مهستی شاهرخی، نويسنده كتاب
"شالی به درازای جاده ابريشم" كه درايران زندگی نمی كند، در
اعتراض به چاپ نسخه سانسورشده كتابش در ايران- بدون همآنگی با
وی - نامه ای به شكايت نوشته و نسخه ای از آن را برای پيك هفته
نيز فرستاده است. با آنكه ما از انتشار نامه های يكسويه پرهيز
داريم، از آنجا كه مسئله انتشار كتاب مهاجرين در داخل كشور، به
سليقه ناشران عموميت دارد، بخش هائی از اين نامه را منتشر
میكنيم. ما نمی دانيم استدلال ناشر در زمينه هائی كه خانم
شاهرخی مطرح كرده چيست و به همين در صورت دريافت پاسخ نشر
ورجاوند آن پاسخ راهم درهمين حد منتشر خواهيم كرد. اين كه چاپ
كتابی در داخل كشور، حتی با تن سپردن به برخی مميزی ها بهتر از
انتشار نيافتن آن در ايران است، از جمله استدلال های برخی
ناشران درگذشته بوده است؛ و باز، اينكه در گذشته ها نيز گاه
چنين بوده و تنها پس از سقوط نظام شاهنشاهی برخی آثار بصورت
كامل و فارغ از مميزی های حكومتی انتشار يافته نيز قابل پذيرش
است، اما اين كه ناشر يا ناشرانی از فضای بیقانونی در ايران
استفاده كرده و آثار اين و آن را به سبك و توافق خود با ارشاد
به سينه چاپ برسانند و حق نويسنده را نيز پرداخت نكنند، مقوله
ای ديگر است. مقوله ای كه به هيچ روی قابل دفاع نيست. اين نوع
رفتار، همسوئی كامل دارد با شيوه تجار بازار نه شيوه نشر
انديشه ها.
بخش هائی از اعتراض مهستی
شاهرخی را در زير میخوانيد:
بيش از چند ماه است كه نشر
ورجاوند بدون هيچ گونه خبر يا تماسی با من، كتاب مرا "شالی به
درازای جاده ابريشم" به دست مميزی سپرده و با تغيير نكاتی، به
جای من با ارشاد توافق كرده است و مجوز رسمی چاپ كتابم را برای
هميشه از ارشاد گرفته است. خبر را در روزنامه خواندم و اعتراض
كردم ولی ناشر تاكنون سكوت اختيار كرده است و كتابی كه نام مرا
با خود به همراه دارد را مانند كالايی به فروش میرساند و به
خوبی میدانيد كه اين بیقانونی و بیحرمتی نسبت به مؤلف فقط
مختص من نيست و شامل بسياری از نويسندگان ايرانی میشود. پرسش
من اينست: نويسندگان در برابر چنين مسايلی چگونه عمل خواهند
كرد؟
- آيا سكوت خواهند كرد؟
- آيا باز هم در آذر ماه، يا فصل
قتل های زنجيره ای كارناوال جايزه دهی و جايزه بگيری راه
خواهند انداخت تا ناشران با خودكامگی كتاب های مثله ی شده ی ما
را با بیقانونی به چاپ برسانند و ژست معرفی "ادبيات مهاجرت"
را به خود بگيرند و ويترين فرهنگی را تزيين كنند؟
آيا زمان آن فرا نرسيده است كه
در ايران نيز به حقوق افراد احترام گذاشته شده و قوانينی در
زمينه ی حقوق مادی و حقوق معنوی مؤلف و ناشر تدوين گردد تا
جلوی اين هرج و مرج گرفته شود؟
خطاب من به نويسندگان و
گردانندگان بنياد گلشيری و گردانندگان مسابقات ادبی در ايران
است.
مهستی شاهرخی - پاريس - 20
ژوييه 2005
تيرماه ۱۳۸۴ |