برای ساختار معيوب
فکری "حسينی" بايد کرد!

اگر شما ‏حاكمان و خط مشی ها را عوض كنيد، اما ساختارها (از جمله ساختار سلطنتی) همان ساختارهايی باشد كه بوده، دوباره روابط گذشته ‏ بازتوليد می شود. بزرگترين فاجعه برای اصلاح طلبان زمانی  است كه مردم ‏بگويند نخواستند تحولی ايجاد كنند. آن زمان مرگ اصلاحات فرا رسيده است. به تاريخ خودمان نگاه كنيد، چرا نام وروش مصدق يا امام خمينی ماند؟ چرا مرحوم بازرگان ‏امروزاز احترام درميان همه سياستمدارها و حتی مخالفانش برخوردار است؟‌ چون همگی می دانستند كه ‏دريك نقطه حتی به بهاء خارج شدن از قدرت بايد نه بگويند. اين درس بزرگی است كه ما از عاشورا می ‏گيريم.

علوی تبار در سخنرانی خود می گويد:

هنگامی كه كسی منتقد وضعيت سياسی است، اين انتقاد ممكن است دروجوه ‏مختلف باشد كه به اين ترتيب بايد بين موضوع انتقادها تمايز قايل شويم. گاهی انتقاد به كارگزاران و پرسنل ‏سياسی حكومت صورت می پذيرد. گاهی انتقاد به خط مشی ها و راهبردها يی صورت می گيرد كه توسط ‏حكومت به كارگرفته می شود. گاهی نيز انتقاد به ساختار حكومت انجام می شود.

اگر شما ‏حاكمان و خط مشی ها را عوض كنيد، اما ساختارها همان ساختارهايی باشد كه بوده، دوباره روابط گذشته ‏بعنی حاكمان وخط مشی ها را بازتوليد می كند. كسی كه منتقد پرسنل و كارگزاران سياسی يا برخی ‏راهبردها وخط مشی ها است اما نسبت به ساختار سياسی انتقادی ندارد و خطاهای سيستم را به دليل مشكل ‏اساسی كه درماهيت آن سيستم وجود دارد، سيستماتيك نمی داند، نمی تواند منتقد راديكال آن نظام باشد. منتقد ‏راديكال كسی است كه نسبت به ساختار يك سيستم انتقاد دارد. امام حسين (ع) جريان حاكم بنی اميه را ازجنس ‏اسلام نمی دانست بلكه آن را از جنس جاهليت می دانست.

درشرايط فعلی ما گاهی اوقات عنوان راديكال به عنوان ‏تحقير وتوهين به كار می رود. در حالی كه اساسا اين گونه نيست. اگر سيستمی خطاهايش سيستماتيك باشد و ‏اشكالاتش به ساختارهايش برگردد، كسی كه راديكال نيست در حال خطا است. در شرايطی كه يك سيستم ‏ساختار حكومتی اش معيوب است، انتقاد به افراد و برخی خط مشی ها خطا است. آن چه كه درجامعه ما ‏گاهی به غلط يا درست گاه به اعتدال از آن ياد می شود. اعتدال درجامعه ای كه خطاهای سيستماتيك در آن ‏وجود دارد، انحراف است. راديكاليسم درجامعه ای كه اشكال ساختاری دارد و نيازمند تغيير بنيادی است، نه ‏تنها خطا نيست، بلكه كاملا قابل دفاع است. آن چه كه ممكن است امروز مذموم باشد راديكاليسم درروش است ‏كه اساسا نام آن راديكاليسم نيست. راديكال كسی است كه خواهان تغيير، بيشترين تغيير و بيشترين تغيير با ‏بيشترين سرعت است. ودرشرايطی كه يك ساختار معيوب است، راديكاليسم تنها هدف قابل دفاع دريك جامعه ‏است. ‏

‎‎ زندگی جمعی ‏بدون حكومت، ‌امكان ناپذير است. هرحكومتی هم لاجرم وجه اجبار را برای زندگی جمعی به ارمغان می ‏آورد. پذيرش ضروری بودن حكومت، پذيرش ضروريات ذاتی حكومت نيز هست.

شما می دانيد ‏كه درفقه سياسی به لحاظ تاريخی پرسشی مطرح بوده است به اين مضمون كه اگر ما برسردوراهی انتخاب ‏سلطان جائر و انتخاب فتنه مداوم قراربگيريم كدام را بايد انتخاب كنيم؟ تقريبا همه فقهاء ما و همه فقهای ‏سياسی، سلطان جائر را انتخاب می كردند. به عبارت ديگر حكومت ظالمانه برناامنی فراگير وگسترده ترجيح ‏دارد. كسی كه وارد عرصه مبارزه سياسی می شود، دقيقا بايد اولويت بندی تصريح شده مشخصی داشته باشد. ‏به خصوص اگر شعار راديكالی را دنبال می كند تا برسر دوراهی ها بداند چه چيزی را بايد قربانی چه ‏چيزهای ديگری بكند. انتخاب ميان خوب و بد هنر نيست. كسی دارای بينش سياسی است كه بتواند درمقاطع ‏ضروری بين بد وبدتريا خوب وخوب تر انتخاب كند.

درشرايط مثلا شبيه جامعه ايران، كسی كه وارد عرصه ‏فعاليت سياسی می شود و به فعاليت سياسی می پردازد، بايد به روشنی بداند كه انتقاد و نقد از حكومت و مقابله ‏با آن تا كجا مجاز است. اگر خطر تجزيه ‌كشور را تهديد كند، آيا بازهم بدون توجه به خطر تجزيه، بر نقد ‏حكومتی كه عملكرد اش خلاف است تاكيد خواهيم كرد؟ اگر خطر حمله خارجی مطرح است، آيا ما بايد ‏همواره برطبل نقد حكومت بكوبيم بدون آن كه به خطر مذكور توجه كنيم؟ كسی كه اولويت بندی ‏مشخصی نداشته باشد و نتواند به انتخاب های خطيری دست بزند، نبايد وارد بازی سياست دردنيای كنونی ما ‏بشود.

خوارج صدر اسلام يك شعار را می گرفتند و بدون توجه به بسترها ‏و زمينه های جامعه، برآن شعار پا فشاری می كردند، چه اين پافشاری به سقوط حكومت علی (ع) منجر می ‏شد، وچه درتقابل با حكومت معاويه قرار می گرفت. اين نحوه سياست ورزی به معنای پايان دادن به سياست ‏ورزی است. پس می شود راديكال بود و آرمان راديكال داشت، همچنين می شود از اصلاحات بنيادی به جای ‏اصلاحات محافظه كارانه دفاع كرد اما كما بيش اولويت های سياسی، يعنی اولويت هايی كه موجوديت يك ‏كشور ممكن است به آن ها وابسته باشد را درنظر گرفت و دراين چارچوب به بازی سياست پرداخت.

تفاوت دوم درروش است. روش ‏درمعنای دقيق كلمه، صورت تنزل يافته هدف است. اين هدف است كه تنزل پيدا كرده وبه صورت روش ‏درآمده است. به همين دليل است كه نمی شود برای رسيدن به هدف خوب از روش بد استفاده كرد. از اين رو ‏ارزش های هركسی، تعيين كننده روش هايی است كه درعرصه های مختلف در پيش می گيرد.

اصولگرايی به معنای دقيق كلمه، يعنی مانند امام حسين بتوان "نه" گفت. ‏سياستمداری كه بلد نيست نه بگويد، سياستمدار ماندگاری نيست. می شود انعطاف پذير بود و به مقتضيات ‏عملی نيز فكر كرد، اما بی اصولی وبی پرنسيبی در سياست، فقط سياست موقت ايجاد می كند. تجربه تاريخی ‏ايران نشان می دهد كه كداميك ازسياستمداران ماندگار شدند. آن هايی كه درمقطعی نه گفتند. سياستمداری كه ‏در همه وضعيت ها آری می گويد، در واقع برتابوت خويش ميخ می كوبد. هرسياستمداری بايد دارای خط ‏قرمزی باشد كه از آن كوتاه نيايد و بداند چه زمانی بايد نه بگويد. منافع شخصی سياستمدار تعيين نمی كند كه ‏دركجا نه بگويد. موازين انديشگی اش است كه تعيين می كند كجا بايستد وازآن كوتاه نيايد. سياستمدارانی كه ‏در مقابل زور كاملا از خود انعطاف نشان می دهند تا درصحنه سياست بمانند، دير يا زود اعتماد همه ‏سياستمداران را نسبت به خود از دست می دهند. سياست ورزی ماندگار است كه ديگران بتوانند رفتارش را ‏پيش بينی كنند و درباره الگوهای او، ديگران بتوانند از قبل سخن بگويند.

سياستمداری كه چون موم در دست ‏قدرت تغيير شكل می دهد، سياستمدار از پيش مرده است. ممكن است كه انسان به دليل "نه گفتن" دركوتاه ‏مدت قدرت را از دست بدهد واز صحنه سياست حذف شود، اما خيلی زود سربلند وموفق به صحنه سياست ‏بازخواهد گشت.

بزرگترين موفقيت برای اصلاح طلبان اين است كه اصلاح طلبان شكست بخورند اما اصلاحات شكست ‏نخورد. همچنين بزرگترين فاجعه برای اصلاح طلبان زمانی پيش می آيد كه مردم در باره اصلاح طلبان ‏بگويند كه نخواستند تحولی ايجاد كنند، آن زمان مرگ اصلاحات فرا رسيده است. چگونه می توانيم به مردم ‏اطمينان بدهيم كه نگذاشتند يا نتوانستيم، اما می خواستيم. اين امر با نه گفتن و ايستادن درنقطه ای ميسر است. ‏اصولگرايی به اين معنی است. شخصيت سياسی ای ماندگار است كه بشود روی او قسم خورد و بشود به او ‏تكيه كرد. به تاريخ خودمان نگاه كنيد، چرا نام وروش مصدق يا امام خمينی ماند؟

چرا مرحوم بازرگان ‏امروزاز احترام درميان همه سياستمدارها و حتی مخالفانش برخوردار است؟‌ چون همگی می دانستند كه ‏دريك نقطه حتی به بهاء خارج شدن از قدرت بايد نه بگويند. اين درس بزرگی است كه ما از عاشورا می ‏گيريم. امام حسين نه گفت. اما مصلحت انديشی امروزی ما اين گونه مطرح می كند كه چه اشكالی داشت كه ‏امام حسين (ع) آری می گفت، باقی می ماند، ‌برمی گشت ودوباره سازماندهی می كرد تا به اهداف اش بهتر ‏می رسيد؟ من به اين امر آگاهم كه شيعيان درسياست ورزی دينی، تقيه دارند، و آن نيز به جای خود درست ‏است. اما تقيه مرزی دارد و مرز آن نيز اين است كه دين و اركان ارزشی ما به خطر نيفتد. تقيه هنگامی ‏مجاز است كه اركان و اساس در خطر نباشد. نقيه های سياسی ما گاهی اركان واساس انديشه ما را زير سوال ‏می برد. اين نوع از تقيه مجازنيست. ‏

http://norooznews.ir/note&article/note/5355.php