سخنان مهم محمد خاتمی در تهران
قرار بود زندانیان آزاد شوند
نه آنکه زیر فشار برای اعتراف بروند!

انتظار بوده و هست كه سال جدید با كاسته شدن از فشارهای امنیتی و توقف برخوردهای نامطلوب و آزادی زندانیان و باز شدن فضای سیاسی آغاز شود. در آستانه سال نو نیز نشانه‌هایی هرچند اندك از این تغییر فضا و روش و رویه به چشم می‌خورد، اما اولا در آستانه سال نو شاهد احضار افراد تازه و بازداشت آنان بودیم. ثانیاً از آزادی محدود و مشروط بسیاری از كسانی كه در بند بسر می‌برند خبری نشد، ثانیاً اندكی نیز كه با ضمانت‌ها و وثیقه‌های بسیار سنگین به میان خانواده بازگشته‌اند خیلی زود دوباره روانه بازداشتگاه می‌شوند. آیا اینها نشان از آن ندارد كه علی‌رغم تدبیر و صلاح‌اندیشی خیرخواهان نظام و ایران و مسئولان اصلی؛ كسانی هستند كه مانع تغییر فضا می‌شوند؟

برخی اخبار مبنی بر تحت فشار قرار گرفتن برخی برای اعلام برائت از برخی شخصیت‌ها و جریانات و ابراز کردن مطالبی بر خلاف نظر و عقیده خود شنیده می شود.همچنین شنیده شده است که اگر این مطالب اجباری بیان نشود آزادی محدود آنان باردیگر سلب خواهد شد. همچنین شنیده می‌شود كه بجای بازكردن فضا و اجرای قانون اساسی در جهت آزادی‌های اساسی احزاب و فعالیت‌های سیاسی برنامه‌هایی در جهت محدود كردن بیشتر فعالیت احزاب و افراد در دست تهیه و اجرا است.

محمد خاتمی در دیدار با جمعی از نخبگان اجتماعی و دانشگاهی، که خبر آن همزمان با اعلام خبر جلوگیری از سفر وی به ژاپن منتشر شد، اشاره ای غیر مستقیم به تفاهمی کرد که ظاهرا در ماه های گذشته در سطح بالای حاکمیت و همچنین بین رهبران جنبش سبز و جنبش مقاومت در برابر کودتای 22 خرداد برای حرکت به سوی یک تفاهم ملی صورت گرفته بود. او گفت که این تفاهم از جانب بخشی از حاکمیت کودتائی مراعات نشد. از جمله زندانیان آزاد نشدند، زندانیان آزاد شده به زندان بازگردانده شدند و چهره های زندانی زیر فشار برای اعتراف های تلویزیونی اند.

خاتمی گفت:

«در این 30 سال گذشته ملت بزرگ ایران علی‌رغم همه مشكلات درونی و بیرونی گامی از اهداف مورد نظر در انقلاب واپس ننهاده است و هر هزینه‌ای را نیز برای تأمین خواستهای بلند خود پرداخته است. امروز این جامعه پویا بیش از هر زمان نیاز به آرامش، نزدیكی دلها به یكدیگر در عین تكثر و تنوع دارد. ملاك وحدت و همدلی نیز حركت در چارچوب قانون اساسی و تأمین منافع و مصالح ملی است كه در شعارهای روشن مردم در دوران انقلاب و پس از آن تجلی داشته است.

ایران نیازمند تلاش و توان همه فرزندان خود است، اجتناب از خشونت پافشاری بر شرع و قانون و بخصوص قانون اساسی به عنوان یك كل جامع. احترام به مردم و حقوق آنان و تلاش برای ایجاد رونق اقتصادی و بسط و تعمیق عدالت واقعی و دفع خطرات و تهدیدات از جمله اموری است كه می‌تواند زمینه‌ساز بهره‌برداری از همه ظرفیت‌ها در جهت امنیت و پیشرفت و سرافرازی باشد و اینهمه در پرتو همدلی و همراهی میسر است.

متأسفیم كه طی ماههای گذشته به جای تلاش برای همبستگی ملی بیشتر جریاناتی در جهت ایجاد افتراق و تشدید كینه‌ها و بدبینی‌ها و حذف و دفع بخش‌های مهمی از جامعه كوشیدند و وضعیتی كه در درجه اول زیانش متوجه اصل نظام و نیز ایران و ایرانی است پیش آمد.عبور از وضعیت امنیتی به سوی فضای سیاسی سالم كه در آن آزادی های اساسی مورد احترام بوده و داور اصلی قانون اساسی باشد می‌توانست و می تواند امید را نسبت به آینده بیشتر كند.

پیشتر هم گفته‌ام كه انتظار بوده و هست كه سال جدید را با كاسته شدن از فشارهای امنیتی و توقف برخوردهای نامطلوب و آزادی زندانیان و باز شدن فضای سیاسی آغاز كنیم و در آستانه سال نو نیز نشانه‌هایی هرچند اندك از این تغییر فضا و روش و رویه به چشم می‌خورد كه موجب امیدواری در بخش‌های مهمی از جامعه بود. اما به نظر می‌رسد كه عواملی هستند كه نمی‌خواهند این روزنه گشوده‌تر شود و فضا را بسته می‌طلبند. اولاً كه در آستانه سال نو شاهد احضار افراد تازه و بازداشت آنان بودیم. ثانیاً از آزادی محدود و مشروط بسیاری از كسانی كه در بند بسر می‌برند خبری نشد، ثانیاً اندكی نیز كه با ضمانت‌ها و وثیقه‌های بسیار سنگین به میان خانواده بازگشته‌اند خیلی زود دوباره روانه بازداشتگاه می‌شوند.

آیا اینها نشان از آن ندارد كه علی‌رغم تدبیر و صلاح‌اندیشی خیرخواهان نظام و ایران و مسئولان اصلی؛ كسانی هستند كه مانع تغییر فضا به سوی همدلی می‌شوند؟

خاتمی با ابراز نگرانی شدید از برخی اخبار مبنی بر تحت فشار قرار گرفتن برخی برای اعلام برائت از برخی شخصیت‌ها و جریانات و ابراز کردن مطالبی بر خلاف نظر و عقیده خود گفت:

«همچنین شنیده شده است که اگر این مطالب اجباری بیان نشود آزادی محدود آنان باردیگر سلب خواهد شد، همچنین شنیده می‌شود كه بجای بازكردن فضا و اجرای قانون اساسی در جهت آزادی‌های اساسی احزاب و فعالیت‌های سیاسی برنامه‌هایی در جهت محدود كردن بیشتر فعالیت احزاب و افراد در دست تهیه و اجرا است. این شیوه‌ها فقط می‌تواند فضا را تنگ‌تر، دلها را از همدیگر دورتر كند و باعث رشد كینه و بدبینی شود و راه را برهرگونه حركت به سوی تلطیف فضا ببندد و باز هم می‌گویم كه اگر چنین شود بیش از همه به نظام جمهوری اسلامی جفا شده است و حاصل كار، تهیه خوراك تبلیغی مسموم علیه جمهوری اسلامی و افزایش التهاب عمومی است.

خیرخواهان مؤثر در جریان امور بكوشند تا با محدود كردن شیوه‌های نامطلوب و آزادی هر چه بیشتر افراد و نیز بازشدن فضای سیاسی. هم حق و حرمت مردم و دفاع از منافع و كرامت شهروندان را پاس بدارند و هم فضا را به سوی لطافت بیشتر رهنمون شوند.