اسماعیل شاهرودی از نخستین شعرای نو پرداز و یا بقولی، نیمائی ایران بود. تخلصش پاینده بود. در دهه 1330 شانه به شانه کسرائی، توللی، شاملو، اخوان، سایه و نام آوران دیگری که نمی توان حدس زد دیوان شعر ایران چهره هائی نظیر آنها را یکبار دیگر به خود خواهد دید یا نه، شعر سرود. شعرش آتشین بود، وجودش نیز یکپارچه آتش بود و پاینده در آینده!

هر شاعری فن شعر خوانی نمی داند و یا اگر بداند ممکن است صدایش آن گیرائی و دلنشینی را نداشته باشد که لازمه خواندن شعراست. حتی بسیاری از اشعار شعرای مشهور ایران را وقتی کسانی که صدای دلنشین و فن شعر خوانی را میدانند، می خوانند، دلنشین تر از وقتی است که خودشان می خوانند. از جمله اخوان ثالث که صدای بازخوانی شعر را نداشت، یا اسماعیل خوئی که دهان نگشوده تحمل پذیر تر از وقتی است که دهان می گشاید.

اما، اسماعیل شاهرودی

شاهرودی نیز مانند شاملو شعر را بسیار مسلط و دلنشین می خواند. نه تنها شعر خود را، که شعر را. مانند شاملو که هم شعر خود و هم اشعار حافظ و مولوی و نیما را به یادگار خوانده و ماندگار شده است. وقتی شاهرودی شعر می خواند، کلام و رویا درهم آمیخته و در ذهن شنوند به تصویر در می آمدند. او می توانست به کلمات شکل می ببخشد.

اسماعیل شاهرودی نیز از قربانیان کودتای 28 مرداد است. با کودتا سوخت. نسوخت، بلکه آتش گرفت. معاش دشوار، کمر بسیاری را در آن سالها شکست. از جمله شاهرودی را. امثال توللی که پیش از کودتای 28 مرداد شعر زیبا و ماندگار "شیپور انقلاب" را سروده بود، رفتند بدنبال دوستی با اسدالله علم وزیر پر قدرت دربار شاه. شاملو و اخوان به تخذیر پناه بردند و شاهرودی به جنون پیوست. شاهرودی انقلاب 57 را هم دید، اما دیگر آن شاهرودی پیش از کودتای 28 مرداد نبود. شاید یکساعتی یا نیمساعتی به روز می شد و سپس به دنیای رویاهای ناتمامی می پیوست که در سر و روان داشت، نه بر زبان!

در دنیا

اگر صدائی بماند

اگر سرودی بماند

اگر کلمه ای بماند

صدای انسان

سرود انسان

در این کلام است

عشق من

ای رهائی پرواز از قفس

آزادی طلوع مقدس

اینها شعله های به خاکستر نشسته شاهرودی است.

اما این معرفی کامل نیست، چرا که شعر شاهرودی را باید با صدای خود او بشنوید تا خود قضاوت کنید.

بشنوید!