|
40 سال از درگذشت دکتر محمدمصدق، نخست وزير دوران جنبش ملی
نفت گذشت. به همين مناسبت مراسم سنتی و همه ساله ای که در
مقبره ساده و بی آلايش وی در روستای احمدآباد تهران برگزار می
شد، امسال جلوه ای ديگر داشت. احمد آباد، در سالهای پس از
کودتای 28 مرداد تبعيدگاه مصدق بود. شماری بيش از شمار هر
ساله، امسال با دسته های گل راهی احمدآباد شدند. امسال نوه
دکتر مصدق" دکتر محمود مصدق سخنگوی مراسم بود و ضمن تشکر از
همه آنها که خود را به احمد آباد رسانده بودند تا ياد نخست
وزير ملی ايران گرامی دارند، گفت: تعمير ساختمان و بازسازی آن
تا ابتدای تابستان به پايان خواهد رسيد.
شاه ويسی؛ از مليون شناخته شده ايران دراين مراسم گفت:
آزادی‌خواهان مشروطه آوردند تا استبداد نباشد،
از بزرگ‌ترين دستاوردهای مشروطه‌خواهی پرورش بزرگانی چون مصدق،
دهخدا، مدرس، فاطمی و شاعرانی چون بهار، نيما و ... بود.
مصدق
با الهام از مشروطيت و اهداف آن پای به ميدان مبارزه‌ای
نابرابر در صحنه سياسی ايران و جهان گذاشت.
شاه‌ويسی با نقبی به فضای مجلس در زمان نخست‌وزيری رزم‌آرا،
گفت: مصدق در آن مجلس خطاب به رزم‌آرا جمله‌ای دارد كه گويی
برآيند تمامی خواسته‌ها و آمال مشروطه‌خواهان راستين بود كه صد
سال است در فضای سياسی ايران از
مشروطيت تا امروز پژواك دارد. او گفت "اگر از راه آزادی و
دموكراسی نتوانيم كاری كنيم از طريق اختناق، زور و قلدری برای
مردم نمی‌توانيم كاری انجام دهيم». رزم‌آرا
در جوابی عوام‌فريبانه می‌گويد "اين حرف‌ها كه شما می‌گوييد
برای شب مردم شام
نمی‌شود"، مصدق پاسخ می‌دهد "برای همه‌ی عصرها و نسل‌ها كه
حكومت زور و قلدری ممكن
است يك شب يا حتی چند سال به مردم نان بدهد ولی تا خود مردم
نتوانند در امور
اجتماعی دخالت كنند هيچ گاه صاحب نان نمی‌شوند و بايد هميشه سر
بی‌شام زمين
بگذارند".
مهندس
عزت‌الله سحابی
نيز دراين مراسم گفت:
انتخابات مجلس هفدهم دراوج محبوبيت جبهه ملی و زمانی كه مصدق
توانسته بود در شورای امنيت سازمان ملل موفق شود، برگزار شد.
پس از اين شرايط در خرداد 31 كه اين
مجلس افتتاح شد مشاهده شد كه اولا نماينده‌ها تكميل نشده‌اند و
فقط 96 نفر از 130
نماينده مشخص شده بودند و انتخابات بقيه‌ی شهرها مشكل داشت.
رياست مجلس نيز به
عهده‌ی امامی گذاشته شد، روحانی‌ای كه حقوق اساسی تدريس می‌كرد
و از مدافعان شاه
بود. او با 52 رای از شهر مهاباد سنی‌نشين انتخاب شده بود.
اكثريت اين مجلس به اين شكل بالا
آمده بودند. مصدق اين حقيقت را كشف كرد. او به اين تحليل رسيد
كه اگر در كشوری كه
نام دموكراسی و مشروطيت بر آن نهاده‌اند و تفكيك قوا صورت
گرفته است، حتی نبايد
قوه‌ی مجريه در انتخابات خللی ايجاد كند. او متوجه شد نمايندگان
مجلس در آن زمان
نمايندگان واقعی مردم نيستند. در جامعه قدرت‌های مخفی و علنی
وجود دارد كه الزاما
از مجرای قوه‌ی مجريه عمل نمی‌كنند.
ارتش در تمامی استان‌های مرزی كشور
نمايندگانی را كه خود می‌خواست به مجلس تحميل كرد. ماهيت مجلس
هفدهم مشخص بود. مصدق
بايد به طريقی راه به متن و توده مردم باز می‌كرد. پس از
حوادث سی تير شرط اول او
اين بود كه ارتش زير نظر او اداره شود. او پس از بازگشت به
سياست سوسيال دموكراسی را انتخاب كرد؛ چرا كه فكر می‌كرد با
اين سياست است كه می‌توان به توده مردم
بازگشت.
مجلس هفدهم نماينده‌ی مردم نبود حتی تعدادی از افرادی كه قبلا
با هم رفاقت داشتند و در مجلس هفدهم بودند در خيانت به او
بسيار
افراط كردند. مصدق به خاطر دفاع از حقوق مردم ايران نمی‌توانست
با اين مجلس همكاری كند.
مصدق در دوره‌ای كه ايران در
محاصره‌ی اقتصادی بود و درآمد نفت قطع شده بود توانست بودجه را
به گونه‌ای ارايه
دهد كه سال 1332 بودجه با تعادل تنظيم شد.
پس از پايان سال 1331 سال 32 از
آغاز با توطئه آغاز شد كه سرانجام مصدق بحث رفراندوم را مطرح
كرد.
رهبری
نمونه بود. در مقابل مردم
خاضع بود اما در برابر زورگويان كوتاه نمی‌آمد.
در اين مراسم
دکتر
ابراهيم يزدی
دبيرکل نهضت آزادی ايران،
احمد صدر حاج‌سيدجوادی، محمد بسته‌نگار، محمد توسلی و ...
از جمله چهره های شناخته شده ملی و ملی مذهبی بودند
حضور
داشتند.
|
