|
محمد خاتمی عصر ديروز
در كنگره جوانان اصلاح طلب،
در تهران شرکت کرد. اين کنگره که در تالار کوچک تفاهم برگزار
شد، عملا به مناسبت سالرور 16 آذر برپا شد و خاتمی نيز بخشی از
سخنان خود را به همين رويداد اختصاص داد. بنا بر گزارشی که از
محل اين مراسم به پيک نت رسيده است، جمعيتی که برای شرکت دراين
مراسم حضور يافته بودند به مراتب بيش از گنجايش محل بود و به
همين دليل عده زيادی در سالن ايستاده بودند و جمع زياد تری در
خارج سالن به سخنرانی خاتمی گوش می دادند. اين وضع به گونه بود
که خاتمی نيز خود به آن اشاره کرده و در ابتدای سخنرانی خويش
گفت:
دوستان از تهيه فضای بزرگتر و پرگنجايشتر محروم ماندند،
اما
حضور و شورانگيز
جوانانی
که به اين مراسم آمده اند
برارزش
و اعتبار اين مراسم افزوده است.
برگزاری اين مجلس در يك موقعيت ممتاز
و
در ميان دو مناسبت حساس كه هر دو میتوانند نمادی از خصوصيات
نسل ما و جامعه اصلاح طلب ما باشد مقارن شده است. سالروز ولادت
حضرت امام رضا(ع) و 16 آذر روز دانشجو.
16 آذر روز مهمی برای دانشگاه، جامعه و جوانانی كه خواستار
آزادی، استقلال و پيشرفت هستند، محسوب می شود. در فضای خاصی
بعد از 28 مرداد استيلای نفس گير استعمار مغرور و فضای كودتا،
سه قطره خونی كه در دانشگاه چكيد نشان داد اين ملت همچنان زنده
است و خواست و منش اجتماعی او آزادی و استقلال است و نشان داد
دانشگاه و بهخصوص دانشگاه تهران كانون شور و شعور و آزادگی
است.
شايد برای همين بود كه برای تحت شعاع قرار دادن دانشگاه تهران
دانشگاه آريامهر (صنعتی
شريف)
را تشكيل دادهاند، اما اين دانشگاه جوشانتر از دانشگاه
تهران كانون فرياد بيداری ملت ايران شد.
شهيدان ما منحصر به اين سه شهيد بزرگوار نيستند،
در همه عرصهها در جنگ تحميلی و انقلاب دانشگاه نقش پيشتاز
داشته است و بايد داشته باشد.
اصلاحات
نه با دوم خرداد شروع شد و نه امروز به پايان رسيده است.
همواره تاكيد كردهايم كه اصلاحات در متن جامعه نوين ايران
جايگاه بزرگی داشته است مگر نه اينكه بيش از يكصد سال است كه
اين ملت روحانيت، دانشگاهی، كارگر، كشاورز، معلم و زن و مرد
بدون هيچ ابهامی آزادی، استقلال، مردم سالاری و تبديل شدن
رابطه خدا و برده به ملت و دولت را فرياد زدهاند اين فرياد
حتی توسط گوش های كم شنوا هم قابل شنيدن است.
هيچگاه سنت پرستان و بينشهايی كه از تجدد به سطحیترين و
نازلترين وجوه آن تمايل دارند، در ميان ملت جايی نداشتهاند.
سنت پرستان
برای تحميل عادتهای خود راهی جز
خشونت
نمیشناسند و در مقام فكر نظريه پرداز خشونت و در مقام عمل
اعمال كننده خشونت هستند.
آنان هرگونه نوآوری و تحول را چه در فكر و چه در سنتها و چه
در متن جامعه بر نمیتابند.
خاتمی در باره اصلاحات گفت:
اصلاحات در صدد تغيير معادلات قدرت و نهادهای اقتصادی،
اجتماعی، سياسی و بين المللی در جامعه ماست. اصلاحات در صدد
تغيير بوده است،
تغيير به نفع مردم. در روابط سياسی و اجتماعی با محوريت مردم و
قبول اين اصل كه حق حاكميت مردم به سرنوشت خود ممتازترين و
مستحقترين حق بشر است كه بايد رعايت شود، اصلاحات خواستار
تغييرات به نفع آزادی در كنار عدالت و برخورداری جامعه از
مزايای مادی و كرامات اخلاقی است.
تغيير در جامعه نياز به علم و كارشناسی و فراهم آوردن
زمينههايی دارد كه بتوان مسائل موجود را شناخت و در صدد حل
آن برآمد. اصلاحات معتقد است دين نمیتواند با راهحلهای
عادلانه و مدبرانه مخالف باشد. اگر دين برای اصلاح و تحول در
جامعه آمده است، اصلاحات معتقد است كه در دورانهای مختلف به
دليل شرايط مختلف نگاه انسان به دين تغيير كند.
برداشتهای دينی ما جامه
است برای
جامعه. اگر اين جامعه
عوض شد ولی همچنان در صدد تحميل همان جامه به اين جامعه باشيم
يا جامه دريده می شود و يا اندام جامعه می شكند و جامه دريده
خواهد شد،
همچنان كه در غرب دريده شد و يك نظام دينی قرون وسطايی تبديل
به نظام سكولار و لاييك شد. اگر جامه آهنين باشد و جلوی رشد را
بگيرد اندامی كه میخواهد رشد كند خواهد شكست، همچنان كه در
جامعه ما شكست.
به نظر من اصلاحات ريشهدارترين و ماندگارترين جريان در كشور
ما و كشورهای اسلامی و شرقی است و دارای قویترين پشتوانه
تئوريك است، اما اين اصلاحات با مشكلات زيادی مواجه است.
اصلاحات در يكصد سال و بهخصوص 8 سال گذشته چنان دستاوردهای
بزرگ و عميق و ماندگاری داشته كه به مراتب از ضعفها و كاستیهای
آن فزون تر بوده است.
عوام فريبی ها
و هياهوها فرو خواهد نشست. آنچه در متن جامعه است، ادامه خواهد
يافت.
حركت ملت ايران در هشت سال باشكوه اصلاحات خواهد ماند و هنگامی
كه اين هياهوها كنار رود، ملت خواهد ديد كه جريان اصلاحات
جريان نيرومندی است كه تداوم دارد.
اسلامی كه مقدس و ايدئولوژيك
شده كه نمونههای آن در داخل است و در خارج هم به صورت
القاعده و طالبان مشاهده می شود و متفاوت است از اصلاحاتی كه
ما داريم كه وفادار به اسلام است.
در دوران ما در سايه انقلاب و با رهبری ممتاز امام به يك
نتيجه منجر شده كه از دل آن نظام جمهوری اسلامی درآمده. همزمان
با آن يك نظام ديگری در دنيا به نام امارت اسلامی افغانستان
پيدا شد اين دو در بينش و گرايش تفاوت دارند.
اصلاحات وفادار به جمهوری اسلامی است، جمهوری اسلامی در عين
وفاداری به معيارهای اسلامی به اراده و رای مردم وفادار است،
اگر رای مردم ملاك است هيچ كس حق ندارد به هيچ عنوان آنچه مردم
نمی خواهند را بر آنها تحميل كنند.
در جمهوری اسلامی بايد اين اصل حاكم باشد.
در جمهوری اسلامی اراده مردم بوسيله انتخابات مشخص می شود، اين
اصل در جمهوری اسلامی لرزان است هنوز
كور سويی
وجود دارد، اما تلاش میكنند آن را ببندند و انتخابات بی معنا
شود، اما اصلاحات بايد روی انتخابات پافشاری كند و هرجا روزنهای
میبيند آن را ياری كند.
امروز
ساز و كارهايی
كه در انتخابات حاكم است، درست نيست، هميشه اين را گفتهايم و
فرياد زدهايم گاهی اثر داشته و گاهی اثری نداشته است.
اصلاحات بايد به واقعيتهای زندگی، بخصوص عدالت به عنوان
طلايیترين خواست انسان توجه كند. امروز تنها عدالت اقتصادی
مطرح میشود و تصور میكنم برای آن بايد سرمايههای ملت را
بی حساب و يك پارچه در جامعه مطرح كنيم در حالی كه
عدالت اجتماعی
وسيع تر از
عدالت اقتصادی
است.
اگر عدالت دادن حق هر كسی است،
كدام حق بزرگ تر، با شكوه تر و فاخرتر از حق حاكميت انسان بر
سرنوشت خود، البته درست است كه انسان برای اينكه بر سرنوشت خود
حاكم باشد نبايد فقير باشد واز سوی ديگر در جامعهای كه
امكانات در آن فراهم نيست عدالت به معنای توزيع فقر و پايدار
كردن فقر در همه اقشار جامعه خواهد بود.
اصلاحات نسبی به صورت دادن لايحهها و طرحهايی كه يك گام
راه مردمسالاری را جلو ببرد تا حقوق مردم نهادينه شود با
مخالفتهايی مواجه شد، اما نبايد مايوس شد تا آنجا كه روزنه
هست بايد حضور داشت. روزنه انتخابات شوراها بازتر از خبرگان
است و روزنه انتخابات خبرگان بسته تر از شوراهاست، در عين حال
معتقدم در انتخابات خبرگان هم بايد حضور يافت گرچه مجمع
روحانيون مبارز به علل مختلف قادر به دادن ليست نشد، اما در
تهران چند نفر و در شهرستانها نيز برخی چهرههای برجسته هستند
كه جوانان آنها را میشناسند و بايد به آنها رای دهند.
در شوراها امكانات بيشتری داريم و بايد با وجود مقاومت در
مقابل اصلاحات و مردمسالاری پيش رفت و اين با حضور مردم ممكن
است، اما حضور مردم كار كودتا را نمیكند و تدريجی است، ممكن
است كسانی باشند كه حياتشان در غيبت اكثر مردم است و با رای
حداقلی خود را نماينده مردم می دانند،
اما جهت اكثريت مردم مشخص است و معلوم است كه اگر آنها
سيل آسا
در انتخابات حضور يابند نتيجه چه خواهد بود. حضور مردم میتواند
مشكلات را بردارد.
مسير اصلاحات گام به گام و تدريجی است و حتی در جهت تقويت نظام
است.
جوانان در اين عرصه نقش ممتاز دارند.
حاشيه مراسم
اين کنگر قرار بود در سالن اجتماعات وزارت کشور برگزار شود اما
دولت با آن مخالفت کرد و به همين دليل در تالارتفاهم وابسته به
مسجد امام موسی برگزار شد و به همين دليل جمع زيادی پشت در و
در محوطه سرباز ماندند و نتوانستند در سالن برای خود جائی پيدا
کنند.
سرود يار دبستانی و "ای ايران" .
خاتمی
با تاخير زياد به مراسم رسيد و بتدريج حاضران در تالار از اين
نگران شده بودند که جلوی حضور او را دراين مراسم از بالا گرفته
اند، به همين دليل به محض ورود خاتمی جمعيت به يکباره و بصورت
هيجان زده شروع به دست زدن کرد. جمعيت بارها سخنان خاتمی را در
مقاطع مختلف با تشويق او قطع کردند، بويژه وقتی او گفت "چه
انسانهای وطن پرستی که الان غربت نشين شده اند"
نمايش فيلمی از دوران اصلاحات به چشم بسياری از حاضران در
تالار اشک آورد. نمايش فيلمی از 18 تير و يورش به خوابگاه
دانشجويان نيز هيجان توام با تاثر عميقی را در سالن موجب شد.
چند شعر اجتماعی و نواختن سرود ای ايران با
گيتار برقی و سنتور و جاز
تا حدودی توانست جمعيت را از تاثر ناشی از ديدن فيلم ها بيرون
بيآورد. |
