|
امارت متحده در پی خروج انگلستان از خلیج فارس در سال 1971
تشكیل و دبی از همانگاه بعنوان مركز تجاری این شیخ نشین هفت
گانه برگزیده شد. دوبی با جمعیتی بیش از یك میلیون نفرقریب به
نیمی از جمعیت امارات را بخود اختصاص داده است و ظرف یك قرن از
صحرای خشكی كه محل داد و ستد عربهای بدوی و غواصان مروارید بود
به یكی از مراكز مهم تجاری در دنیا تبدیل ومیزبان بازرگانانی
از شبه قاره هند، خاورمیانه تا شمال آفریقا و كشورهای آسیای
میانه شده است.
دبی علاوه بر نقشی كه در تجارت بین الملل ایفا میكند با پذیرش
روزانه حدود200 پروازبه یكی از مراكز مهم توریستی دنیا نیز بدل
گشته است. مسافرت به دبی، برای آنها كه پول تجارت را پارو كرده
اند و یا به پول بادآورده دست یافته اند می تواند به سفری به
بهشت تشبیه شود. در بدو ورود و پیاده شدن از پلكان هواپیما با
اتومبیل های رویس رویز با دستگیره ها وآرم طلا به سمت هلی
كوپتری مجلل هدایت می شوند تا مسافت 30 كیلومتری فرودگاه تا
برج العرب را طی كنند. ساختمانهای سربه فلك كشیده دبی آنها را
بیش از پذیرایی فوق تصور در هلی كوپتر، مات و مبهوت می كند.
برج العرب از بهشت هم كمی آنطرف تر است. رستورانی در عمق دریا،
شام در محیطی مجلل در همسایگی ماهیان رنگارنگ و كوسه های چندین
متری و خواب در اتاقی كه تختخواب گردون دارد.
اما از فراز برج العرب در ارتفاع 320 متری جهنم را هم می
توانید ببینید، كافی است با دقت به ساختمان های كوچك تر مجاور
نگاه كنید و كارگران هندی تبار را در حین نبرد با بتون و فولاد
در گرمای بیش از 45 درجه ببینید. این كارگران در وقت نهار نیز
در همان آفتاب نهار را در كیسه پلاستیكی دریافت میكنند كه حاوی
اندكی برنج و عدس است. آنها در كمپ های كارگری دور از شهر
زندگی می كنند. فاصله چنان است كه در بین راه می توانند ساعاتی
بخوابند. همین خوابی بین راه را هم مدیون سازمان بین المللی
كار (ILO
) هستند، كه در طی 25 سال از تشكیل دولت امارات با بیش از 90
نشست رسمی در سال 2002 موفق شد شیوخ امارات و برج سازان را
مجبور كند طی قانونی حمل و نقل كارگران را با كانتینر های آهنی
كه در تابستان از كوره های آش سوزی نیز داغ ترند ممنوع اعلام
كند. تا پیش از آن كارگران ساختمانی با همین كانتینر ها كه فقط
چند سوراخی برای عبور هوای دارد جابجا می شدند و حالا میتوانند
مسافت چند ساعته بین راه تا كمپ را در اتوبوس های بدون كولر
هندی با مارك
TATA
استراحت كنند. باحقوق سه سال آنها فقط می شود یك شب را دربرج
العرب اطاقی درجه 3 پشت به دریا رزرو كرد!
محمد بن راشد ولیعهد دبی و
وزیر دفاع امارات را به معمار اصلی دوبی مشهوراست. او كه به
داشتن شم بالای تجاری مشهور است توانسته است با اعمال قوانین
ویژه ای موجب جذب سرمایه های بسیاری گردد. اكثر این سرمایه ها
نیز به پروژه های ساختمانی و عمرانی دوبی راه یافته است.
پروژه های اعمار، مدوز، گرینز، دبی مارینا، جمیرا بیچ، ورلد
و پالم ( نخل) در سه نقطه از سواحل دوبی و دهها پروژه
دیگر چنان سرمایه ها را در خود بلعیده اند كه گویا فقط قطره
آبی بر صحرای پر از رمل و خاك دوبی ریخته باشند.
(تصویری از مجموعه دبی مارینا كه قسمتهای عمده این پروژه انجام
و مورد استفاده قرار گرفته است را دراین گزارش می بینید.)
ساخت پروژه پارك دبی لند كه از بزرگترین این مجموعه هاست با سرمایه ای بالغ
بر5 میلیارد دلاربرآورد شده
است. این پارك كه در صحرای بی آب و علفی در میلیونها متر مربع
طراحی شده است شامل 45 پروژه متفاوت از پارك دایناسورها با
دایناسورهای مصنوعی ولی باندازه طبیعی گرفته تا مجموعه
اكتشافات فضایی با امكانات ایجاد خلاء و سفر مصنوعی به فضا به
تصویب رسیده است.
اما در همان اطراف زمینی كه به ساخت دبی لند اختصاص یافته
كیلومتر ها نرده كشی شده و در دل صحرا جایگاهی مجلل احداث
گردیده تا شیوخ امارات شاهد رقابت شتر های خود باشند. برای
راندن هر یك از این شترها كودكی زیر5
سال كه اكثرا از پاكستان
قاچاقی به امارات آورده میشوند ، طی روزهای سال به
تمرین مشغول میشوند تا در مسابقات ماهیانه شركت كنند. آنها شتر
را نمی رانند بلكه به شتر بسته میشوند و فقط با تركه ای به پشت
شتر میزنند تا تند تر مسیر نرده كشی شده را بپایان برسانند.
آنچه موجب لذت شیوخ است نه لبخند كودكان شتر سوار بلكه به كف
نشستن دهان شتر است. نیمی از این كودكان در اثر تكانهای بسیار
شدید شتر در این مسابقه دچار انواع بیماری های داخلی می شوند و
آمارهای غیر رسمی می گوید كه نیمی از آنها می میرند. یكی از
زمینه های مذاكرات سازمانهای بین المللی مدافع حقوق كودكان كار
كردن این كودكان بوده است كه دولت امارات را ناچاربه صدور بعضی
دستورالعمل ها در باره استفاده كودكان در این مسابقات كرده
است.
پروژه برج دبی ازبرنامه ای بسیار عظیم حاكمین دبی برای
ایجاد مجموعه ای بزرگ تجاری در دبی است. این مجموعه شامل برجی
است به همین نام كه با عنوان بلندترین برج دنیا لقب گرفته است
كه ارتفاعی بیش ازپتروناس،
برج بلند مالزی برای آن در نظر گرفته شده است. این برج
بزرگترین مركز خرید دنیا با
مساحت 9 میلیون مترمربع با پیش بینی
35 میلیون دیدار كننده در سال اول را نیز در كنار خود
دارد كهDubai
Mall نامیده
شده است. این مجموعه با دو پروژه عظیم دیگر تكمیل میشود كه
شامل 6 برج بزرگ دیگر با نام
The Residents
و مجموعه ای با نام
Old Town
كه صدها ویلا و امكانات شهری دیگر را در خود
گرد آورده است. در محل اختصاص یافته به این پروژه
سخنی از شیخ محمد بن راشد نصب
شده است كه به هنگام تصویب این پروژه بر زبان رانده است كه
زیبایی و لذت زندگی در این است كه انسان كاری را بانجام
برساند كه تاكنون هیچ بشری تصور آنرا هم نكرده است.
شیخ محمد بن راشد اخیرا در سفری به كشور اردن موفق شد با
خواهر پادشاه جوان اردن
ازدواج كند. البته جائی نگفته اند كه شاهزاده اردنی چندمین
همسر شیخ دبی است. عكس شاهزاده را كسی ندیده و در مجامع هم
حاضر نمی شود.
(تصویری كامپیوتری از برج دبی كه مرتفع ترین برج دنیا خواهد
بود را هم در این گزارش می بینید)
شیوخ دوبی قصد انجام همه كارهای خارق العاده ممكن در این كشور
را دارند. بلندترین برج دنیا، بزرگترین مركز خریددنيا، اولین
جزیره دست ساخته بشر، بزرگترین و زیباترین شهر بازی دنیا، مهم
ترین مسابقات اسب سواری، مسابقات مهم اتومبیلرانی با حضور
معروفترین تیمهای دنیا با ایجاد پیست استاندارت اتومبیلرانی در
قلب صحرا، مسابقات تنیس سالیانه با حضور سرشناس ترین تنیسور
های دنیا، مسابقات بین المللی گلف در زیباترین زمین گلف دنیا،
برگزاری مهم ترین نشست های بین المللی همچون نشست صندوق بین
المللی پول و یا نشست خاورمیانه بزرگ ، بزرگترین شهرك طبی
بهداشتی جهان ، شهرك اینتر نت سیتی ، احداث مجموعه های بزرگ
آموزشی با حضور دانشگاههای بین المللی در شهرك
Knowledge Village
و این پروژه ها حتی به تلاش برای ثبت پروژه
world
بعنوان هشتمین اثر از عجایب دنیا پس از عجایب
هفتگانه ای چون باغهای بابل در عراق و اهرام ثلاثه در مصر نیز
رسیده است.
دوبی
با برگزاری چندین فستیوال سالیانه بیشترین حجم توریست در منطقه
را بخود جلب می كند. معروفترین فستیوال دوبی در ماه فوریه هر
سال برگزار می شود كه ده سال سابقه برگزاری را دارد. در این
فستیوال روزانه چندین اتومبیل و چندین كلیو طلا بطور قرعه كشی
به شركت كنندگان در فستیوال اهدا میشود. دوبی برای برپایی این
فستیوال اقدام به احداث شهرك عظیمی بنام
Festival City
كرده است كه فوریه سال 2006 زمان بهره برداری
این شهرك است.
ایرانی ها در توسعه دوبی نقش داشته اند. 10% جمعیت امارات را
ایرانیان تشكیل میدهند كه بخش عمده آنها در دوبی زندگی می
كنند. علاوه بر آن روزانه دهها پرواز از شهرهای مختلف ایران
عازم دوبی میشوند. بخش عمده توریست های دوبی را ایرانیان تشكیل
دهند، بویژه در نوروز. دولت
دوبی در طول جنگ ایران و عراق توانست با واسطه گری و استفاده
از امكانات ترانزیت كالا به ایران سرمایه های گزافی اندوخته
كند. در این میان تجار ایرانی نقش بسیار مهمی ایفا كردند و در
حقیقت دوبی را مركز هدایت امور تجاری خود قرار دادند.
تجار ایرانی بطور محسوسی سرمایه گذاری در امورعمرانی مسكونی در
دوبی را هدف خود قرار داده و حجم بسیار وسیعی از سرمایه های
خود را برای مشاركت در انواع و اقسام پروژه های مسكونی به دوبی
منتقل كرده اند. این سرمایه ها با حمایت بی حد و حصر
بانك های ایرانی شكل گرفته و
روانه بازار مسكن در دوبی گردیده است. این مشاركت در حدی است
كه اخیرا پس از سقوط ناگهانی سهام شركتهای برج سازی در دوبی
روزنامه ایران در صفحه نخست خود به سرمایه گذاران ایرانی در
این پروژه ها هشدار داد. ایران می نوشت :
بورس امارات در كمتر از يك ماه با دومين سقوط ارزش سهام خود
روبرو شد.
ارزش معاملات سهام در پايان هفته كارى گذشته
دو
ميليارد دلار (معادل
هشت و نیم
ميليارد درهم) سقوط كرد.
این
تحولات كه درخصوص سهام شركت هاى فعال در امور ساختمانى و املاك
و نيز بانكهاى امارات رخ داده، سبب شد كه ايام اخير را كه
مقارن با سقوط ارزش سهام بوده، روزهاى «سياه» نام دهند.
پروژه
هاى ساختمانى از مهم ترين بخش بورس ابوظبى هستند كه با كاهش
چشمگير قيمت سهام مواجه شدند. به همين خاطر پروژه هاى در دست
ساخت
كه
ايرانيان زيادى در آن
سرمايه گذارى كرده اند، در معرض خطر زيان دهى قرار گرفته اند.
تحلیل گران تزریق حجم بالای سرمایه به دوبی و انتظارات سود دهی
بالا را سبب اصلی این سقوط ارزش سهام میدانند ولی در هر حال
دولت امارات پس از برپایی نشست سالیانه صندوق بین المللی پول
در سال 2002 در دوبی و ارائه پیشنهادات حمایتی با شرط پیروی
از نسخه های این صندوق گامهای بسیار بلندی در راه رسیدن به
سودای دیرینه خود برای تبدیل شدن به
هنگ كنگ
خلیج برداشته است. شیوخ خوشبین امارات گاه از این هم فراتر
رفته و دوبی را به روزهای نخست پیشرفت در نیویورك تشبیه می
كنند. ولی آیا دوبی ظرفیت این را دارد كه بعنوان نقطه با ثباتی
برای كارتل های عظیم سرمایه گذاری تبدیل شود؟
هنوز زمان كوتاهی از انتخاب شیوه جدید مدیریتی در دوبی نگذشته
است. تورم بعنوان جنین سرطانی سرمایه داری به میدان آمده است.
علیرغم ارائه واحد های بسیاری توسط بخش خصوصی، اجاره مسكن تا
50 % ظرف یكسال گذشته رشد كرده است. قیمت سوخت مصرفی بیش از
30% افزایش یافته است. تنزل ارزش پول امارات در بین مردم شایعه
و محك زده میشود. در اثر ازدیاد ناگهانی جمعیت خیابان های دوبی
مملو از ماشین و ترافیك غیر قابل كنترل شده است. در واحدهای
دولتی بسیاری پرداخت دستمزد كارگران تا 5 ماه به تعویق افتاده
است. قتل و جنایت به اتفاقات روزانه مبدل شده است. رسیدگی به
تقلب، كلاهبرداری و ورشكستگی به بیشترین امور در دادگاههای این
كشور تبدیل شده است. فحشاء توسط باندهای مافیایی بشدت گسترده و
در كنار آن به عقب مانده ترین شیوه ها خرید و فروش انسان صورت
میگیرد. سود بانكی ظرف مدت 2 سال 2 برابر شده است. بنگاههای
بسیاری جهت ارائه سرمایه با اخذ سود های بالا فعال شده اند.
كسب سود و درآمد هر چه بیشتر به فرهنگ، اخلاق ، عقیده و حتی
مذهب بدل شده است.
هر چند شیوخ دوبی سعی میكند ویترین قابل رویت خود را در دوبی
زیبا جلوه دهد و زندگی در دوبی را به بهشت تشبیه می نماید ولی
حتی خود دست اندركاران نیز به ثبات این كشورشك دارند. بسیاری
هنوز رعشه ورشكستگی بزرگترین بانك امارات متعلق به شخص رییس
دولت این كشور در 15 سال گذشته را به اندام دارند. سقوط
ناگهانی سهام شركتهای تولید مسكن بار دیگر گوشها را تیز كرده
است. سرنوشت كویت پس از طی یك دوره پر رونق در بین كشورهای
عربی خلیج فارس بر پیشانی این بلاد نقش بسته است. حركت سریع
دولتمردان امارات بسوی آینده ای بهتر در پس زمینه خود وحشت از
پایان ذخائر نفتی را دارد. امارات از تولید بی بهره است و
صادرات آن فقط شامل كالا های ترانزیتی در این كشور میشود.
نیروی كار متخصص و غیر متخصص در بین عربهای اماراتی درصد
ناچیزی از كل جمعیت را داراست. وخلاصه اینكه همه شاخص ها حكایت
از آینده ای نا مطمئن برای دوبی میكند. این شیخ نشین ناچار است
در چند سال آینده با انواع و اقسام بحرانها دست و پنجه نرم كند
تا بتواند بلندپروازیهای شیوخ را به واقعیت بدل كند و همه
اینها در گرو گذشت زمان ، وضعیت منطقه و حمایت های كارتل های
بزرگ سرمایه داری از این كشور و در راس همه اینها، آینده ایران
قرار دارد. آینده ای كه می تواند قصر رویاهای شیوخ امارات را
فرو ریزد و یا محلی شود برای رقص مرگ شیوخ بر ویرانه های جنوب
ایران.
|
