترکيه،  سوريه، افغانستان، پاکستان و هندوستان پراکنده هستند. سماع و نوعی از  آواز و رقص صوفيان در اين کشورها در طول زمان شکل های مختلفی به خود گرفته است. در غرب موسيقی صوفيان را عمدتا از طريق گروههای دراويش معروف به " چرخ زن" ترک و سوری ميشناسند. ينان لباسهای بلندی می پوشند که قسمت پايين ان چين دار و پهن است. با شروع موسيقی و آواز به دور خود ميچرخند و موقع چرخيدن قسمت پايين لباس بالا ميرود و بسته به سرعت چرخيدن دامنه ان کم و زياد ميشود. اثر اين چرخش که بصورت دستجمعی انجام ميشود در حرکتی موزون و طولانی بيننده را نيز با خود مبيرد، سر او را به دوران مياورد و بتدريج از خود بيخود می کند و در حالت خلسه و آرامش فرو ميبرد. موسيقی که اين رقص را همراهی ميکند در هماهنگی کامل برای ايجاد اين احساس است.

قطعه ای که در زير می شنويد از حمزه شکور يکی از برجسته ترين نمايندگان سنت آوازی دراويش سوريه است که رقص "چرخ" ان را همراهی می کند. حمزه شکور که علاوه بر آواز، قاری قرآن نيز هست در سال 1947 در دمشق متولد شد. برخلاف ترکها که سنت سماع را بيشتر نوسازی کرده و جنبه رمزآلود آن را کنار گذاشته اند حمزه شکور و جريان دراويش سوری برعکس می کوشند در تداوم سنتهای سماع عمل کنند.

در اين موسيقی از ني، قانون، رباب، عود و طبنور استفاده ميشود و اشعار عربی شاگردان و پيروان مولانا در کنار آيات و آوازهای قرانی خوانده ميشود.

در قطعه زير که از آلبوم "آوازهای صوفيان دمشق" انتخاب شده، گروه الکندی حمزه شکور را همراهی می کنند. برای شنيدن آن بر روی عکس آلبوم کليک کنيد.