گفتوگوي
تفصيلی با حجتالاسلام انصاريراد
دربارهی شاخصههای جناح چپ و
راست در كشور، قبل و بعد از انقلاب
اسلامي |
حجتالاسلام
والمسلمين حسين انصاريراد، رييس
كميسيون اصل نودم و نمايندهي
مردم نيشابور در مجلس شوراي
اسلامی معتقد است؛ اقتصاد باز،
شاخص جناح راست و اقتصاد دولتي،
شاخص جناح چپ است
گفتوگوی وی با خبرنگار سرويس
پارلمانی خبرگزاری دانشجويان
ايران (ايسنا)، در پی ميآيد:
پيش از انقلاب اسلامی گروهها
و دستههای متعدد و با انگيزههاي
مختلف برای سرنگون كردن رژيم
شاهنشاهی مبارزه كردند، پس از آن
كه انقلاب اسلامی به پيروزی رسيد،
نحوهی فعاليت اين گروهها به چه
شكلی بود و چه مرزبندی ميان آنها
وجود داشت؟
پيش از انقلاب، هدف انقلابيون،
ريشه كن كردن نظام حاكم بود؛ اين
هدف در ميان تمام انقلابيون مشترك
است پيش از انقلاب، گروههای چپ و
راست، مسلمان و غيرمسلمان، ليبرال
و غيرليبرال برای سرنگون كردن
رژيم شاهنشاهی با يكديگر متحد
شدند
پس از پيروزی انقلاب اسلامي،
اختلافهايی بر سر سهم بردن از
انقلاب و حفظ قدرت، پيدا شد رهبري
جامعه، پيش از انقلاب به دست
روحانيون و در راس آنان امام (ره)
بود و با سرنگونی رژيم شاه،
اختلافی بر سر رهبری امام خمينی (ره)
وجود نداشت البته به لحاظ تفكر،
شيوهی ادارهی جامعه و سياست
داخلی و خارجی تفاوتهايی وجود
داشت؛ از جملهی گروههای فعال،
مليون مذهبی و غيرمذهبی بودند كه
نهضت آزادی به رهبری مهندس
بازرگان، مصداق مليون مذهبی و
برخوردار از اعتماد بنيانگذار
انقلاب بود
از سوی ديگر، جبههی ملی بود كه
دربارهی مسالهی مذهب و دينداري،
برخوردی متفاوت نسبت به نهضت
آزادی داشت از طرف ديگر هم چپها
بودند كه سوسياليسم و ماركسيسم،
اساس تفكر آنان را شكل ميداد
سازمان مجاهدين خلق هم پس از
انقلاب در ايران فعاليت داشتند كه
ماركسيسم، اساس تفكر آنان را در
حوزههاي، اجتماعی و اقتصادي،
شكل ميداد
مجاهدين خلق، برداشت خاصی از
اسلام را بر تفكر ماركسيسم منطبق
كرده بودند و در مجموع، آداب
اسلامی را ميپذيرفتند در كنار
اين گروهها، حزب توده و چريكهاي
فدايی خلق بودند كه نظر مثبتی نسبت
به اسلام و مذهب نداشتند مهمترين
نيروی انقلابي، مردم مسلماني
بودند كه روحانيون، رهبری آنان را
بر عهده داشتند و اساس انقلاب را
نيز اين گروه مسلمان شكل دادند
گروهها و جريانهايی كه پس
از پيروزی انقلاب در كشور بودند به
چه شكل فعاليت سياسی خود را
ادامه دادند؟
پس از مشخص شدن مرزبندی ميان
گروهها، بعضی از آنها مانند
سازمان مجاهدين خلق كه خشونت در
سيستم فكری آنان بود، به خشونت دست
زدند سازمان مجاهدين خلق، با
رعايت آداب اسلامی توانستند
جوانان را به زير پرچم خود آورند،
غرور و دست كم گرفتن مردم و
بنيانگذار انقلاب، اين سازمان را
وارد فاز خشونت كرد كه تاثير مهمي
بر انقلاب گذاشت بنابراين سهمخواهي
برخی از گروهها، جامعه را به فاز
خشونت برد كه رهبران انقلاب، تصور
پيش آمدن اين وضعيت را نداشتند با
ورود نظام و حاكميت به فاز
برخوردهای خشن نظامی و غيرنظامي،
برخی از گروهها مانند سازمان
مجاهدين خلق سقوط كردند البته
گروههايی كه به خشونت اعتقادي
نداشتند نيز به شدت خسارت ديدند
كدام گروهها در دوران برخورد
نظامی حكومت با گروههايی كه وارد
فاز مبارزهی نظامی شده بودند،
آسيب ديدند؟
گروههای ميانهای كه اعتقادي
به جنگ و خشونت نداشتند از عوارض
ناشی از جنگ، مصون نماندند به شكل
كلي، وضعيت ادارهی كشور به گونهاي
شده بود كه گروههای قانونگرا و
مسالمتجو، نيز آسيب ديدند ضمن
آنكه برخورد با سازمان مجاهدين
خلق يا منافقين، آسيبهای جدی بر
هواداران و اعضای آن در كشور وارد
كرد
وضعيت و نوع فعاليت ساير گروهها
مانند “نهضت آزادي” تا پيش از فوت
امام خمينی (ره) به چه شكلی بود؟
علاوه بر وضعيت خشن حاكم بر
جامعه، اختلاف نظرهايی در مورد
مديريت فعلی و سياست خارجی كشور در
ميان گروهها پديد آمد، به عنوان
نمونه، اعضای نهضت آزادی به رهبري
مهندس بازرگان كه ادارهی دولت
موقت را برعهده داشتند، به تدريج
با حركت جريان انقلاب، از حاكميت
جدا شدند و اختلاف اين گروهها با
حاكميت به استعفای دولت موقت،
منجر شد؛ گرچه اين گروه از اعتماد
روحانيون و شخص رهبر انقلاب
برخوردار بودند
البته مسالهی اختلاف عقيده در
ميان گروهها، از ابتدا، مطرح
نبود و پس از تصويب قانون اساسي،
ابراز عقيده، آزاد اعلام شد و مقرر
شد كه هيچ كس به دليل عقايدش مورد
بازخواست قرار نگيرد
ديدگاه امام (ره) دربارهی حاكميت
مردم نيز در قانون اساسی متبلور
است و بر اساس آن هيچ مذهبی در نظام
بدون رای و ارادهی مردم، رسميت
ندارد
جناح چپ و جناح راست، نامهايي
هستند كه اكنون در ادبيات سياسي
ما، به كار ميروند اين اصطلاحها
چه معنايی دارند و از چه زماني
وارد ادبيات سياسی ايران، شدند؟
تفكيك چپ و راست در ايران، به
شكلی كه در دنيا، تعريف شده، مخدوش
است در ميان افراد و گروههايی كه
به نظام اعلام وفاداری كردند،
گروهی به حاكميت دولت در اقتصاد و
گروهی نيز به فعاليت آزاد
اقتصادي، اعتقاد داشتند قانون
اساسی هم، بازتاب دهندهی ديدگاههاي
مختلف درون حاكميت است كه بازتاب
ديدگاه اقتصاد آزاد و ديدگاه
حاكميت دولت در اقتصاد در اين
قانون مشخص است
مرزبندی ميان جناحهای چپ و
راست از چه زمانی مشخص شد؟
در دوران پيش از انقلاب، افرادي
بودند كه مبنای مبارزهی آنان،
اقتصاد دولتی و سوسياليستی بود كه
گروههای چپ اسلامی و غير اسلامي،
حزب توده، سازمان مجاهدين خلق و
روحانيونی كه به اين ديدگاه
اعتقاد داشتند، جزو اين گروه
هستند به علاوه گروههايی ضمن
اعتقاد به انقلاب اسلامی به
مالكيت خصوصی و اقتصاد آزاد،
متعتقد بودند در زمان حيات امام
خميني، نيز اين دو تفكر در ميان
مقامات كشور وجود داشت
آيا پس از فوت امام (ره)
مرزبندی ميان چپ و راست تغيير كرد؟
جهان، پس از فروپاشی شوروی و
اقتصاد سوسياليستی و ماركسيستي،
تغيير كرد اين اتفاق در كشور ما هم
تاثير گذاشت با وجود اين كه قانون
اساسی هر دو ديدگاه اقتصاد باز و
اقتصاد دولتی را پوشش ميدهد، اما
اكنون در تفكر عموم جامعه
اقتصاددانان و در مديريت اقتصادي
كشور مسالهی اقتصاد دولتی قدرت
چندانی ندارد و اقتصاد خصوصي، نقش
زيادی در تفكر اقتصاددانان و
مديران و كارشناسان اقتصای كشور
دارد
دو جناح چپ و راست در ايران به
جز تفاوت ديدگاهی كه در حوزهي
اقتصاد دارند، در ساير حوزههاي
اجتماعي، سياسی و نوع ارتباط با
مردم چه اختلاف نظرهايی دارند؟
طرفداران اقتصاد دولتی از جنبههاي
فرهنگي، سياسی و نوع ارتباط با
مردم تفاوتهايی با افراد معتقد
به اقتصاد آزاد دارند
توضيح دهيد كه اين تفاوتها
در چه بخشهايی و به چه شكلی وجود
داشت؟
طرفداران اقتصاد دولتی به عرصهي
توليت حكومت و دولت نسبت به مردم،
وسعت بيشتری ميبخشند؛ بر اساس
اين ديدگاه، اختيارهای مردم در
زمينهی اقتصاد به تصميمگيريهاي
دولت، محدود است و مديريت بر اساس
سياستهای ديكته شده از بالا
انجام ميگيرد، از سوی ديگر
سيستمی كه به آزادی مردم در
اقتصاد، معتقد باشد اين آزادی در
فرهنگ، حكومت و سياست نيز، تاثير
ميگذارد و اين تفكر (اقتصاد آزاد)،
با دموكراسی نزديكتر است همان
طور كه اقتصاد دولتی نيز با حكومت
متمركز و نوعی سياستهای اعلام
شدهی مركزی مناسبتر است
|
|
|