ايران

www.peiknet.com

   پيك نت

 
صفحه اول پیوندهای پیک بايگانی پيک  

infos@peiknet.com

 
 
  انتخابات مجلس هشتم
حاصل آنچه برگزار شد
این است، نه آن که رهبر می فرماید
اکبر اعلمی
 
 
 
 

 

اکبر اعلمی نماینده مجلس هفتم – در فراکسیون اقلیت اصلاح طلب این مجلس، که صلاحیتش برای انتخابات مجلس هشتم به دلیل انتقاد از دولت احمدی نژاد رد شد، در وبلاگ خود گزارش زیر را از انتخابات اخیر مجلس هشتم نوشته است که تماما مستند به منابع رسمی و مطبوعات است. اعلمی می نویسد:

بالاخره پس از حرف و حدیث های فراوان و قلع و قمع داوطلبان شاخص نمایندگی هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی توسط هیات های اجرائی منصوب دولت و هیات های نظارت منصوب شورای نگهبان و شورای نگهبان (6 نفر منصوب رهبری و 6 نفر منصوب مجلس همسو با نهادهای انتصابی که حداقل سه نفر آن عضو هیات دولت و تابع احمدی نژاد اند) درستی گفته باهنر که پیشاپیش صادقانه اعلام کرده بود که اصلاح طلبان خواب مجلس را ببینند را ثابت کرد و این انتخابات هم کم و بیش مانند اغلب انتخابات آنگونه که اقلیت تمامیت خواه و برخی از نهادهای انتصابی دوست دارند به پایان رسید و البته کماکان از آن به عنوان یک فتح الفتوح عظیم و حماسه بی نظیر ملی یاد شد! با این وصف بنظر می رسد که بررسی نتایج این انتخابات از جهاتی خالی از لطف نیست:

الف – آتش تهیه برگزاری انتخابات

1- مجلس هفتم در آخرین روز کاری خود در سال 86، ماده 19قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی شورای را اصلاح و یک تبصره به ذیل این ماده الحاق کرد تا برای نخستین بار در جمهوری اسلامی حتی آرای ناخوانا، آرای سفید ریخته شده به صندوق، آرایی که کلا حاوی اسامی غیر از نامزدهای تایید شده می باشند، با تایید هیات نظارت حوزه‌ی انتخابیه مربوطه(این مصوبه دست هیات های نظارت را باز می گذارد تا بدلخواه خود آنجا که مصلحت می دانند این قبیل آرا را تائید و یا رد نمایند و از اینطریق زمینه راهیابی برخی از داوطلبان به مجلس را هموار و مسدود نمایند) برگه های رای باطل اما جزو آرای ناخوانا و آرای ماخوذه محسوب شوند و البته بموجب تبصره الحاقی، آرای باطل ماخوذه در حد نصاب انتخاب نماینده محاسبه نمی شود! (1) از اینرو با این مصوبه بخش وسیعی از آرای باطله کسانی که صرفا با هدف ممهور شدن شناسنامه در پای صندوق های رای حضور می یافتند و در دوره های قبلی جزء آرای ماخوذه محسوب نمی شد، از این پس جزء آرای ماخوذه تلقی خواهد شد. مخبر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هفتم در توجیه این طرح گفته بود:"یعنی حدود 3 الی 4 میلیون نفر در انتخابات شرکت می‌کردند که یا آرایشان ناخوانا بود و یا سفید بود، در حالی که حضور آنها در انتخابات به معنای آن است که نظام را پذیرفته‌اند، اما فرد مناسب خود را در میان کاندیداها نیافته‌اند!" (2)

2- اگر 3-4 میلیون مورد ادعای مخبر کمیسیون امنیت ملی صحیح باشد، لاجرم در مقایسه آماری انتخابات مجلس هشتم با دوره های قبلی باید رقم مذکور از آمار رای دهندگان مجلس هشتم کم شود(برای ارائه تحلیل دقیق تر، امیدوارم که وزارت کشور برای رفع هرگونه ابهامی آمار دقیق و کامل مربوط به انتخابات را همراه با همه جزئیات آن و به تفکیک مناطق شهری و روستائی هر یک از حوزه ها و آراء باطله صحیح و غیر صحیح ، در پایگاه اطلاع رسانی خود قرار دهد).

3- چند هفته پیش از انتخابات شایعاتی مبنی بر بررسی ممهور شدن شناسنامه ها به مهر انتخابات در هنگام استخدام و یا ثبت نام در دانشگاهها در برخی از نقاط کشور منتشر شد و گفته می شود، برخلاف اصل 62 تعرفه هایی که در رای گیری روز جمعه به کار رفت دارای بار کد بودند!(3)   

 4- مقام رهبری ضمن تاکید بر لزوم مشارکت گسترده مردم در انتخابات از آنان خواستند که

" نمایندگانی انتخاب شوند که راه را برای خدمت دولت هموارتر کنند."

5- ائمه جماعات و مراجع تقلید نظیرآیات عظام نوری همدانی ،مکارم شیرازی و مدرس یزدی شرکت در انتخابات را فریضه الهی واجب شرعی اعلام کردند.

6- خاتمی رئیس جمهور سابق اعلام کرد که "با همه وجود در انتخابات مظلومانه اما با نشاط شرکت می‌کنیم".(4) و اغلب جریانات سیاسی با بسیج هنرمندان از مردم برای شرکت در انتخابات دعوت به عمل آوردند.

 7- فرمانده سپاه پاسداران خیلی صریح و صادقانه از همه بسیجیان خواست که در انتخابات از اصولگرایان حمایت کنند!(5)

8- صدا و سیما از طریق شبکه های سراسری و دهها شبکه استانی با همه قوا و امکاناتی که در اختیار داشت، بصورت سرسام آوری بطور شبانه روزی مردم را به حضور در پای صندوق های رای تشویق کرد، بنحوی که بر اساس آمار اعلام شده ای که در اختیار است،همزمان با روز انتخابات تنها شبکه بین المللی خبر با پخش هزار و 671 آیتم به مدت 1090 دقیقه، گروه های تولیدی شبکه خبر با تهیه 237 دقیقه برنامه (6)، صدا و سیمای مرکز گلستان 15 هزار دقیقه (7( صدا و سیمای اصفهان بیش از 2 هزار دقیقه خبر، 6 هزار دقیقه برنامه رادیویی و 4 هزار دقیقه برنامه تلویزیونی (8) و صدا و سیمای مرکز آذربایجان شرقی بیش از هفت هزار و 600 دقیقه برنامه انتخاباتی شامل دو هزار و 700 دقیقه برنامه سیما و چهار هزار و 900 دقیقه برنامه صدا تولید و پخش کرده اند.(9) حال اگر این اعداد و ارقام در تعداد شبکه های سراسری و محلی ضرب شود حجم گسترده تبلیعات صدا و سیما و هزینه صرف شده در این زمینه معلوم خواهد شد.
نتیجه تمهیدات فوق:

در انتخابات کل کشور

براساس سرشماری سال 1385 جمعیت کل ایران 70495782 نفر بوده است.از این میان 21064537 نفر زیر 17 سال سن داشته اند و 1790656 نفر نیز 17 ساله بوده اند که در پایان سال 86 هنگام رای گیری 18 ساله شده اند. در اینصورت افراد 18 سال به بالای واجد شرائط برای رای دادن در کشور 49431245 نفر می باشد. نظر به اینکه در سال 85 نرخ مرگ و میر در کشور بطور متوسط حدود 6/0 در صد بوده است، اگر در سال 86 نیز نرخ مرگ و میر را همین عدد فرض کنیم، در اینصورت حدود 297764 نفر از افراد واجد رای دادن فوت شده اند که با کسر آن از تعداد جمعیت بالای 18 سال در کشور، حدود 49133481 نفر واجد شرائط رای دادن در کل کشور باقی می مانند. با توجه به اینکه بر اساس سرشماری انجام گرفته حدود 1594628 نفر از کل جمعیت ایران، از اتباع خارجی (15) بوده و نمی توانند در انتخابات شرکت کنند (با فرض اینکه همه آنها بالاتر از 18 سال سن داشته اند)، در اینصورت با کسر آن از کل جمعیت 18سال به بالا در ایران، 48835717 نفر ایرانی واجد شرائط برای رای دادن در هشتمین دوره انتخابات مجلس هستند. حال چنانچه ادعای مسئولان مبنی بر اینکه کل آراء ماخوذه در کشور 22 میلیون و 832 هزار نفر می باشد(16)، صحت داشته باشد، در اینصورت 46/75درصد از واجدین شرائط در انتخابات اخیر شرکت کرده اند که در مقایسه با دوره قبل که میزان مشارکت 21/51 درصد بوده است، 46/4 درصد کاهش مشارکت داشته ایم! حال اگر 3-4 میلیون مورد ادعای مخبر کمیسیون امنیت صحیح باشد، با توجه به اینکه طبق مصوبه اخیر مجلس در این دوره بر خلاف دوره های قبلی آرای باطله نیز جزء آرای ماخوذه محسوب شده است، لاجرم در مقایسه آماری انتخابات مجلس هشتم با دوره های قبلی باید رقم مذکور از آمار رای دهندگان مجلس هشتم کم شود. با فرض اینکه آرای باطله در کل کشور حدود یک میلیون یعنی 5 در صد کل آرای ماخوذه و یک چهارم رقم مورد ادعای مخبر کمیسیون امنیت ملی باشد (طبق اعلام مسئولان امر در تبریز حدود 8/6 درصد(17) ، در مشهد و کلات 5/6 درصد(18) و در تهران حدود 9/8 درصد کل آرای ماخوذه(19) جزء آرای باطله بوده است که در این دوره جزء آرای ماخوذه شمارش شده است) در اینصورت آرای ماخوذه کل کشور در هشتمین دوره انتخابات مجلس قابل مقایسه با آرای ماخوذه دوره قبلی انتخابات مجلس ، حدود 21832000 است که 7/44 درصد واجدین شرایط را شامل می شود.

در حوزه انتخابیه تهران ،اسلامشهر ،ری و شمیرانات

بر اساس سرشمارس سال 85 حاصل جمع کل جمعیت تهران، اسلامشهر، ری و شمیرانات 8760565  نفر می باشد که از این تعداد 2007337 نفر در زمان سرشماری کمتر از 17 سال سن داشته اند لذا در هشتمین انتخابات مجلس واجد شرائط رای دادن نبوده اند. از این تعداد 177510 نفر در زمان سرشماری 17 ساله بوده اند که در هنگام رای گیری واجد شرائط برای رای دادن شده اند، بنابراین در تهران و حومه حدود 6753228 نفر بیش از 18سال سن داشته اند. طبق سرشماری به عمل آمده حدود 1594628 نفر از جمعیت ایران یعنی نزدیک به 26/2 درصد کل جمعیت جزء اتباع خارجی هستند که حق رای ندارند، از اینرو اگر فرض کنیم که 26/2 درصد جمعیت تهران و حومه نیز (حدود 197988 نفر ) جزء اتباع خارجی محسوب میشوند، با کسر این تعداد تقریبا 6555240 نفر از جمعیت تهران و حومه تبعه ایران و واجد شرایط برای رای دادن می باشند.

اما نظر به اینکه نرخ مرگ و میر در استان تهران در سال 85 حدود 67/0 درصد بوده است ، بنابراین بصورت تخمینی 43920 نفر از اتباع ایرانی واجد شرایط نیز فوت کرده اند که با کسر آن از اتباع واجد شرایط حوزه انتخابیه تهران و حومه، حدود 6511320 نفر در این حوزه برای رای دادن در هشتمین انتخابات مجلس واجد شرایط بوده اند، حال چنانچه 1740941 آرای ماخوذه صحیح تهران و حومه صحت داشته باشد(حتی 239617 نفر کمتر از مجلس هقتم و 463906 نفر کمتر از مجلس ششم) در اینصورت 74/26 درصد از کل واجدین شرایط حوزه انتخابیه تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات در هشتمین انتخابات مجلس شرکت کرده اند که نسبت به هفتمین انتخابات مجلس با 75/2 درصد کاهش مواجه شده است !

در آذربایجانشرقی:

بر اساس سرشماری سال 1385جمعیت کل آذربایجان شرقی حدود 3603456 نفر بوده است(10).از این میان 992569 نفر کمتر از 17 سال سن داشته اند که فرض می کنیم بدلیل نرسیدن سنشان به 18 سال هیچیک نمی توانستند در این دوره از انتخابات رای بدهند.

اما جمعیت 17 ساله ها که در آبانماه سال 85 حسب سرشماری به عمل آمده 85210 نفر می باشند، در سال 86 واجد شرایط رای دادن بوده اند، در اینصورت 2610887=992569 -3603456 نفر واجد شرائط رای دادن در آذربایجان بوده اند.از آنجا که طبق سرشماری به عمل آمده نرخ مرگ و میر در آذربایجانشرقی در سال85 حدود 6/0% برآورد شده است ، با فرض تداوم همین نرخ مرگ و میر در سال 86 حدود 16176 نفر میزان مرگ و میر جمعیت واجدین برای رای دادن خواهد شد که با کسر آن از رقم 2610887،جمعیت واجد شرایط آذربایجانشرقی برای رای دادن در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی حدود 2594711 نفر خواهد بود.اگر فرض کنیم که گفته مسئولین مبنی بر 1250607 آراء ماخوذه(حاصل جمع آراء ماخوذه صحیح باطله و غیر باطله در همه حوزه های انتخابیه استان به نقل از ستاد انتخابات کشور 25/12/86) در حوزه انتخابیه مورد نظر کاملا درست است، در اینصورت درصد مشارکت مردم استان آذربایجانشرقی در هشتمین دوره انتخابات مجلس 20/48درصد بوده است که با در نظر گرفتن اینکه در دوره قبل از 2670062 نفر واجد شرایط از تعداد 1373467 نفر(11) یعنی 4/51 در صد واجدان شرایط شرکت کرده بودند.

بنابراین میزان مشارکت20/3 درصد نسبت به دوره قبل و 19 درصد نسبت به انتخابات مجلس ششم کاهش داشته است( در ششمین دوره انتخابات مجلس 2/67 درصد واجدان شرائط شرکت کرده بودند یعنی 1511816 کل آرای ماخوذه بوده است). این در حالیست که در برخی از حوزه ها تا 110 درصد واجدین شرایط در انتخابات شرکت کرده اند!! چنانچه آرای باطله ای که با مصوبه اخیر مجلس در این دوره بر خلاف دوره های قبلی ،جزء آرای ماخوذه محسوب شده است را از کل آرای ماخوذه کسر نمائیم، در اینصورت نتیجه مربوط به مشارکت مردم آذربایجانشرقی در انتخابات مجلس هشتم بیش از این کاهش نشان خواهد داد.*

در حوزه انتخابیه تبریز،آذرشهر و اسکو

بر اساس سرشماری سال 1385جمعییت کل حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو حدود 1766289 نفر بوده است. از این میان 449244 نفر در سال 1385 کمتر از 17 سال سن داشته اند. قهرا این اشخاص در سال 86 هم نمی توانند رای دهند .اما جمعیت 17 ساله که تعداد آن 37321 بوده است ، در سال 86 جزء واجدین شرائط رای دادن هستند، لذا افراد واجد شرایط برای رای دادن در حوزه انتخابیه مذکور 1317045 = 1766289-449244 می باشد. نظر به اینکه نرخ مرگ و میر سالانه در آذربایجانشرقی 6/0 درصد بوده است که با فرض اینکه همین نرخ در حوزه انتخابیه مورد بحث نیز صدق می کند، در اینصورت 7902 نفر از واجدین شرایط فوت شده اند که با کسر این تعداد افراد واجد شرایط برای رای دادن در حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو 1309143 نفر می باشد. با وجود اینکه در تبریز تا واپسین لحظات روز رای گیری اکثریت شعبات اخذ رای کاملا خلوت بود (علیرغم اشتهای فراوان صدا و سیما به پخش تصاویر مردم در پای صندوقهای رای در سراسر کشور، حتی یک تصویر هم از تبریز در تلویزیون پخش نگردید، اما پس از تمدید مهلت رای گیری و خرید هر رای به قیمت 5000 تا بیست هزار تومان توسط برخی از داوطلبان و توزیع فرم های اشتغال توسط یکی از داوطلبان، در برخی از شعبات رای گیری تبریز صف های 30-40 نفره ایجاد شد!)،اگر فرض کنیم که گفته مسئولین مبنی بر 382480 آراء ماخوذه (12) در حوزه انتخابیه مورد نظر کاملا درست است(13)

در اینصورت مشارکت مردم تبریز،آذرشهر و اسکو و توابع آن در انتخابات اخیر 2/29 % بوده است که در مقایسه با دوره قبل 59/2 درصد کاهش مواجه شده است(دوره هفتم 79/31 درصد مشارکت داشتند) و اگر دهها هزار آرائی که بصورت تک رای بنام اینجانب یا سفید در صندوق ها ریخته شده و باطله محسوب اما بموجب مصوبه اخیر مجلس برخلاف دوره های قبلی برای بالا نشان دادن میزان مشارکت مردم جزء آراء ماخوذه محسوب می شود کسر نمائیم، در اینصورت درصد مشارکت مردم این حوزه انتخابیه کمتر از 2/29 درصد خواهد بود و چنانچه تعرفه هائی که به بهانه نوشتن نام اینجانب نام پزشکیان و چند تن دیگر از داوطلبان را هم در آن نوشته اند(بگفته چند منبع موثق در نزدیک به صد هزار تعرفه رای نام اینجانب و یکی دو تن از کاندیداها بعنوان اعتراض نوشته شده بود و البته قانونا بنام داوطلبان مذکور منظور شده است) را کسر نمائیم، سهم مشارکت از این رقم هم کمتر خواهد شد؟(گفتنی است که از دو هفته قبل از زمان رای گیری تا آخرین لحظات رای گیری از طریق اس ام اس و روش های دیگر در سطح بسیار وسیعی در آذربایجان و حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو شایع کرده بودند که صلاحیت اینجانب تائید شده است و به محض اینکه دو روز مانده به انتخابات مراتب را در وبسایت شخصی ام تکذیب کردم، بکمک امداد های غیبی این وبسایت تا پایان انتخابات مسدود شد !.)

نکته در خور توجه اینکه رئیس ستاد انتخابات آذربایجان برای توجیه کاهش حضور مردم در تبریز مدعی شده است که:" به هنگام انتخابات مجلس، شهرستانی های مقیم تبریز همواره به مناطق خود مراجعه کرده و در حوزه های مربوط به خود رای می دهند لذا این مسئله موجب شده است که میزان مشارکت رای دهندگان تبریز در انتخابات مجلس همواره کمتر از دیگر شهرستان ها است."!(14) گفتنی است که در ششمین دوره انتخابات مجلس در سال 78 در همین حوزه بالغ بر ۵۶۶۱۰۳ رای صحیح غیر باطله به صندوق ها ریخته شده بود که علیرغم تقلبات وسیع صورت گرفته و نخواندن بسیاری از آرای اینجانب حدود 200 هزار رای به راقم این سطور تعلق داشت.

در حوزه انتخابیه مشهد و کلات

در انتخابات اخیر حوزه انتخابیه مشهد و کلات نیز که یکی از مناطق مذهبی ایران است با کاهش مشارکت مردم مواجه شد، بنحویکه 82/33 درصد از واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند(53/40 درصد مورد ادعای وزارت کشور!) که در مقایسه با دوره قبل 28/13 درصد کاهش داشته است. سایر حوزه های انتخابیه و بویژه مراکز استان ها و کلانشهر ها نیز کم و بیش گرفتار همین سرنوشت شده است که در این نوشتار مجال پرداختن به همه آنها نیست.

نتیجه گیری

امام جمعه تبریز گفته است که "شرکت گسترده مردم در انتخابات لبیک به مقام عظمای ولایت بود"(20) و استاندار آذربایجان شرقی نیز اعلام کرد که  "انتخابات هشتم مجلس شورای اسلامی رفراندوم مشروعیت نظام بود" !(21)

از آنجا که استفاده از چنین تعابیری جزء شعارهای مرسوم بسیاری از مسئولین است، لذا حتی اگر چنین ادعاهائی را هم مبنای داوری قرار دهیم، در اینصورت مفهوم مخالف استدلال فوق این خواهد شد که نظام جمهوری اسلامی در میان 25/53 در صد مردم کشور، 26/73 درصد مردم تهران،8/51 درصد مردم آذربایجان شرقی،8/70 درصد حوزه انتخابیه تبریز و حومه و حوزه انتخابیه... فاقد مشروعیت می باشد!؟ و با توجه به توصیه مقام رهبری مبنی بر اینکه " نمایندگانی انتخاب شوند که راه را برای خدمت دولت هموارتر کنند" ، میزان تبعیت مردم از مقام رهبری در این خصوص در انتخابات اخیر در حالت خوشبینانه آن معادل با حاصل جمع آرائی است که در هریک از حوزه های انتخابیه آگاهانه به داوطلبان مدافع دولت ریخته شده است که این رقم در تهران و حومه بین 500-400 هزار نفر است !

اگر آمار بسیجیان و سپاهیان و ...در کشور و بویژه تهران و توصیه فرمانده کل سپاه را مد نظر قرار دهیم ، نتایج حاصله بسیار معنا دار خواهد شد! از طرفی با توجه به سیر نزولی کاهش میزان مشارکت مردم در هر دوره، نتیجه دیگر پذیرش ادعای فوق این خواهد شد که مشروعیت نظام هم سیر نزولی دارد!؟ اما واقعیت این است که در بسیاری از حوزه های انتخابیه کوچک و خصوصا روستا ها و حتی در شهرها و کلانشهرها، مردم فارغ از گرایشات سیاسی داوطلبان و نوعا با انگیزه ها و علائق شخصی، عاطفی، قومی و قبیله ای و خانوادگی و نظایر آن به داوطلبان مورد نظر خود رای می دهند، چنانکه در رژیم گذشته نیز با توجه به همین علائق و تقریبا با همین درصد به داوطلبان دلخواه حزب رستاخیز و حکومت رای می دادند.

لذا تجربه نشان داده است که در ایران حدود 40 تا 65 درصد از آرای ماخوذه فارغ از نوع رژیم حاکم با توجه به همین علائق و مناسبات در صندوق ها ریخته می شود و ارتباطی با نظام سیاسی حاکم ندارد. در تهران با توجه به آرای داوطلبان موسوم به اصولگرا، می توان گفت که حدود 12-10 درصد از آرای واجدین شرایط برای رای دادن، با توجه به علائق حکومتی و بصورت سنتی در صندوق ها ریخته شده است و همین درصد کم و بیش در سایر نقاط ایران نیز حاکم است و یک طیف خاص از قدرت های انتصابی، با تکیه بر همین بخش از آراء بر اکثریت مردم اعمال اقتدار و حکومت می کنند.

ماخذ:

1- )ایسنا 1/12/86

2- روزنا 30/11/86(

3- رونامه اعتماد

4- ایسنا 16/12/86(5)

5-  18 بهمن 1386در دانشگاه تربیت معلم تهران

6- ایسکانیوز24اسفند1386

7- مدیر کل صدا و سیمای گلستان پنجشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۸۶

8- مدیرکل صدا و سیمای اصفهان خبرگزاری فارس24/12/86

9- مدیر کل صدا و سیمای آذربایجانشرقی در گفتگو با ایسنا آذربایجانشرقی 26/12/86

10- ماخذ پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران – جدول2-17 جمعیت بر حسب جنس و تابعیت

11- پورمحمدی افزود: کد ملی ‌22 میلیون و ‌832 هزار نفر ـ نزدیک به ‌23میلیون نفر ـ روز جمعه ثبت شده است. جام جم آنلاین 25 اسفند

12- قائم مقام ستاد انتخابات آذربایجانشرقی در گفتگو با ایسنا منطقه آذربایجانشرقی 27/12/86 13- خبرگزاری مهر 26/12/86

14- تابناک 27/12/86

15- جدول 26 نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385

16- 24 اسفند 86 ایرنا

17- رئیس ستاد انتخابات آذربایجانشرقی در گفتگو با ایسنا و مهر آذربایجانشرقی– 26/12/86 و فارس 26/12/86 بنقل از فرماندار تبریز،

18- مسئولان امر از فرط دستپاچگی آمارهای ضد و نقیض ارائه دادند. بنگرید:(فرماندار تبریز) فارس مورخه25/12/86، ایسنا 26/12/86 بنقل از اطلاعیه وزارتکشور،رئیس ستاد انتخابات آذربایجانشرقی در گفتگو با فارس 24/12/86 و 27/12/86 خبرگزاری ایرنا و ایسنا به نقل از نایب رییس‌ستاد برگزاری‌انتخابات آذربایجان‌شرقی

19- خبرگزاری مهر 25/12/86 (20)ایسنا 28/12/86(21)ایسنا 28/12/86 در جمع اعضای شورای تامین استان*با پوزش اشتباهی در محاسبه آمار مشارکت مردم آذربایجان رخ داده بود که اصلاح شد.