جهان

پيك

پناهجويان در جستجوی مأمن ترجمه فريبا - س برگرفته از اطلس لوموند ديپلماتيك
در حال حاضر به علت جنگ ها و سركوب های سياسی حداقل 20 ميليون انسان به دور از محل تولد و يا كشور خود زندگی می كنند، بدون آن كه توانايی بازگشت به موطن اصلی خود را داشته باشند. با اين همه متقاضيان پناهندگی سياسی بيش از پيش با عدم استقبال كشورهای ميزباني مواجه می شوند كه آنها را متهم به كتمان كردن يك مهاجرت اقتصادی در زير پوششی سياسی می كنند.
	چگونه می توان پناهندگان و متقاضيان پناهندگی را تعريف كرد و بر مبنای چه معيارهايی، دولت ها و يا كميساريای عالی ملل متحد برای پناهندگان ( HCR)  آنها را تحت حمايت خود قرار می دهند ؟ در واقع چه وجه اشتراكی بين يك كشاورز فلسطينی طرد شده از ميهن خود در سال 1948،  با يك نويسنده مسلمان محكوم به مرگ توسط يك فتوی و يك دانشجوی بومی كشوری كه جنگ در آن بيداد می كند وجود دارد؟ در تمامی فرهنگ ها، ميهمان نوازی وظيفه‌ای مقدس است. با اين وجود فقط در اواسط قرن بيستم بود كه يك واكنش بين المللی تنظيم شده در اين خصوص پديدار شد.  در سال 1950 سازمان ملل متحد، كميساريای عالی ملل متحد برای پناهندگان را تاسيس كرد و با دادن حكمی سه ساله ماموريت استقرار دوباره 400 هزار پناهنده بازمانده از جنگ دوم جهانی را به آن محول كرد. اين سازمان تا اول ژانويه سال 2002، در بيش از 120 كشور جهان دفتر نمايندگی داير كرد و 8/19  ميليون نفر تا اين تاريخ  زير پوشش اين سازمان بوده‌اند. در ميان اين افراد 61% از پناهندگان در آن سوی مرزهای ملی خود زندگی می كنند، 26% اشخاصی هستند كه در داخل كشور خود جابه جا شده‌اند و برای 5% ديگر از اين متقاضيان هنوز قانونی قطعی برای تعيين وضعيت آنها وضع نشده است. دژ اروپا در 28 ژانويه سال 1951 پيمانی توسط سازمان ملل متحد در خصوص تعريف پناهندگی به امضا رسيد كه طی آن از اشخاصی كه (‌ نه به صورت جمعی ) با ذكر علت از تحت شكنجه قرار گرفتن هراس دارند، حمايت كند. حق پناهندگی كه در اعلاميه جهانی حقوق بشر در سال 1948 بيان شده است در اين پيمان گنجانده نشده است. در اين ميان دو بحران بزرك هنوز اثرات خود را بر جای دارند:‌ در سال 1947  جدايی پاكستان از هند موجب مرگ حدود يك ميليون نفر و آوارگی و تبعيد 11 ميليون نفر شد؛ در سال 50-1948 در فلسطين 860 هزار نفر به طور هم‌ زمان خانه و وسيله امرار معاش خود را از دست دادند؛ اين خيل عظيم انسان های آواره و تبعيدی تحت حمايت يك آژانس اختصاصی سازمان ملل به نام آژانس امداد و خدمات ملل متحد ( UNRWA )  قرار گرفتند. به بيانی ديگر حق پناهندگان به وسيله يك سری جنگ ها و فوريت های بشردوستانه شكل می گيرد. سركوب شورش بوداپست در سال 1956 موجب تبعيد حدود 200 هزار مجاری شد. غربی ها مواجه شدن با اين امر را در دستور كار خود قرار دادند. جنگ سرد باعث مهاجرت های عظيم به كره و نيز هنگ كنگ شد ( جايی كه يك هيئت اعزامی پس از بررسی تعداد 385 هزار پناهنده چينی را كه تقريبا 30% كل جمعيت ساكنين بوده‌اند شمارش كرده است). برای غرب تمامی اشخاص گريزان از كشورهای بلوك شرق سابق همانند يك پناهنده تلقی می شدند.  اختلاف آن زمان با موقعيت كنونی بسيار زياد است. كميساريای عالی ملل متحد برای پناهندگان كه در سال 1980 می توانست برای هر پناهنده 60 دلار هزينه كند، اما در اواخر سال 1990 بيشتر از 40 دلار نمی توانست به هر پناهنده اختصاص دهد. از مركز اخيرا بسته شده سانگات در نزديكی تونل مانش كه از طريق آن كردها و افغانی ها می كوشيدند به انگلستان راه يابند تا فاجعه  ( WOOMERA)  در استراليا، كمپ محبوسين متقاضيان پناهندگی كه مورد بازجويی گارد ساحلی استراليا قرار می گرفته اند، همگی نشان دهنده تلاش كشورهای ثروتمند برای مسدود كردن تمامی روزنه های مرزهايشان می باشد. اتحاديه اروپا برای عقب راندن متقاضيان پناهندگی كه رو به سوی مرزهای آنان دارند تصور كشور امن بيگانه را اختراع كرد: بدين شكل كه اگر اين اشخاص از يكی از چند كشور امن عبور كرده باشند حق پناهندگی آنها مردود می شود. از سويی ديگر تلقی فرانسوی، سويسی و آلمانی،  پناهنده سياسی را ملزم به تهديد و شكنجه ناشی از حكومت  می كند: بدين ترتيب الجزايری های مورد تهديد از سوی  گروهی  اسلامی در اين چارچوب نمی گنجند. در زمان جنگ های ضد استعماری تصوير پناهندگانی كه بر دروازه های اروپا می كوفتند، تغيير پيدا كرد. اروپايی ها بخصوص  به افريقايی ها، كردها، سری لانكايی ها يا " مردم قايقی " ،‌ كامبوجی ها و ويتنامی ها كه اكثرشان در دريا هلاك می شدند، مبدل شده بودند. جنگ های يوگسلاوی در دهه 1990 موجب افزايش نوين و مهم متقاضيان پناهندگی اروپايی الاصل گرديد. اتحاديه اروپا با معاهده آمستردام در سال 1997 اقدام به وضع قوانين محدود كننده ای به منظور محافظت از دژ اروپا در جهت مقابله با وضعيت فوق نمود. كشورهای صنعتی مخالفت خود را نسبت به بخش رو به فزونی متقاضيان پناهندگی كه مظنون به پناهنده دروغين هستند ابراز می كنند. بدين گونه پناهجويان سعی در دور زدن درهای بسته برای مهاجرت های اقتصادی خود می كنند.
رانده شدگان تا اول ژانويه 2002     جمعيت پناهنده : از نظر پيمان های سازمان ملل متحد (UNO) در سال 1951 ،  و سازمان وحدت افريقا (ONU) در سال      1969 ،  پناهنده به كسی اطلاق می شود كه از يك مرز عبور كرده باشد . همچنين اشخاصی كه تحت حمايت موقت هستند و يا با يك قانون بشر دوستانه مورد  قبول  واقع شده اند. نمودار پرداخت كنندگان سهميه نمودار پرداخت كنندگان سهميه به نسبت توليد نا خالص ملي در سال2001 جذابيت غرب استقرار پناهندگان در كشورهاي توسعه يافته در سال2000 تبعيد در موطن خود ( تا اول ژانويه 2002 )ا   جمعيت جابجا شده و تحت پوشش و حمايت HCR جمعيت جابجا شده ای كه زير پوشش (HCR) قرار ندارد. جمعيت جابجا شده : اشخاص جابجا شده در كشور خود . فقط 5.4 ميليون نفر در بين اين افراد در صورت متقاضی بودن در سازمان ملل متحد از حمايت و كمك بهره مند می شوند. ا تمامی افراد باقيمانده كه بر طبق برآوردهای به عمل آمده بين 20 تا 30 ميليون نفر می باشند محروم از دريافت كمك‌های (HCR) می باشند . بعلاوه اين اشخاص درآمار اين سازمان لحاظ نمی شوند. كميته پناهندگان ايالات متحده امريكا هرساله اقدام به انتشار ارزيابی ناقص می كند و اين افراد غالبا دور از دسترس سازمان های بشردوستانه،  اكثرا مدت ها بدون كمك و حمايت باقی می مانند .  فلسطينی های مقيم در كمپ های ساحل غربی رود اردن و نوار غزه تحت لوای قانون پناهندگی اسكان داده شده اند .  اشخاص بازگردانده شده (2001-1999)ا جمعيت بازگردانده شده : پناهندگان و جابجا شدگان داخلی به  محل اصلی زندگی خود بازگردانده می شوند. اين جمعيت برای مدت حداكثر 2 سال تحت حمايت (HCR) قرار می گيرند .ا همواره بيشتر پناهندگان، جابجا شدگان، بازگردانده شدگان به وطن و متقاضيان پناهندگی . تعداد افراد تحت پوشش HCR بر پايه 100 در سال 1951 تحول جمعيت زير پوشش HCR تحول جمعيت جهاني منابع پناهندگان و ديگر افراد تحت پوشش كميساريای عالی ملل متحد برای پناهندگان( HCR ): آمار1999 ، واحد ثبت و آمار، (HCR)، ژنو، ژوئيه 2000 ؛ پناهندگان در دنيا: 50 سال  فعاليت بشر دوستانه، World Refugee Survey 2000 , ;  Paris, 2000 HCR et Edition Autrement كميته پناهندگان ايالات متحده امريكا(USCR) :  – آژانس امداد و خدمات ملل متحد (UNRWA) ؛ Global refugee trends : January-Ssptember 2000 , Population data unit, High commisioner for refugee (UNHCR) . Geneve , Decembre 2001;  بانك جهانی – گزارش رشد و توسعه  درجهان 2002 ، Washington DC ; The Global intemali Displaced People (IDP) Project of the Norwegian Refugee Council (http://www.idpproject.org).

  

بازگشت به صفحه اول