دو ماجرای اخير، لغوجلسه ناهار رسمی ميان هيات‌های پارلمانی ايرانی و بلژيكی به خاطر مساله گرداندن شراب بر سر ميز شام و نيز لغو ديدار رئيس مجلس ايران و رئيس سنای بلژيك به خاطر اعتراض بلژيكی‌ها به دست ندادن ايرانی‌ها با مقامات زن، اگر چه‌بی‌سابقه نيست، اما پيشينه جالبی دارد.

اگر در سالهای گذشته خاتمی و مردانش به واسطه شهرت و اعتبار بين المللی و طرح مواضع پيشرو در زمينه‌های مربوط به آزادی ودموكراسی وحقوق بشر، ملايمت سياستمداران غربی را شاهد بودند، اين زمان به نظر می‌رسد سياستمداران غربی خود را كمتر ملزم به تبعيت از شرايطی می‌دانند كه در كمترين حالت آن را‌بی‌احترامی به سنت‌ها واداب ديپلماتيك قلمداد می‌كنند.

رئيس مجلس بلژيك در توضيح علت لغو دعوت ميهمانی نهار از حداد عادل، رئيس مجلس جمهوری اسلامی، و همراهانش گفته است: "اين مهمانی لغو شد، زيرا ما تمايل نداريم تابع قوانين خارجی باشيم." هر چند مذاكرات ميان دو پارلمان، براساس برنامه‌‏ريزی قبلی انجام شده است. "هرمان دكرو" در مصاحبه با روزنامه استاندار بلژيك می‌گويد: "در مورد عدم سرو الكل درخواست رسمی دريافت نكردم اما غير مستقيم به من گفته شد كه هيأت ايرانی درخواست كرده است كه الكل سرو نشود."

رويتر نيز از لغو نشست يك جامعه شناس بلژيكی با هيات ايرانی خبر می‌دهد. "آنا ماری ليزين" جامعه شناس بلژيكی در بيانيه‌‏ای اعلام كرده است كه ايرانی‌‏ها بايد به رسومات محلی ما در بلژيك احترام بگذارند، همان طور كه ما نيز بايد در ايران چنين كاری انجام دهيم. بدين ترتيب تفاوت‌های مجالس ودولت‌های با رای حداكثری و پاكيزه اولين تبعات خود را درسفر هياتی از نمايندگان پارلمان به بلژيك خود را نمايان می‌كند. به گونه‌ای كه می‌توان لغو شام رسمی مقامات عالی رتبه سياسی را به نوعی به منزله كوچك شماری هيات ايرانی مورد ارزيابی قرار داد تا ديپلمات‌های ايرانی در تعيين نسبتی كه با جامعه بين المللی دارند اندكی واقع بين تر باشند.

ظاهرا تحميل اينكه هم در ايران و هم در كشورهای مقصد، اين طرف‌های غيرايرانی هستند كه بايد شرايط ايرانی‌ها را بپذيرند، با مشكل مواجه شده است.

گورباچف و دست از زير چادر

در سالهای گذشته ماجرای دست ندادن مردان وزنان انقلابی با زنان ومردان ديگر كشورها، در سفرهای خارجی داستان‌های زيادی آفريده است. معروفترين اين داستان‌ها هنگامی رخ داد كه هياتی از ايران برای انتقال پيام بنيان گذار فقيد جمهوری اسلامی به مسكو رفت تا درجلسه‌ای آن را به ميخاييل گورباچف بدهد. درميان هيات ايرانی مرضيه دباغ در برابر قدرتمندترين مرد بلوك شرق، از دست دادن طفره رفت و افراد حاضر را در حيرت فرو برد. اگر چه ظاهرا خانم دباغ وقتی متوجه می‌شود اين كار چه تاثيری داشته است هنگام خداحافظی چادرش را روی دست می‌كشد و از روی چادر دست می‌دهد.

(مرضيه دباغ در خاطرات سياحت شرق اين ملاقات را چنين تعريف می‌كند: گورباچف وقت رفتن مثل زمان شروع با همه شروع به دست دادن كرد. به من كه رسيد، دستش را دراز كرد. آقای جوادی آملی و سايرين مرا نگاه می‌كردند. ديدم اگر توی ذوق گورباچف بزنم خيلی بد است. چادر را روی دستم انداختم و با او دست دادم. اين دست دادن من برای گورباچف، امپراتوری آن زمان دنيای شرق خيلی سخت آمد. به همين دليل گفت: من دستم را برای دست دادن دراز نكردم، بلكه دستم را به سوی اين مادر انقلاب دراز كردم كه بگويم ما همسايه‌های خوبی هستيم. ما دست‌بی‌اسلحه مان را به سوی شما دراز می‌كنيم، شما هم مردهايتان را تشويق كنيد دست بدون سلاحشان را به سوی ما دراز كنند- پيك نت)

 در جريان سفر محمدخاتمی به آلمان نيز او در جلسه معارفه رسمی با هيات وزيران كه در حضور رومان هرتزوگ انجام می‌شد از دست دادن با يكی از وزرای اقتصادی كابينه امتناع كرد. يكی ازمترجمان خاتمی كه زبانشناسی ورزيده در آلمان است، ماجرا را اين گونه تعريف می‌كند:

"درست چند نفر مانده به آقای هرتزوگ اين خانم قرارداشت كه اتفاقا از حزب سبزها بود و ديدگاه‌های بدبينانه‌ای هم به ايران داشت. وقتی نزديك به اين خانم رسيديم دستش را برای دست دادن به آقای خاتمی دراز كرد. خاتمی ناگهان دو كف دستش را روی هم قرار داد و به روشی كه معمول ايرانيان نيست [به سبك هندی‌ها] تعظيم كوتاهی به نشانه احترام كرد. دراين بين چيزی هم به آرامی به فارسی گفت با اين مضمون كه "فلانی می‌بينی در چه موقعيت‌های عجيبی ما را قرار می‌دهند؟". تقريبا تمام جلسه در شوك فرو رفت. به نظرم هيچكدام متوجه نشدند كه چرا خاتمی از دست دادن به آن وزير خانم طفره رفت. در واقع چنين رفتاری نوعی رفتار خصمانه به حساب می‌آيد. آن شب شبی بسيار سرد برای هيات ايرانی بود. مراسم شام درفضايی بسيار ناراحت كننده سپری شد وتمام شب اگر چه آقای خاتمی سعی كردند به ميزبان توضيح دهند، اما به كندی گذشت. يكی از تبعات ماجرا آن بود كه وقتی مسئولين ايرانی برای پيگيری توافقات آن سفر به وزارتخانه مزبور مراجعه كردند، به مدت شش ماه نتوانستند، با وزير ياد شده ملاقات كنند. كه در نهايت با وساطت مسئولين ومقامات بالادستی ماجراحداقل در ظاهر ختم به خير شد.