|
گفتگوی هفته نامه روژه لات با رمضان زاده
کردهای ایران سهم خود
را درحاکمیت می خواهند
کردها دیگرنمی خواهند شهروند درجه دوم باشند
دكتر عبدالله رمضان‌زاده دكتراي علوم سياسي
استاندار سابق كردستان، عضو جبهه مشاركت، دبير و سخنگوي
كنوني هيئت دولت و اهل
بيجار کردستان است. شركت وي در اولين نشست هم‌انديشي
اصلاح‌طلبان كرد در سنندج واكنش‌هاي
متفاوتي در پي داشت كه بيشتر اين واكنش‌ها از سوي نشريات
وابسته به جناح راست بود.
دكتر رمضان‌زاده که تحصیلات عالی خود را در بلژیک گذرانده و
علاوه بر زبان کردی و فارسی، به زبان فرانسه نیز تسلط دارد، در
اين گفتگوي كوتاه به بيان مواضع خود به عنوان يك اصلاح‌طلب
كرد پرداخته و ديدگاه‌هايش را درباره‌ي آخرين تحولات منطقه و
ايران تشریح کرد که می خوانید:
س:
مردم عراق در انتخابات
سراسري سي‌ام ژانويه به صورت گسترده شركت كردند. اين انتخابات
چه تأثيراتي بر آينده‌ي سياسي عراق و منطقه بر جاي خواهدگذاشت؟
رمضان‌زاده
:
اين اولين انتخابات آزاد در تاريخ عراق بود. انتخاباتي كه
همه‌ي اقوام عراقي فارغ
از گرايشات قومي، مذهبي، سياسي و عقيدتي خود توانستند در آن
مشاركت كنند. به باور
من اين انتخابات منشأ يك تحول بزرگ در كل منطقه خواهد شد و
باعث ايجاد فشار بيشتر بر
حكومت‌هاي منطقه مي‌شود تا بحث انتخابات آزاد را به صورت جدي
پيگيري كنند. در مورد
خود عراق نيز روشن خواهدشد كه گرايشات سياسي به چه شكلي است و
تركيب جمعيتي آن به
چه صورتي بوده و امكان‌هاي هم‌زيستي مسالمت‌آميز در ميان تمامي
گروه‌هاي سياسي در
چه حد و اندازه‌اي است.
وقتي مردم عراق با وجود تمام فشارهايي كه تحمل كردند از جنگ
و حملات وحشيانه‌ي گروه‌هاي تروريستي گرفته تا مشكلات اقتصادي
و روزمره‌ي زندگي،
باز هم در پاي صندوق‌هاي رأي حاضر شدند تمام حكومت‌هاي منطقه
اين پيام
دمكراسي‌خواهي را بايد به خوبي دريافته‌باشند.
س:
دو كشور ايران و عراق به دلايل
فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي، فارغ از 8 سال درگيري با يكديگر،
همواره داراي سطوح
مشتركي از منافع و تهديدات بودهاند. به نظر شما ايجاد يك
ساختار سياسي دمكراتيك در
عراق مي‌تواند بر ساختار سياسي ايران تأثير مستقيم داشته‌باشد؟
رمضان‌زاده:
ببينيد تاريخ جهان حداقل از سيصد سال گذشته نشان مي‌دهد
دمكراسي حركتي است كه ميل
به گسترش دارد. هر جايي كه حركت دمكراتيكي شكل بگيرد بر حركت
دمكراسي يا ارتقاي آن
در نقاط ديگر تأثير مستقيم خواهدداشت. ما جزو اولين كشورهاي
منطقه بوده‌ايم كه
خواسته‌ها و حركت‌هاي دمكراسي‌خواهانه را شروع كرديم و حركتي
كه بعد از ما در عراق
شكل گرفته قطعاً بايد به ارتقاي دمكراسي در ايران كمك كند.
س:
انتخابات رياست
جمهوري ايران نزديك است و فعاليت گروهها و جناح‌هاي سياسي
براي تصاحب كرسي قوه‌ي
مجريه روز به روز گسترده‌تر مي‌شود. شما به عنوان يك اصلاح‌طلب
و عضو جبهه‌ي مشاركت
ايران چه‌قدر اميدواريد كه كانديداي جمع زيادي از اصلاح‌طلبان
يعني دكتر مصطفي معين
از سد شوراي نگهبان عبور كند؟
رمضان‌زاده:
هيچ دليلي براي رد صلاحيت دكتر معين
وجود ندارد و اساساً نه فضاي داخلي و نه فضاي بين‌المللي چنين
اجازه‌اي را
نخواهدداد كه بدون توجيهات قوي و قانوني اقداماتي جهت رد
صلاحيت افراد صورت بگيرد.
به باور من اتفاق خاصي نخواهدافتاد و دكتر معين و بقيه‌ي
افرادي كه تا امروز براي
انتخابات رياست‌جمهوري اعلام آمادگي كرده‌اند تأييد خواهندشد.
س:
شما به عنوان
يك كرد اصلاح‌طلب در اولين نشست هم‌انديشي اصلاح‌طلبان كرد در
سنندج شركت كرديد. در
هفته‌هاي گذشته يكي از انتقاداتي كه به اين نشست وارد شده اين
است كه سايت «ئاسو
كورد» كه به نوعي ارگان جمعي از اصلاح‌طلبان مناطق كردنشين است
قبل از اين نشست
رسماً اعلام كرده‌بود كه اصلاح‌طلبان كرد از مصطفي معين حمايت
خواهندكرد. اما در
نشست سنندج اعلام شد كه خواسته‌ها و مطالبات قانوني كردها به
برنامه‌هاي هر
كانديدايي نزديك‌تر باشد كردها از او حمايت خواهندكرد. اين
دوگانگي را چگونه توجيه
مي‌كنيد؟
رمضان‌زاده:
به نظر من تناقضي در اين ميان وجود ندارد. در نشست
اصلاح‌طلبان كرد، افرادي با گرايش‌هاي مختلف ولي با وجهه‌ي
مشترك اصلاح‌طلبي جمع
شده‌بودند. من هم‌چنان كه در آن جلسه نيز گفتم، اين نشست،
روشنفكران عرفي، افراد
مذهبي با سوابق درخشان و اصلاح‌طلباني مثل خود من كه در حاكميت
حضور داريم را شامل
مي‌شد. يعني اصلاح‌طلباني با گرايش‌هاي فكري مختلف و با
گرايش‌هاي حزبي و سياسي
مختلف در اين نشست حضور داشتند. منظور سايت «ئاسو كورد» نيز
افراد خاصي بوده كه از
كانديداتوري دكتر معين حمايت كرده و در آن جلسه هم حضور
داشته‌اند. اما اين نشست در
واقع به اين هدف برگزار شده‌بود كه ببينيم آيا مي‌توانيم فارغ
از گرايش‌هاي فكري و
سياسي شركت‌كنندگان، به يك معدل كلي يا وجهه‌ي مشترك در تمامي
كساني كه خواهان حركت
در چارچوب قانون اساسي ايران هستند دست پيدا كنيم. اين جلسات
در هر چهار استان
كردنشين برگزار خواهدشد و در نهايت سعي خواهيم كرد به يك
جمع‌بندي دقيق برسيم
.
بيانيه‌ي منتشر شده‌ي اين نشست هم نشان مي‌دهد كه تقاضاها و
خواسته‌هاي ما مشخص‌اند
و انتظار داريم تمام داوطلبين انتخابات رياست‌جمهوري مواضع
مشخصي نسبت به اين
خواسته‌ها داشته‌باشند.
س:
ولي آن‌چه در «ئاسو كورد» منتشر شده تمام
اصلاح‌طلبان كرد را در بر مي‌گرفت؟
رمضان‌زاده:
البته همه به نوعي اين تلاش را
دارند كه بتوانند نظر ديگران را هم به سوي خود جلب كنند ولي
لازم بود كه سايت ئاسو
كورد چنين اعلام حمايتي را از طرف جمعي از اصلاح‌طلبان كرد
مطرح مي‌كرد نه همه‌ي
آن‌ها. چون ما تلاش داريم تا با جلسات هم‌انديشي كه برگزار
مي‌كنيم بتوانيم به
مجموعه‌اي از مطالبات و خواسته‌هاي مشترك دست پيدا كنيم و بعد
از آن هم نظر
كانديداها را در مورد اين خواسته‌ها به صورت مشخص بدانيم. براي
تصميم‌گيري در مورد
اين‌كه از چه كسي حمايت كنيم بسيار زود است. ما حق داريم به
عنوان شخص از تشكيلات،
احزاب و گروه‌هاي خود حمايت كنيم اما به عنوان اصلاح‌طلبان كرد
بايد اجازه بدهيم يك
روند دمكراتيك اين موضوع را روشن كند.
س:
برخي از نشريات (چه سراسري و چه
منطقهاي) انتقاداتي را به اين نشست وارد كرده بودند كه بخش
زيادي از آن شامل شما
مي‌شد. يكي از نشريات منطقهاي گفته‌بود كه چرا دكتر
رمضان‌زاده در سال‌هاي گذشته
كه به عنوان استاندار در كردستان بوده و در دولت نيز حضور
داشته، از كرد بودن و
حقوق قومي صحبتي نكرده اما امروز خود را كرد مي‌خواند و حقوق
قومي خود را از
رئيس‌جمهور آينده طلب مي‌كند؟
رمضان‌زاده:
در اين رابطه بايد دو مورد را توضيح
دهم. اول اين‌كه اين نشريه‌ي محلي به همراه برخي ديگر از
نشريات سراسري موضع واحد و
هماهنگ شده‌اي دارند و منابع سياسي هماهنگ‌كننده‌ي همه‌ي آن‌ها
يك جناح خاص و مشخص
است كه عملكردشان براي همه‌ي مردم و خصوصاً مردم مناطق كردنشين
به اندازه‌اي كافي
شناخته شده‌است. كاملاً واضح است كه اين نشريات به
اقتدارگرايان وابسته‌اند و خطوط
كلي كار خود را از آن‌ها مي‌گيرند و سرانجام روزي بايد در
برابر مردم پاسخگو باشند.
حمله به نشست اصلاح‌طلبان كرد نيز هماهنگ شده و در همين راستا
بود. مطالبي كه در
اين نشريه‌ي منطقهاي عليه اين نشست چاپ شده‌بود دقيقاً شبيه
مطالبي بود كه در
نشريات وابسته به اين جناح در مركز به چاپ رسيده و همين امر
نشان مي‌دهد كه يك
منبع واحد همه‌ي آن‌ها را تغذيه مي‌كند.
اما در مورد خودم بايد بگويم مواضع من
همواره مشخص بوده چه در دوران دانشجويي، چه در دوران حضورم در
كردستان به عنوان
استاندار و چه در دوره‌ي حضورم در دولت. من اميدوارم بتوانم
يك روز مواضعي را كه
به هنگام حضورم به عنوان استاندار در كردستان ابراز كرده‌ام
منتشر كنم. اولين
فرمانداران كرد، معاونين استاندار، مديران كل، برنامهها و
خواسته‌هاي مشخص و شفاف
و... از مواردي هستند كه در دوران مديريت من در كردستان عينيت
يافته‌اند و دوستاني
كه در آن هنگام در استان حضور داشته‌اند به خوبي شاهد مواضع
بنده بودهاند. اما از
طرف ديگر من به عنوان يك شخصيت دولتي و به عنوان سخنگوي دولت
در چهار سال گذشته هيچ
وقت مواضع شخصي خودم را از تريبون رسمي دولتي بيان نكرده‌ام و
صرفاً به اعلام مواضع
دولت پرداخته‌ام و كاملاً هم قابل توجيه است. اما در اين فرصت
يعني نشست هم‌انديشي
اصلاح‌طلبان كرد امكان مناسبي براي بيان اين مواضع به صورت
واضح به وجود آمد.
بسياري از دوستان مواضع من را مي‌شناسند.
برخي از افراد كه دست‌اندكار همان
نشريه‌ها هستند بارها با من نشسته‌اند و راجع به اين موضوعات
صحبت كرده‌ايم و هنوز
هم نامه‌هاي‌شان كه در رابطه با اين مسايل براي من نوشته‌اند
در نزد من محفوظ است،
اكنون متأسفم كه چنين موضع غير واقع‌بينانه‌اي نسبت به اين
نشست مي‌گيرند. اين
افراد مواضع بنده را به خوبي مي‌شناسند و مواضع خودشان نيز
دلايل ديگري دارد كه به
آن‌ها اشاره كردم. متأسفانه آن‌ها از يك منبع مشخص كه وابسته
به جناح‌هاي قدرت است
هماهنگ شده‌اند كه عليه نشست اصلاح‌طلبان كرد در سنندج موضع
گرفته و آن را تخطئه
كنند.
س:
آيا اصلاح‌طلبان لازم است به دنبال گسترش فرهنگ دمكراسي و
شايسته
سالاري در جامعه باشند يا سهم‌خواهي گروهها و اقليت‌ها از
قدرت؟
رمضان‌زاده:
اگر همه‌ي گروه‌هاي قومي در ايران در شرايط برابري قرار داشتند
و مي‌توانستند در يك
رقابت برابر شركت كنند طبيعي است كه ما بايد در اين هنگام از
اصل حقوق بشري «هر كس
شايسته‌تر است» دفاع كنيم. اما در شرايطي كه ما سال‌هاست
نتوانسته‌ايم حتي يك سهم
بگيريم، طبيعي است انتظار داشته‌باشيم سهم مشخصي براي اقوام
ايراني از قدرت در نظر
گرفته شود. دمكراسي داراي اشكال متفاوتي است و اين هم يكي از
شكل‌هاي آن است. شما
برويد و دمكراسي را در سوئيس، هلند، هند، لبنان و... بررسي
كنيد و ببينيد آيا تعريف
قومي دارد يا خير؟ من به عنوان كسي كه رشته‌ي تحصيلي‌ام همين
بوده و تزم را نيز در
اين باره نوشته‌ام به يقين مي‌توانم بگويم كه بيشتر از چهل شكل
مي‌توان براي نحوه‌ي
اجراي دمكراسي برشمرد. دمكراسي عددي در جوامع چندقومي معمولاً
به برابري و عدالت
منتهي نمي‌شود، بنابراين نمي‌توان زياد روي دمكراسي عددي تأكيد
كرد بلكه بايد روي
شكل‌‌هايي كار كرد كه در آن همه بتوانند به صورت برابر به حقوق
خود دست پيدا كنند.
يعني دمكراسي روشي است براي رسيدن به حق و يك امر يك بعدي و
مقدس نيست.
س:
بحث از حقوق قوميت‌ها و خصوصاً كردها در ايران بحث جديدي نيست.
در دوم خرداد كردهاي
ايران براي دستيابي عادلانه به حقوق خود به صورت گسترده در
بنيان‌گذاري پروژه‌ي
اصلاحات مشاركت كردند اما نتايج آن منتهي به دستيابي به اين
حقوق نشد. اكنون كردها
در دولت آينده چه‌قدر مي‌توانند نسبت به احقاق اين حقوق و
مطالبات خوشبين
باشند؟
رمضان‌زاده:
ببينيد ما كلاً حدود صد سال يعني از مشروطه به بعد سابقه‌ي
دمكراسي‌خواهي در ايران داشته‌ايم كه همواره با فراز و فرود
روبرو بوده‌است. يعني
حركت به جلو و بازگشت به عقب. ما در اين فرآيند از برنامه‌هاي
منسجم و تعريف شده‌اي
برخوردار نبوده‌ايم. در مورد اصلاح‌طلبان كرد هم مي‌توان گفت
در سال 1376 يك جمع
منسجم و داراي برنامه‌ي مشخص در مناطق كردنشين نداشتيم و افراد
به صورت پراكنده
خواسته‌هايي را در اين سال‌ها مطرح مي‌كردند. اما در اين هشت
ساله اتفاقات مهمي در
مناطق كردنشين روي داده‌است. حضور مديران بومي در منطقه باعث
شده كه آن‌ها ديدگاه
دقيق‌تري نسبت به وضعيت منطقه و مشكلات آن داشته‌باشند، فضايي
كه براي روشنفكران
كرد اصلاح‌طلب به وجود آمد باعث شد كه هماهنگي‌هاي بيشتري صورت
بگيرد و حضور مستمر
نشريات كردي كه سعي داشتند فضا را بهتر بشناسند و واقعيت‌ها را
منتقل كنند در مجموع
باعث شد امروز ما بتوانيم با گرايش‌هاي فكري و سياسي مختلف با
هم بنشينيم و به
خواسته‌هاي مشترك فكر كنيم. به باور من بعد از هشت سال اين يك
گام بسيار مهم براي
خواسته‌هاي اصلاح‌طلبانه‌ي مردم در مناطق كردنشين است. بايد
بگويم هيچ تضميني در
اين رابطه وجود ندارد اما اسرار مردم و پافشاري آن‌ها بر
خواسته‌هاي‌شان و
انسجام‌بخشي به اين خواسته‌ها مي‌تواند اين الزام را براي
كانديداهاي رياست‌جمهوري
ايجاد كند كه مواضع دقيق و روشني نسبت به مطالبات كردها
داشته‌باشند. طبيعتاً هر
كدام از اين كانديداها بتوانند نسبت به عملي كردن بيشترين
خواسته‌ها متعهد شوند از
شانس حمايت بيشتر مردم برخوردار خواهندشد.
اين خواسته‌ها قبل از دوم خرداد در حد
برنامه‌هاي كانديداها بود اما امروز اين خواسته‌هاي ما هستند
كه كانديداها بايد
مواضع شفافي نسبت به آن‌ها داشته‌باشند و اين دو مورد بسيار
متفاوت هستند و بايد
بپذيريم كه همه‌ي خواسته‌هاي ما در مدت زمان كوتاهي محقق
نخواهندشد و بايد در يك
فرآيند كه در آن هر روز برنامهها و خواسته‌ها منسجم‌تر و
تعريف‌شده‌تر مي‌شوند به
تلاش خود ادامه دهيم.
همگان حق دارند براي دستيابي به حقوق خود تلاش كنند. اين
تلاش هم دو جنبه دارد كه يكي از آن‌ها قانوني است و ديگري
غيرقانوني. ما
اصلاح‌طلبان كرد بر اين باوريم كه در چارچوب قانون مي‌توانيم
به خواسته‌هاي حداقلي
خود دست پيدا كنيم و بايد تلاش كنيم ولي شرط آن اين است كه
قادر باشيم مردم را در
پشت سر اين خواسته‌هاي قانوني بسيج كنيم. اگر موفق به اين كار
شويم به راحتي
مي‌توانيم بگوييم اگر اين خواسته‌ها تحقق پيدا نكنند مردم به
كسي رأي نخواهندداد.
اگر چنين اتفاقي بيفتد مي‌توانيم اميدوار باشيم تضمين مناسبي
داريم. خوشبختانه
نظرسنجي‌هاي اخير كه در مناطق كردنشين انجام شده نشان مي‌دهند
نوعي
خودآگاهي جمعي
در ميان مردم نسبت به اين خواسته‌ها ايجاد شده‌است. من در
پايان از تمام كساني كه
ادعا مي‌كنند به رأي و خواسته‌ي مردم اعتقاد دارند مي‌خواهم به
جاي تهمت زدن و
تخريب كردن به صورت شفاف برنامهها و خواسته‌هاي خود را اعلام
كنند تا مردم آن‌ها
را بشناسند و بتوانند با آگاهي بيشتري درباره‌ي آينده‌ي خود
تصميم بگيرند. ما به
صورت مشخص خواهان اين هستيم كه
سهم قوميت‌ها در قدرت
مشخص شود. هم‌چنين مشخص شود كه
كانديداها براي تغيير وضعيت اقتصادي منطقه چه برنامه‌هايي
دارند. آيا
كساني كه
مي‌خواهند ما به آن‌ها رأي بدهيم ما را مانند ديگر ايراني‌ها
شهروند درجه يك به
حساب خواهندآورد يا خير؟
منبع :هفته نامه روژه لات شماره ۲۶
|
