|
محمد خاتمی، در آستانه دهه فجر، در جمع اعضای شورای مركزی
خانه احزاب سخنرانی کرده و مبتکر مخاطب قرار دادن شخص علی
خامنه ای پیرامون رویدادهای خونین و کودتائی کشور شد. پیش از
وی، مهدی کروبی نیز در نامه سرگشاده اش خطاب به ملت ایران که
21 دیماه گذشته انتشار یافت، گامی در همین سو برداشته بود، اما
آنچه که خاتمی در دیدار با شورای مرکزی خانه احزاب گفته است،
یک گام جلوتر از آن اشارات مهدی کروبی است. محمد خاتمی دراین
سخنرانی، با لحنی دوستانه و خیرخواهانه خطاب به علی خامنه ای
سدی را پشت سرگذاشت که در آغاز سال 1357 نیز، سرانجام همه
سیاسیون و روحانیون ایران در خطاب قرار دادن شاه، این سد را
پشت سر گذاشتند. خطاب به آن کسی که مسئول مستقیم هر واقعه ای
در کشور است!
شاه در آن دوران، مغرورتر و به خود مطمئن تر از آن بود که زیر
بار این نوع هشدارها برود. حتی هشدار نزدیک ترین دلسوزان خویش.
تنها گامی که به عقب برداشت، حفظ تمام دم و دستگاه و وابستگی
ها و برکناری امیرعباس هویدا نخست وزیر 14 ساله اش و سپردن
سکان نخست وزیری به جمشید آموزگار بود. و این، به ارزیابی
کارشناسانی که در آن نظام فعال بودند، چیزی جز ادامه مسیر
خودکشی نبود. آنها معتقدند که اگر شاه همان موقع، بجای برگماری
آموزگار، سکان را سپرده بود بدست علی امنینی و توصیه کرده بود
که یک کابینه ائتلافی را سازمان بدهد، حوادث مسیری غیر از مسیر
سقوط شاه را طی کرده بود. کابینه ای مرکب از افرادی ناآلوده به
دستگاه حکومتی، مانند علی اصغر حاج سیدجوادی (مبتکر نامه به
شاه) و حتی شاپوربختیار، داریوش فروهر و چهره های موجهی مانند
مهندس بازرگان که از حمایت مراجع مذهبی مستقر در قم نیز
برخوردار بود. شاه نه تنها چنین نکرد، بلکه همین جمع را نیز
بعد از سقوط دولت آموزگار که از ابتدا نیز محتوم بود، دستگیر
کرد، زندانی کرد، چماقدار فرستاد تا آنها را بزنند، سفارش
برنامه تلویزیونی و مطبوعاتی برای مقابله تبلیغاتی با این جمع
را داد و ... درحالیکه هیچکدام از آنها خواهان سرنگونی نظام
سلطنتی نبودند و تنها طرفدار سلطنت شاه بودند و نه حکومت شاه.
شاه رفت به آن مسیری که در آن نه از تاک نشان می ماند و نه از
تاک نشان و چنین نیز شد.
اهمیت سخنرانی محمد خاتمی، به مرور این سوابق تاریخی است.
سابقه عبور از کلی گوئی و پرهیز از مخاطب قرار دادن آن که مردم
او را مسئول تمام حوادث کشور می دانند. این جمله محمد خاتمی از
سخنرانی مورد بحث را جز این می توان ارزیابی کرد:
«ما
می‌خواهیم رهبری كه در چارچوب قانون
اساسی جایگاه
مهمی دارد؛ رهبر همه كشور و
همه مردم باشد.
این که ایشان فقط تعلق به یك جناح خاص داشته باشد، جفا به
امام و انقلاب و اسلام
است.
اگر سیاست‌ها و رفتارهایی وجود دارد كه این تلقی را در جامعه
پدید آورده باید این سیاست‌ها و روش ها عوض شود.»
نامه سرگشاده کروبی خطاب به ملت ایران را از
اینجا بخوانید! |
