اقتصاد سياه در ايران يك رويكرد كلان اقتصادي است علي‌ عرب مازاريزدي، در پايان‌نامه كارشناسی ارشد خود به بررسی عوامل موثر بر شكل‌گيری اقتصاد در ايران پرداخته است در اين پژوهش عنوان شده است: طبيعت پنهانی اقتصاد سياه، اندازه‌گيري و مطالعة مستقيم آن را با مشكل روبه‌رو مي‌سازد و به همين دليل روشهای اندازه‌گيری رايج، معمولا روشهای تخمين غيرمستقيم حجم اين فعاليتهاست و با فرضيه‌هاي محدودكنندة بسياری همراه است وی ادامه داد: در الگوهای تخمين‌زده‌شده از متغييرهای بار ماليات مستقيم، بار ماليات بر واردات، رشد قيمت كالهای مصرفي، بيكاري، شاخص باز بودن اقتصاد و درآمد سرانه به عنوان عامل شكل‌گيری و تحول اقتصاد سياه در ايران و از متغيرهای مصرف سرانه، مابه‌التفاوت نرخ ارز، نسبت نقد و مصرف انرژی به عنوان شاخصهای منعكس‌كنندة آثار آن، استفاده شده است پايان‌نامه مذبور با اشاره به نتايج تخمين الگوها با استفاده از اطلاعات مربوط به سالهای 77 - 47 بيان كرده است: نتايج حاكی از آن است كه تغييرات درآمد سرانه، شاخص باز بودن اقتصاد، بار مالياتی و رشد قيمت كالاهای مصرفی به ترتيب مهمترين عوامل تعيين‌كنندة تحولات اندازة نسبی اقتصاد سياه در ايران بوده‌اند و افزايش هر يك از آنها بر حجم نسبی توليد غيرقانونی و پنهانی كشور افزوده است عرب مازاريزدی معتقد است: اقتصاد سياه در ايران پس از طی فراز و نشيبهای بسيار در دهة اخير رشد قابل توجهی داشته است كه عنايت بيشتر پژوهشگران و سياستگذاران به تحولات، آن را ضروری مي‌سازد وی با اشاره به اينكه در سه دهة اخير، نوسانات درآمد سرانه و شاخص باز بودن اقتصاد كشور عمده‌ترين نقش را در تعيين روند تحولات اندازة نسبی اقتصاد سياه در ايران داشته‌اند، تصريح مي‌كند: مهارم تورم، اجتناب از تغييرات فزايندة ناگهانی در بار مالياتي، اولويت دادن به ارتقای كارآمدی دولت در قياس با تغييرات در ميزان محدوديتهای قانونی و نيز در نظر گرفتن آثار سياستهای انبساطی بر رشد اقتصاد سياه تجويزهای سياستي مناسب برای مقابله با اين رشد فزاينده است