اكثريت سنى
سوريه، خواهان تقسيم قدرت با
اقليت
شيعه
علوى
اين كشور است. آنها
اميد زيادى دارد تا بتواند باز قدرت را در دست بگيرد.
اصلاح طلب
های
طرفدار حقوق بشركه به انحصار قدرت در دست گروه حاكم و سركوب
مخالفان اعتراض دارند،
خواهان
دموكراسى
و
باز شدن فضاى سياسى و برقرارى حكومت نمايندگى و پارلمانى و
سهيم شدن در قدرت هستند. دولت در برخورد با آنها تركيبى از
سياست چماق و هويج را دنبال مى كند.
گاهى عده اى از اصلاح طلبان را دستگير مى كند و گاهى به آنها
آزادى برگزارى تجمعاتشان را مى دهد. اين دوگانگى سياست ناشى از
سردرگمى هيات حاكمه در مواجهه با تحولات جديد است.
چالش ديگرى كه رژيم حاكم سوريه با آن مواجه است گسترش فعاليت
كردها است. كردها در سوريه با آنكه اقليت بزرگى را تشكيل
مى دهند هميشه مورد بى اعتنايى و تحقير دولت سوريه قرار
گرفته اند. گروه هاى كرد نيز با توجه به تحولات پيش آمده از يك
طرف توجه گروه هاى حقوق بشر را به سمت حقوق تضييع شده خود جلب
كرده اند و از طرف ديگر به تحولات اخير عراق و اعطاى خودمختارى
به كردها در عراق چشم دوخته اند. آنها اميدوارند تا در وضع
آنان در سوريه نيز گشايشى صورت بگيرد.
حمايت دولت سوريه از گروه هاى فلسطينى و لبنانى،
همراه
با
نزديكى و همگرايى با دولت هاى مخالف سياست هاى آمريكا و غرب
مانند روسيه، چين، ايران و... همگى باعث شده اند تا رژيم سوريه
در معرض فشار سنگين دولت آمريكا قرار گيرد.
آمريكا سعى دارد تا با تحت فشار قراردادن حاكمان سوريه از
يك طرف آنها را وادار به پذيرش مدل دموكراسى
مورد نظر خود كند
و از طرف ديگر با عادى سازى مناسبات اين كشور با اسرائيل روند
صلح خاورميانه را تسريع كند،
تا
يكى از مهمترين موانع عادى سازى مناسبات اعراب با اسرائيل را
از سر راه بردارد.با كم شدن دولت هاى نامطلوب از نظر آمريكا در
خاورميانه مانند عراق و ليبى كانون توجهات زمامداران آمريكا
هرچه بيشتر به سمت دولت هاى مخالف باقى مانده جلب مى شود كه
بعد از ايران،
سوريه مهمترين آنهاست.
بايد در ماه هاى آينده شاهد افزايش فشارهاى آمريكا به اين كشور
باشيم.
دولت سوريه در مواجهه با اين تهديدات،
(بر خلاف حاكميت ايران)
سعى كرده است با انجام برخى اصلاحات موقعيت خود را تحكيم كند
و خود به پيشواز تحولات برود.
قبل از اينكه اصلاحات و اصلاح طلبان اركان قدرت هيات حاكمه
سوريه را به لرزه درآورند خود اصلاحات كنترل شده را آغاز كرده
است.
برخى چهره هاى سياسى قديمى كه از دوران حافظ اسد بر جاى
مانده اند كنار گذاشته
شده و
چهره هاى
جوان تر
را به ميدان آورده است.
وزير كشور و وزير اطلاع رسانى و ژنرال طلاس مرد قدرتمند ارتش
در همين برنامه
كنار گذاشته
شدند. روندی كه قرار است شامل حال
برخى مقامات ديگر نيز
بشود. ازجمله
"فاروق الشرع"
وزير خارجه
قديمی سوريه.
بشار اسد مطبوعات را در انتقاد از دولت آزاد گذاشت و سعى كرد
تا با كم كردن خطوط قرمز اصلاح طلبان را راضى نگهدارد.
در عرصه خارجی نيز بشار اسد
تنش
زدائی
با آمريكا را
پيش گرفته است.
مهمترين اقدام سوريه در اين راستا، تصميم به
تخليه لبنان از سربازان سورى بود كه در پى فشار آمريكا و شوراى
امنيت صورت پذيرفت.
به رغم اصلاحات انجام شده در سوريه كه به اميد پشت سر گذاشتن
شرايط بحرانى صورت گرفته نمى توان به موفقيت بشار اسد در
مديريت بحران فعلى اميد داشت و احتمالاً دوران اقتدار حافظ اسد
ديگر هيچگاه براى هيات حاكمه علوى اين كشور بازنمى گردد،
زيرا در صورت ادامه روند اصلاحات،
در خوشبينانه ترين حالت،
دولت بشار اسد خواسته يا ناخواسته مجبور است بخشى از قدرت خود
را با نيروهاى سياسى جديد داخلى تقسيم كند.
در شرايطی
بدتر امكان دارد كنترل اوضاع از دست دولت خارج شود.
(بخش های ويرايش شده مقاله ای از "فرهان فراهانی” در شرق) |