سعيد حجاريان

از جمع فعالان و حاضران جنبش ملی دهه سی انگشت شماراني هنوز در صحنه باقی مانده‌اند. از ميان مليون و مذهبيون بيشتر و از جمع توده‌ايها، كه چپ ديگری را از آن دوران نمي‌توان شمارش كرد كمتر. اين حاصل جمع، هم ناشی از سن و سالي‌است كه بر همه گذشته و هم نتيجه تلفاتی است كه توده‌ايهای نسل دهه سی در جريان حوادث دهه شصت دادند. نام‌آوران و نام‌دارانی ديگر در صحنه نيستند و انگشت شمارانی كه باقی مانده‌اند، همچنان در محاق سانسور و كنترل امنيتی.  در اين حصار نيز، در مقايسه با مليون و مذهبيون ملی، محروميت همچنان بر توده‌ايها و چپ‌های غير مذهبی سنگينی مي‌كند.

در فراز و فرودهای شش سال گذشته، همه اين باقي‌ماندگان، هريك به فراخور اطلاع و آگاهی، حضور در حوادث و فضائی كه برايشان در مطبوعات وجود داشته حرف و سخنی گفته‌اند و منتشر كرده‌اند. گاه بعنوان خاطره و گاه بصورت گفتگو مصاحبه؛ و در سرجمع اين انتشارات و گفتگوها، نقطه پرگال تجربه و هشدارباش‌ها بر محور كودتای بيست و هشتم مرداد مي‌چرخيده‌ و بيم از تكرار دوباره آن در شكل و شمايلی ديگر.

طی نيم دهه اخير، نسل زخم خورده‌ای پا به ميدان گذاشته، كه با دهه سی و جنبش ملی ايران در آن سال‌ها يا با واسطه و يا بی واسطه آشنا شده است. از دهان آنها شنيده و يا از قلم آن‌ها حوادث را خوانده‌است.

اينها نيز با ارتجاع مذهبی درگيرند، همانگونه كه نيروهای مترقی دهه سی با آن درگير بودند؛ با توطئه‌های بيت رهبری و بخش‌هائی از نيروهای نظامی و فرماندهان آن درگيرند، همانگونه كه نسل دهه سی با توطئه‌های دربار شاهنشاهی و نيروهای نظامی وابسته با آن درگير بودند؛ مبارزان دهه سی اعم از مذهبي و ملی و غير مذهبی با مخالفان و خائنين بازمانده انقلاب مشروطيت و هموار كنندگان جاده قدرت رضاخان ميرپنج درگير بودند؛ نسل زخم خورده نيم دهه اخير نيز با ياران به ثروت و قدرت دست يافته و پشت به آرمان كرده دوران پيش و پس از انقلاب درگيرند...

مطبوعات تريبون اين نبرد است  همانگونه كه در دهه سی چنين بود. چهره‌ها و قلم‌ها در دو جبهه، اين نبرد را بازتاب مي‌دهند. همانگونه كه در دهه سی و جنبش ملی چنين بود. در آن دهه دكتر حسين فاطمی در مقابله با احمد دهقان سرمقاله‌های روزنامه “باختر امروز“ را مي‌نوشت و از جنبش ملی دفاع مي‌كرد و سيد نابكاری بنام “ميراشرافي“ در روزنامه‌“آتش“ نفت بر حريق كودتا مي‌پاشيد. در نيم دهه اخير سعيد حجاريان در كسوت روزنامه نگار به صحنه بازگشته و آب بر آتشی مي‌پاشد كه حسين شريعتمداری در روزنامه كيهان برپا مي‌كند. حيرت آور آنكه هم حسين فاطمی را به گلوله بستند و هم سعيد حجاريان را. هم او از مرگ جست و تا دم آخر متكی به عصا راه رفت و هم حجاريان نيمه فلج بر صندلی چرخدار به راهش ادامه مي‌دهد. اين مشتی از خروار است.

دو نسل از رهبران و روزنامه نگاران: مبارزان و رهبراني كه روزنامه نگار شدند و سياست و مبارزه را با قلم ادامه دادند و روزنامه‌نگاراني كه مشق سياست و مبارزه را ابتدا در روزنامه‌ها نوشتند..

سرگذشت مطبوعات يكصد سال اخير ايران، هرگز جدا از سرگذشت انقلاب مشروطه، جنبش‌‌ملی و خيزهای انقلابی نبوده‌است؛ حتی “ميرجعفرپيشه وري“ رهبری حكومت خودمختار آذربايجان نيز مديرمسئول و سرمقاله نويس خوش قلم روزنامه “آژير“ بود. همچنان كه سيدضياء انگليسی، رهبر پشت صحنه كودتای بيست و نهم اسفند و روی كار آمدن رضاخان هم مشق سياست را ابتدا از روزنامه‌ها شروع كرد. اين سيل قلمی كه اكنون و در نيم دهه اخير مطبوعات را با خود برده، سرچشمه‌‌ای خشك نشدنی دارد: قريحه سياسی و ذوق روزنامه‌نگاري مردم ايران.

اين نبرد را بازتابی هم در مهاجرت هست؟ دركي از آنچه آنجا مي‌گذرد، دراينجا وجود دارد؟

مي‌نشينند و بر مي‌خيزند، اما وقتی با خانه و زادگاه خويش بيگانه‌اند زحمت خود مي‌افزايند. كاروان در آنجا مي‌رود و در اينجا در گل مي‌نشيند. توفانی در فنجان و اقيانوسی در تلاطم.!

"يانگ زمين" رهبر چين، در آستانه سفر به آلمان و مذاكرات اقتصادي-سياسی با مقامات اين كشور، در يك مصاحبه مطبوعاتی با روزنامه DI WELT چاپ آلمان شركت كرد. اين روزنامه را، در كنار "فرانكفورتر آلگماينه" يكی از دو ناشر بزرگ نظرات و ديدگاه‌های سرمايه‌داری بزرگ آلمان مي‌شناسند و به همين دليل چاپ مصاحبه با رهبر چين در آن، بر وزن و اعتبار اين مصاحبه مي‌افزايد. برگردان خلاصه شده اين مصاحبه را مي‌خوانيد.

-          در آستانه سفر به آلمان مي‌توانيد اهميت اين سفر را بازگو كنيد؟

-           ما خواهان همكاري‌های مشترك اقتصادی و تكنيكی با آلمان هستيم. در ميان كشورهای اروپائی، آلمان بزرگترين شريك چين محسوب مي‌شود و اين روابط به سود هر دو كشور است و ما آينده خوبی برای آن مي‌بينيم. چين، همچنين خواهان رايزنی و همه نوع مشورت ميان دو كشور، د رعرصه‌های جهانی و بين‌الملی، در سازمان ملل و سازمان‌های بين‌المللی ديگر است. در عين حال، خواهان همكاری مشترك عليه تروريسم نيز هستيم. همكاري‌های دو كشور مي‌تواند شكاف بين جنوب و شمال را پر كند. البته، گسترش ارتباطات فرهنگی را هم ما در نظر داريم.

-           در مبارزه عليه تروريسم، اروپا، امريكا و روسيه به هم نزديكتر مي‌شوند. آيا اين باعث تغييراتی در توازن قوای جهاني خواهد شد؟

-           اگر عمومی به قضيه نگاه كنيد، مي‌بينيم كه همه خواهان مبارزه با تروريسم هستند، اما هر كشوری بر اساس تصورات خود به محور ضد تروريسم پيوسته‌است. ما بر اين اعتقاديم كه نبرد عليه تروريسم اهداف كاملا متفاوتی را دنبال مي‌كند.

-           وحدت اروپا برای چين دارای چه اهميتی است؟

-           وحدت اروپا يك نيروی بسيار مهم برای تضمين صلح جهانی است. عامل ديگر آن چند قطبی شدن جهان و دمكراتيزه شدن روابط بين‌الملی و ثبات آنست. ما به وحدت اروپا خير مقدم مي‌گوئيم و خواهان فعال‌تر شدن اروپای واحد در صحنه‌ بين‌المللی هستيم.

-           چين حاضر است در چارچوب سازمان ملل مسئوليت‌های بين‌المللی ديگری، از جمله شركت در نيروهای نظامی سازمان ملل براي تامين صلح را برعهده بگيرد؟

-           حفظ صلح جهانی اساس سياست چين است. ماحاضريم در عرصه‌های بين‌الملی برای يك نظم عادلانه و شرافتمندانه جهاني- چه در عرصه اقتصادی و چه عرصه سياسي- شركت فعال داشته باشيم.

-           چين يكی از پنج كشور عضو دائم شورای امنيت سازمان ملل است كه دارای حق وتوست. شما از شركت كشور ديگری هم در اين شورا حمايت مي‌كنيد؟

-          ما خواهام رفرُمی متناسب با تغييرات جهان در شورای امنيت هستيم. در حال حاضر برنامه‌های اصلاحی زيادی وجود دارد كه بايد روی آنها كار شود. ما همچنين مي‌توانيم درك كنيم كه آلمان خواهان عضويت دائم در شورای امنيت جهانی است و به آن خيرمقدم مي‌گوئيم. ما خوشحال مي‌شويم كه شما بتوانيد در عرصه‌های بين‌المللی نقش فعالی داشته باشيد.

( بخش‌های ديگر اين مصاحبه‌ را كه عمدتا مربوط به مسائل داخلی چين و موقعيت حزب كمونيست دراين كشور است بزودی منتشر خواهد شد.)

 همچنين نگاه كنيد به "پيمان شانگهای " - نوروز

بيرون كشيده شود

توضيح در موردبايگانی پيك

يادآور ميشويم مشكل مربوط به بايگانی پيك برطرف گرديده و اكنون همه صفحات شماره های قبل پيك از طريق بايگانی قابل مشاهده است