سایت خبری العربیه، مصاحبه مشروحی با مهدی کروبی کرده است. بخش هائی از این مصاحبه مشروح را با حذف سئوالات، با هدف آسان ساختن مطالعه روی شبکه اینترنت می خوانید:

«اساس این حرکت و جنبش، اعتراض به نتایج انتخابات بود که بصورت انفجاری منجر به راهپیمایی عظیم و اعتراض مردم شد. برای همین شعار مردم این بود که "رای ما را پس دهید". ما هم همین را خواستیم و اینکه هیاتی مورد اطمینان تشکیل شود تا آنها انتخابات را بررسی کنند. چون ما یقین داشتیم که اگر بررسی دقیق و بی طرفانه انجام گیرد؛ انتخابات باید ابطال شود. تقلب در این انتخابات به گونه ای گسترده بود که نمی شد با هیچ توجیهی آن را جمع کرد. کف خواست ما اجرای اصول قانون اساسی است که می گوید مطبوعات و روزنامه ها آزاد است ، تجمعات آزاد طبق قانون اساسی و راهپیمایی بدون حمل سلاح آزاد است. ما درخواست برگزاری انتخابات آزاد را داریم. این اصل حرکت اعتراضی ما بوده و هست. "

درباره سفر به شهرستان ها محدودیتی نداریم، اما تا جایی می رویم با توجه به اینکه نیروهای پاسدار هم همراه ما هستند، به قول خودشان برای انجام وظیفه به نیروی انتظامی آن شهر اطلاع می دهند و نیروی انتظامی به جای حفاظت، به گروه های خودسر خبر می دهد که هر جا می رویم آنجا جمع شوند و برای ما مزاحمت ایجاد کنند.  در قزوین و در قم این اتفاق افتاد. حتی درباره آقای موسوی و سفرشان به قم، به ایشان اطلاع داده شد که اگر شما به آنجا بروید قرار است گروه های خودسر شما را مورد هدف قرار دهند. به هر حال بارها نیروی انتظامی چنین هشدارهای به ما داده است. حتی وقتی که برخی افراد مزاحمت در محل زندگی من و خانواده ام ایجاد می کنند پیش تر نیروی انتظامی باخبر است اما کاری نمی کند و تنها می ایستد و نظاره می کند. در واقع نیروهای خودسر اطلاعاتشان را رسماً از سپاه و نیروی انتظامی می گیرند.

در مورد تجاوزها و شکنجه ها من نظام را متهم نکردم. من خود را عضو نظام جمهوری اسلامی می دانم . ما خیراندیش آینده نظام هستیم باید نقد کنیم و تذکر هم بدهیم . در بسیاری از مقاطع من اعتراض و نقد به عملکرد مسئولین داشته ام و برخی از آنها هم در سطح رسانه ها منتشر شده است. مثلا در سال 77، در جریان برخورد با شهرداران نواحی تهران، من نامه نگاری انتقادی کردم و درباره اینکه بسیاری از شهرداران شکنجه شده اند (توسط سردار نقدی) و بی جهت در زندان ها نگه داشته شدند در چند سال پیش اعتراض کردم.

درباره شکنجه، چون چند نفر کشته شدند چند مامور نهایتا مجبور شدند که اقرار کنند که بوده است . ما آنجا نبودیم که ببینیم و من می گفتم که عده ای به سراغ من آمده اند و چنین گفته اند به محض اطلاع به سراغ آن افراد می رفتند و تهدیدشان می کردند و آزارشان می دادند به گونه ای که قربانیان تجاوز به شدت می ترسیدند و یا فرار می کردند و ساکت می شدند.

آقایان می خواستند پافشاری کنند که همه سکوت کنند. به من می گفتند که این آبروریزی است .یک خانمی میگوید که در ماشین نیروهای انتظامی و امنیتی برای من این اتفاق افتاده است یا فلان آقا می گوید که در فلان کلانتری در فلان شهر این اتفاق برای من افتاده است. این برای نظام بد است و انتظار حداقلی ما بررسی و کنکاش در موضوع بدون جنجال آفرینی بود تا اعتماد مردم به نظام بازگردد.

همیشه باید اعتراض را شنید. طبیب هم که می خواهد بیمار را معالجه کند سوالات مختلف می کند و می گردد ببیند که کسالت چیست و مهمترین موفقیت برای یک پزشک این است که تشخیص بیماری را بدهد چون در صورت تشخیص می تواند تجویز دارو کند.

اولین کاری که باید می شد این بود که این معترضین چه می گویند و نیروهای امنیتی حاکم بر قضات نباشد و ما می گوییم که شورای نگهبان نظارت کند و نه قیمومیت . وقتی اجرای قانون اساسی به درستی صورت نمی گیرد خوب طبیعی است که افراد اعتراض می کنند . در پی اعتراضات به جای پاسخگویی، برخورد می شود. الان عده ای معترض ایستاده باقی می مانند و عده ای دیگر منزوی می شوند. چقدر از معاونان و استانداران سابق را به زندان بردند و چه تعداد که احضار کردند و چه تعداد بیشماری را منزوی کردند و بخش زیادی هم هستند که معترض هستند.

این برخورد که با مطبوعات دارند و اینقدر فشار بر مطبوعات هست و وزارت ارشاد که مدافع مطبوعات باید باشد اینقدر فشار وارد می کنند.

در مورد طرح جدید انتخابات، من معتقدم هر انتخابات به موقع خودش باید برگزار شود . البته می توان انتخابات خبرگان رهبری را که برای صنف خاصی است و محدود هم هست می توان با هر انتخاباتی تجمیع شود. اما تجمیع انتخابات شوراها، مجلس و ریاست جمهوری با توجه به گستردگی دایره رای دهنده گان و نامزدها، به نظر اقدام درستی نیست. یکبار که بگویند برای دوسال انتخابات شوراها را به تعویق بیاندازیم تا به انتخابات ریاست جمهوری برسد. می توانند بگویند دوسال دیگر هم اصلا انتخابات نباشد در کشوری که تا استقرار یابد. دو رییس جمهور رفت یکی شهید شد و دیگری یک سال بیشتر نبود و سومی هم دستش بر گردنش آویزان بود و همان موقع انتخابات برگزار شد . به نظر من تعویق انتخابات شوراها در واقع زمینه چینی برای تعطیل انتخابات است هر چند که انتخاباتی مثل انتخابات ریاست جمهوری دهم بود و نبودش چندان فرقی ندارد.

امام یک جمله ای دارد که می گوید هیچ کس از مادر دیکتاتور زاییده نمی شوند بلکه بتدریج این اتفاق می افتد. وقتی انتخابات را کم رنگ کنید، به سمت بی خاصیت شدن و نهایتا تعطیل شدن رخ می دهد و بتدریج به ورطه دیکتاتوری سقوط می کنید. انتخابات یک روز نباید به تاخیر بیافتد. حوادث بسیار مهمی در کشور اتفاق می افتاد آن موقع هم می شد انتخابات را تعطیل کرد اما هیچ وقت این رخ نداد.

من دولت کنونی را به عنوان دولت مستقر می شناسم. امنیت با اوست. زمانی که مزاحمت برای من و خانه ام ایجاد می شود من باید از نیروی انتظامی زیرمجموعه دولت امنیت بخواهم . اگر گذرنامه بخواهم باید به دولت مراجعه کنم اما به هیچ وجه احمدی نژاد را برخاسته از رای مردم نمی دانم.

 احمدی نژاد با حرفهایش ایران را در صحنه بین الملل منفعل کرده، رفتارهای وی هزینه بالایی برای جمهوری اسلامی داشته است. ما واقعا متاسف می شویم وقتی مسئول موساد می گوید خدمتی که احمدی نژاد به ما کرده است هیچ کسی نمی کرد. و عملا هم داریم می بینیم که وی چه حساسیتی در دنیا بوجود آورده است که به نفع اسرائیل شد. "

بسیاری از دوستان آقای احمدی نژاد در صحنه بین الملل هیچ ارزش استراتژیکی برای ما ندارند و در مقابل در چهار سال گذشته مجموع روابط ایران با دیگر کشورهای دنیا ضعیف تر شده است و همه اینها به خاطر موضع گیری های نسنجیده رئیس دولت در صحنه بین الملل است. علیرغم صرف هزینه های کلان برای جلب حمایت کشورهای درجه سه حتی آنها هم حاضرنیستند از اظهارات نابخردانه دفاع کنند.

در مورد انرژی هسته ای من هم مانند بقیه ایرانیان عقیده دارم که ما حق داریم از انرژی هسته ای برای مصارف صلح آمیز استفاده کنیم و مطمئنم که اگر این موضوع را بدون جنجال آفرینی و هوچی گری مطرح کنیم سایر کشورهای دنیا بجز انهایی که مشکل بنیادی با ایران دارند ناچار به قبول خواسته ما خواهند شد.

در داخل کشور هم سی سال از انقلاب گذشته هیچ دولتی مانند دولت فعلی تا این اندازه مورد مخالفت نخبگان دانشگاهی و حوزوی نبوده است. اعضای آکادمی های علوم ایران با احمدی نژاد مخالفند و به همین دلیل وی سعی در تغییر بافت آکادمی های علوم دارد. مسئولین رسمی اعلام کردند که ۸۰ % دانشگاهیان کشور به نامزدهایی غیر از احمدی نژاد رای داده اند و در حوزه های علمیه هیچیک از مراجع تقلید دینی مطرح حاضر به صدور پیام تبریک برای دولت نشدند چون در مورد انتخاب وی ابهام جدی داشتند. برای مسئولین جمهوری اسلامی که اکثر ایشان برخاسته از حوزه های علمیه هستند این یک پیام واضح است که بسیاری از مراجع تقلید حاضر به پذیرش رئیس دولت نیستند.

 من معقتدم علاوه بر فقدان مشروعیت، این دولت فقدان کارآمدی هم دارد. این دولت به آسانی دروغ می گوید و به آسانی هم تصمیمات و سخنان قبل خودش را نقض می کند و عملا هیچ ثباتی ندارد، همین بی ثباتی بدترین خطر برای هر دولتی است. رئیس دولت یک روزی می گوید به سه دهک یارانه می دهیم و یک روز بعد می گوید به همه می دهیم. مدیران باتجربه نظام نیز حاضر نیستند با این دولت کار کنند یا دولت آنها را به دلیل گرایشات سیاسی شان حذف می کنند . بسیاری از صنایع ما ورشکست شده و کارخانه ها قادر به پرداخت حقوق کارگران نیستند . رئیس دولت بدون توجه به نظرات کارشناسان و موسسات علمی یک روز بر اثر خواب یکی از نزدیکانش ستاد مدیریت بحران زلزله تاسیس می کند و یک روز دیگر هم بدون اطلاع و بررسی می گوید شش میلیون نفر از اهالی پایتخت را باید از این شهر انتقال داد. با چنین وضعیتی و حجم عظیم معترضان داخلی بعید می دانم این دولت بتواند برای چهار سال به فعالیت ادامه دهد.

دولت چیزی که مثل آفتاب آشکار است به کل منکر می شود. مثلا نرخ بیکاری بالاست. به هر کس برمی خوریم می گوید ما جوان بیکار داریم. اما آقای احمدی نژاد می گوید که ایران یک کارگاه بزرگ است. خیلی ساده، یک تجمع بیکاران بگذارید ببینید چند نفر می آیند. شورای نگهبان وظیفه داشت نظارت کند تا مجلس دولتی نشود و دولت در انتخابات دخالت نکند حالا رفراندوم بگذارید تا مردم بگویند که واقعا همینطور است یا بالعکس. هنوز برخی از اعضای خبرگان تدوین قانون اساسی زنده هستند که می گویند ما از حکومت شاه بیرون آمدیم و معتقدیم بودیم که دربار، ساواک و شاه وکیل ادوله درست می کند. ما گفتیم که یک دستگاهی باشد که بر دولت نظارت کند . تا آنها زور به مردم نگویند و توجه مان همیشه به رئیس جمهور بود که با استفاده از موقعیتش در انتخابات دخالت غیر قانونی نکند . اکنون مردم میگویند خودمان رای میدهیم . شورای نگهبان حق دارد چنانچه نامزدی مفسد بوده یا جاسوس است با ارائه اسناد محکمه پسند رد صلاحیت کند اما بعد از آن باید بگذاریم مردم انتخاب کنند. نه اینکه چند نفر به جای شعور یک ملت تصمیم بگیرند. مردم از مسئولین بیشتر می فهمند و از مسئولین کمتر اشتباه می کنند. اجازه دهیم مردم انتخاب کنند "

ما به جز سایت هیچ رسانه ای نداریم حتی مجله مربوط به همسر من هم بسته شد. الان بسیار نگران هستیم که اگر حتی روزنامه نگاران را دعوت کنیم برای آنها دردسری شود . حتی همین مصاحبه ها هم برای افراد داخل ممکن است مشکل ساز باشد. ولی اخبار به راحتی در اینترنت و محافل مردم رد و بدل می شود و حکومت هم نمی تواند آن را توقیف کند. جنبش مردم ایران یک جنبش پرتعداد از مردمی است که بخش عظیمی از آنها را نخبه ها و تحصیلکردگان تشکیل می دهند. با فیلتر کردن چند سایت و بستن روزنامه ها نمی توان جلوی دسترسی ایشان به اخبار را گرفت .
- به نظر می رسد بعد از سرکوب معترضان در دسامبر گذشته دیگر کسی جرات به خیابان آمدن را ندارد؟
کروبی: "اینطور نیست، از آغاز جنبش دهها نفر در جریان اعتراضات توسط نیروهای نظامی کشته شدند اما خانواده همین کشته شدگان نیز با روحیه خواستار ایستادگی و مقاومت تا رسیدن به اهدافمان هستند، اما جنبش از مرحله اعلام و حضور هر روزه گذشته است و ما اکنون در مرحله تثبیت هستیم، جنبش سبز واقعیتی است که حتی اگر در تجمعات و تظاهرات هم حضور نیابد نمی توان منکر حضور گسترده اجتماعی آن شد. »