راديو آلمان ـ

سال گذشته كه تيم ملی فوتبال آلمان برای يك بازی دوستانه به ايران سفر كرد ولوله‌ای در تهران برپا شد.  تيم ملی آلمان در ايران، كه فوتبال دوستی بزرگ و كوچك و پير و جوان نمي‌شناسد و به طيف و طبقه‌ی خاصی محدود نمی شود، طرفداران بسيار دارد.  پيش از انجام مسابقه چند روزنامه‌ی ورزشی با تيتر درشت اين ديدار را با عباراتی چون« نبرد آريايي» و «رويارويی آريايي» توصيف كردند.

ورزشگاه آزادی نيز در روز مسابقه شاهد تظاهرات عده‌ای جوان بود كه دستهای خود را به علامت «هايل هيتلر» دراز كرده بودند. در حالی كه چنين عملی در آلمان يا در بسياری از كشورها نشانه‌ی تعلق‌خاطر به فاشيسم و تمايلات نئونازيسم مي‌باشد در ايران عملی ناآگاهانه است و كمتر معنايی سياسی يا نژادپرستانه دارد.

در شهرهای مختلف بسيار ديده مي‌شود كه به ويژه نوجوانان هنگام آگاهی از آلمانی بودن توريستها به آنها سلام هيتلری مي‌دهند. اين عمل كه در كشورهای اروپايی مي‌تواند توهين‌ و حتا تحريك‌آميز تلقی شود، اينجا بيشتر به معنای اظهار اشنايی است؛ آگاهانه نيست زيرا سطح آگاهی عمومی نسبت به وقايع جنگ جهانی دوم بسيار نازل است.  

كتابهای درسی در ايران صفحات اندكی را به تاريخ و وقايع جنگ دوم جهانی اختصاص داده‌اند و رسانه‌های گروهی نيز حتا اكنون كه شصتمين سالگرد پايان اين جنگ فرارسيده كمتر به آن مي‌پردازند. در پی آگاهی از ميزان آشنايی جوانان با اين بخش از تاريخ معاصر جهان با تعدادی از آنان گفتگو كرديم.

اينها نمونه‌ای از پاسخهای دهها جوان است كه همه يا دانشجو هستند يا تحصيلات خود را اخيرا به پايان رسانده‌اند.

سيما دانشجوی سال سوم رشته‌ی كتابداری است، محسن چهار سال است در رشته‌ی الكترونيك تحصيل مي‌كند و  شراره فوق ليسانس فيزيك است. پرسيديم كه آيا تاريخ آغاز و پايان جنگ دوم جهانی را مي‌دانند؟

« ـ دقيقا نه.

ـ شروعش فكر كنم 1934 باشد ولی پايانش را نمي‌دانم. يك چيزی... حدودا فكر كنم .... آن را هم دقيقا نمي‌دانم.»

كتابهای درسی ظاهرا بايد يكی از منابع اصلی آشنايی دانش‌آموزان با تاريخ معاصر جهان باشد. سيما در اين مورد كه آيا در كتابهای درسی به اين وقايع پرداخته شده يا نه؟ مي‌گويد:

- نه، فقط در اين حد كه مي‌گويند تاريخش كی بوده و متفقين و ... آن گروه ديگر چه كشورهايی بوده‌اند. در همين حد. چيزی كه ما مي‌خوانيم بيشتر شروع اسلام و دوران مشروطيت است.

و محسن توضيح مي‌دهد:

‌- توی رشته‌ی رياضی فيزيك، ما در واقع سه واحد تاريخ داريم كه يك كتاب است و آن هم اختياری است.  يعنی اگر كسی دلش بخواهد مي‌تواند اين تاريخ را هم توی دبيرستان نخواند.  ولی اين تاريخ توی دوران راهنمايی هست.  در مورد تاريخ جنگ جهانی يك مقدار صحبت دارد كه خيلی مختصر است ولی توی دبيرستان كه اصلا اختياری است.  آن چيزی هم كه ما توی دبيرستان در مورد جنگ جهانی دوم خوانديم شايد در حد يكی دو صفحه بيشتر نبوده.»