درجمهوری اسلامی، سالها آثار جمالزاده منتشر نمی شد زيرا از او دل خوشی نداشتند. نه فقط بدليل داستان‌هائی كه در آنها خرافات مذهبی را مسخره كرده ، بلكه به اين دليل نيز كه از كسوت روحانيت در آمد و عبا و عمامه را از سر و دوش برداشت و رفت فرنگ.

امسال بالاخره قرار است “جنگ تركمن” و “خلقيات ما ايرانيان”‌های او نيز به بقيه آثار منتشره اش اضافه شود، شايد هم برخی از مجموعه نامه‌های او به همراه چند داستان و نقد ادبی او منتشر شود.

‌علی دهباشی روزنامه نگار قديمی ايران كه در سالهای اصلاحات پرمحتوا ترين مجلات را توانست منتشر كند به نمايندگی از طرف هيات امنای چاپ آثار جمال‌زاده شامل علی‌اكبر سياسی، جواد شيخ‌الاسلامی، محمدابراهيم باستانی پاريزی، ايرج افشار و محمد شكرچی‌زاده، به چاپ آثار جمالزاده همت گماشته است. برخی از كتاب‌های جمال زاده را نيز كه قبلا انتشار يافته پس از مقابله با نسخه‌هايی كه خود جمالزاده تصحيح كرد قرار است منتشر شود.

يكی بود، يكی نبود، قلتشن ديوان، تلخ و شيرين، قصه‌ی ما به سر رسيد، دارالمجانين، هفت كشور، غير از خدا هيچكس نبود، صندوقچه اسرار، كهنه و نو، قنبرعلی، كشكول جمالی، آسمان و ريسمان، هفت قصه، شاهكار، آشنايی با حافظ، فرهنگ لغات عاميانه، قصه‌نويسی، نقد ادبی و خاطرات، از جمله‌ آثار جمال زاده است.

يادنامه‌ جمالزاده، نيز به كوشش علی دهباشی در دو جلد بزودی منتشر خواهد شد.

جمال‌زاده طی نامه‌ای در سال 1355، كليه‌ آثارش را به دانشگاه تهران واگذار كرد تا از محل انتشار آن، يك ثلث به مصرف خريد كتابهای مفيد برسد و به مجموعه كتابهای اهدايی جمال‌زاده در اختيار كتابخانه‌ مركزی دانشگاه قرار گيرد. او يك ثلث ديگر را برای دادن بورس به دانشجويان ايرانی كه به تحقيقات ادبی ـ تاريخی مشغولند در نظر گرفت و خواستار آن شد تا يك ثلث ديگر نيز به مؤسسه‌های خيريه از قبيل يتيم‌خانه و خانه سالمندان ـ به شرط آن كه در اصفهان، زادگاهش، باشد ـ تعلق بگيرد.

به گفته‌ دهباشی، از محل عايدات آثار جمال‌زاده، هيات امنا خوابگاهی را طی دو سال در خيابان كارگر شمالی تهران با 250 اتاق با عنوان خوابگاه دختران جمال‌زاده ساخته است كه از فروردين‌ماه گذشته به بهره‌برداری رسيده است.

جمال‌زاده متولد 22 دی‌ماه 1274، 15 ‌آبان ماه 1376 در سويس درگذشت. او در خانواده‌ای مشروطه‌خواه بزرگ شد، در 17 سالگی برای تحصيل به بيروت رفت و پس از چندی رهسپار پاريس شد.

پس از تحقيق درباره‌ مزدك، بررسی روابط قديم ايران و روس را در مجله كاوه برلين به چاپ رساند و آن گاه گنج شايگان را درباره‌ اقتصاد ايران نوشت. اولين مجموعه داستان‌های كوتاه ايرانی را با عنوان “يكی بود، يكی نبود” در سال 1300 منتشر كرد و به اعتبار همين كتاب او را آغازگر واقع گرايی در نثر معاصر فارسی دانسته‌اند.

جمال‌زاده 15 سال در برلين زندگی كرد و در آنجا كارمند سفارت ايران بود و همزمان در روزنامه كاوه مقاله می‌نوشت. وی بقيه عمر خود را در ژنو گذراند و آنجا كارمند دفتر بين‌المللی كار بود.