حجت الاسلام محسن كديور كه از مقلدان آيت الله منتظری و جوان ترين مجتهد جمهوری اسلامی است، در مصاحبه ای با روزنامه” دى سايت” چاپ هامبورگ آلمان گفت:

 از اسلام دو تفسير وجود دارد. تفسير دمكراتيك و تفسير جابرانه.  برداشت رسمى از اسلام در ايران مستبدانه است و مذهب در دست حكومت ابزارى سياسى است. ما خواستار برابرى و آزادى بيان هستيم و اين دقيقا همان چيزى است كه دانشجويان هم ميخواهند.

اوايل روى كار آمدن آقای خاتمى، روحانيون هم مانند غالب شهروندان ايرانى خواهان اصلاحات بودند.  در عين حال بايد گفت كه تفاوت عمده اى ميان روحانيون و ساير مردم ايران وجود ندارد. تنها ده درصد روحانيون تفكر سياسی دارند و آنها كه به رژيم نزديكند از ميان همين ده درصد هستند. نود درصد باقيمانده متعلق به هيچ گروه و جناحى نيستند. در ميان 10آيت اله العظمى فعلى، سه نفر به ما نزديكند، سه تن به حاكميت و باقى در ميانه اند. هر روحانى كه خود را در اين سيستم موافق اپوزيسيون معرفى كند ديگر شانسى ندارد.  با من كارى نميتوانند بكنند چون در خارج شناخته شده هستم.

آيا هنوز به اصلاحات از بالا اعتقاد داريد؟

محسن كديور: اصلاح طلبان شكست خورده اند.  زمان به نفع آنها بود ,اما نتوانستند از آن استفاده لازم را بكنند. خاتمى حمايت ۸۰ درصد مردم را داشت اما او و اطرافيانش هم نتوانستند از فرصت استفاده كنند.  حال دوره محافظه كاران است.

دى سايت: شما هم مثل خيلى از كسانى كه امروز اصلاح طلب هستند، ۲۵ سال قبل مدافع آتشين انقلاب بوديد. اما بعد بخاطر انتقاد از سلطه روحانيت يكسال و نيم در زندان به سر برديد.

محسن كديور: هدف انقلاب آزادى، برابرى و استقلال بود. من امروز هم از اين اهداف دفاع ميكنم. من به پسرم گفته ام كه وقتى همسن او بودم چه طرز فكرى داشتم. به او گفته ام تو هم اگر جاى من بودى، همينطور فكر ميكردى. من تاسف نميخورم چون كارى كه ما كرديم درست بود. انتقاد ما الان به انقلاب نيست بلكه متوجه آن چيزى است كه بعدا اتفاق افتاد.

ما به اين تجربه نياز داشتيم. اينك پس از ۲۵ سال تجربه رژيمى مذهبى به آن چيزى واقف شده ايم كه قبلا نميدانستيم و اين تجربه سودمندى بود.

دى سايت: اما به بهائى بسيار گزاف!

محسن كديور: درست است. اما الان  بايد از آن بياموزيم. من متاسفم كه ميبينيم هنوز كم از اين تجربه آموخته ايم. مثلا برخى روشنفكران مصرى را ميبينم كه الان شبيه آن چيزى را ميگويند كه ما ۲۵ سال قبل می گفتيم و اين در حاليست كه روشنفكران مصرى پيشرو تر از ساير ممالك اسلامى هستند.

دى سايت: جهان چه درس هايى بايست از ناكامى جمهورى اسلامى بگيرد؟

محسن كديور: منش روشنفكران مذهبى جديد در ايران سرمشقى است براى ساير كشورها. ما مسلمان و دمكراتيم. اين نهضت كه ميتوانيد آن را اصلاح طلبى يا اسلامى ليبرال بخوانيد تفسيرى جديد خواهد بود كه بحث ها را عقلايى و در سطوح بالا به پيش خواهد برد. ما مستقل ايم. ما به حقوق بشر معتقديم. در عين حال ما به ايالات متحده نيز انتقاد داريم. ما تروريست نيستيم و به بعد سياسى اسلام تعلق داريم.

دى سايت: چه برون رفتى براى ايران در اين تجربه ناكام وجود دارد؟

محسن كديور: فرهنگ مردم بايد تغيير كند چراكه ما فرهنگ دمكراسى نداريم. ما نيازمند يك جامعه مدنى هستيم.  احتياج به احزاب و تشكل هاى غيردولتى داريم. اين نهاد ها در ايران ضعيف اند و علت عدم گسترش شان تنها فشارهاى سياسى نيست. اگر ميشد امروز دوباره به دوران انقلاب برگشت، ميگفتم كه ما نياز به اصلاحات داريم نه انقلاب. ما بايست گام به گام جامعه را تغيير دهيم و اين چيزى است كه نيازمند زمان است.

دى سايت: اما چرا رژيم اسلامى با وجوديكه غالب مردم با آن مالفند، اينقدر قوى است؟

محسن كديور: اول اينكه حاكميت  كليه ابزار قدرت را دارد، حال آنكه هشتاد درصد مردم چيزى در دست ندارند. دوم اين كه وضع اقتصادى بيشتر مردم ايران خوب نيست و آنها درگير زندگى روزمره و مشقات آن هستند نه درگير مبارزه براى دمكراسى. سوم اين كه خط مشى دولت آمريكا موضوع را براى حكومت ما آسانتر ميكند. مثلا آنها عراق را نشان ميدهند و به مردم ميگويند: اين را ميخواهيد؟

همه ميدانند كه آمريكا خارج ازمرزهای خودش اعتقادى به دمكراسـی در كشورهاى ديگر ندارد. دمكراسى و  حقوق بشر فقط براى شهروندان آمريكايى است و نه براى ما. براى آمريكا و اروپا نفت و ساير منافع اقتصادى مهمترند.  ما دمكراتها براى آنها اهميتى نداريم. موقعيت ما از همين جهت بسيار دشوار است.