صدای آلمان- اين که درآمدهای نفتی
چگونه خرج شوند، بسته به نوع حکومتها دارد. در برخی کشورها
ثروت حاصل از نفت، برای رفاه حاکمان و حفظ قدرت آنها مصرف
میشود. در نروژ وضع فرق میکند، در آنجا دولت به منافع دراز
مدت مردم فکر میکند.
هرکس میخواهد بداند چرا نروژ اينقدر ثرومتند است بايد سری به
موزه نفت و گاز در شهر استاوانگر بزند. در اين موزه، تاريخ
مردم فقيری به نمايش درآمده که زمانی درآمدشان از راه
ماهیگيری بوده و در دهه شصت قرن بيستم ناگهان زيرپايشان چاه
نفت و گاز فوران کرده است. امروز مشکل مردم نروژ اين است که با
اين همه پول و رفاه چه بکنند.
فين کروگ، رييس موزه نفت میگويد:
«ما بايد اين ثروت را با درايت و برای رفاه مردم خرج کنيم و
بايد بيشتر به فکر حفظ درازمدت اين منابع باشيم. به همين خاطر
هم يک صندوق ارزی نفت بوجود آوردهايم و هزاران ميليارد کرون
در آنجا ذخيره کردهايم. اين ثروت برای آينده است، برای اين
است که از اين منابع بيش از حد برای رفاه امروزمان استفاده
نکنيم. به نظر من اين سياست صحيحی است و فکر میکنم که مسئولان
تا بحال با ذکاوت عمل کرده اند.»
موجودی صندوق ارزی نفت نروژ ۳۰۰ ميليارد يورو برآورد میشود.
همه درآمدهای نفتی به اين صندوق سرازير میشوند و بخش زيادی از
اين ثروت در بازارهای جهانی سرمايه گذاری میشود.
تنها بخشی ازسود حاصله از درآمدهای نفتی برای سرمايه
گذاریهای دولتی يا تامين مالی صندوقهای بازنشستگی صرف
میشود، تا لزومی برای افزايش مالياتها که هم اکنون هم بالا
هستند، نباشد.
نظارت و مديريت صندوق ارزی نفت را
Norges
Bank
برعهده دارد.
اما
Norges Bank
اين اختيار را ندارد که موجودی صندوق را بطور دلخواه سرمايه
گذاری کند. معاملات اين بانک تحت کنترل قانون "التزام به
سلامت" است و يک "شورای اخلاقی ملی" بر آن نظارت میکند.
اين شورا به عنوان مثال دوسال پيش ترتيبی داد که صندوق نفت سهم
خود را به هفت کنسرسيوم بفروشد که در توليد قطعات سلاح اتمی
فعاليت دارند. صندوق از اين معامله سود هنگفتی برد.
هارالد اندرسيون، کارشناس ارشد اقتصادی بانک میگويد، البته
اين مهم است که پول از چه راهی بدست آمده باشد، ولی طلای سياه
به تنهايی تامين کننده ثروت ملی نروژ نيست. او میافزايد:
«ما يک ملت ثرومتنديم و دارای يک بازار کار پويا. و اين نه فقط
به خاطر نفت، بلکه به خاطر استفاده از فن آوریهای نوين و
اصلاحات اساسی است که پشت سر گذاشتهايم؛ اصلاحاتی که اقتصاد
ما را به روز و سودده میکند. اگر همين فردا نفت دريای شمال ته
بکشد، شوکی برای اقتصادهای وابسته به نفت خواهد بود. ولی نروژ
از پس اين وضع هم برمیآيد.»
درحال حاضر پول نفت هم چنان به صندوق نفت نروژ سرازير میشود
و موجودی آن رو به افزايش است. اين مسئله برای بسياری از
سياستمداران نروژ يک پشتگرمی است که هميشه در آستانه انتخابات،
وعده وعيدهايشان به مردم گل میکند. اما شورای اخلاقی ملی جای
زيادی برای دست و دلبازی سياسمتداران باقی نمیگذارد.
آلبرت برايت شو |