كلوپ مطبوعاتى هانوفر پنجشنبه شب هفتم اكتبر ۲۰۰۴ طى مراسمى باشكوه جايزه لايبزنيتز رينگ را به خانم شرين عبادى اهدا كرد. اين جايزه به نشانه قدردانى از تلاش هاى شجاعانه و بى دريغ خانم عبادى در دفاع از حقوق كودكان، زنان و دفاع از حقوق بشر در ايران به او تقديم شد. خانم عبادى در اين مراسم پيرامون وضعيت حقوق بشر در ايران سخنرانى كرد.

شيرين عبادى سخنرانى خود را با نگاهى به اوضاع بحرانى خاورميانه آغاز كرد. منطقه اى كه دستخوش آشوب و هرج و مرج است و در آتش جنگ مى سوزد. و به طرح هائى اشاره نمود كه در آنها سخن از تغيير نقشه خاورميانه ميرود. طرح هائى كه به گفته عبادى در پوشش حقوق بشر و دموكراسى عرضه مى شوند و هدفشان تنها غارت سرمايه هاى ملى اين منطقه است. او نخستين عامل چنين تهاجمى را وجود استبداد و فقر مردمى دانست كه گرسنه اند و از آزادى هاى فردى محروم.

”مردمى كه جوانانشان در زندان‌ها به سر مى برند و دريك كلام مردم جامعه استبداد زده، چه استبداد دينى و چه استبداد سياسى‌‌، نمى توانند و نمى خواهند پشتيبان حكومت هاى خود باشند.”

خانم عبادى علت اغتشاش را فقدان دموكراسى در منطقه دانست و گفت: اين نه تنها به تهاجم نظامى ميدان مى دهد، بلكه سرچشمه تروريسم نيز هست. منطقه اى كه حكومت‌هايش از اسلام دستاويزى براى سركوب مردم ساخته اند:  ”آنها استدلال مى كنند كه اسلام با دموكراسى همخوانى ندارد و چون مردم آن‌ها مسلمان هستند و حكومت هاى اسلامى خود را نماينده و حافظ مذهب مردم مى دانند، بايد فقط به قواعد اسلامى عمل كنند و نه بر اساس ضوابط دموكراسى و البته در نزد اين گروه اسلام فقط تفسيرى است كه حكومت‌ها از مذهب دارند و تفسير ساير مسلمانان و روشنفكران دينی يكسره باطل و مردود است. چنين حكومت هائى هر انتقادى را كه به عملكرد دستگاههاى دولتى وارد شود مساوى با انتقاد به مذهب دانسته و مخالفين خود را مرتد و واجب القتل معرفى مى كنند”.

شيرين عبادى ريشه اين استبداد را تفكرى دانست كه خواستگاه دموكراسى و آزادى را متعلق به غرب مى داند و قابليت انطباق با فرهنگ اسلامى و شرقى را در آن نمى يابد و با همين استدلال آزادى خواهان ملى را با مهر خائن به زندان مى افكند.  به نظر خانم عبادى اين حكومت‌ها براى توجيه نظرات خود به واژه هائى چون دموكراسى اسلامى يا حقوق بشر اسلامى متوسل مى شوند.

وى گفت: ”حال آن كه دموكراسى معنا و مفهومى واحد دارد، در شرق و غرب يكسان است و اسلامى و مسيحى هم ندارد”.

عبادى ايجاد جبهه اى واحد از روشنفكران مسلمان را صرفنظر از مرزبندى‌های سياسى شان طلايه دموكراسى در خاورميانه دانست. جبهه اى كه به قول او نامى ندارد، بدون رهبرى است و اداره مركزى و شعبی ندارد، بلكه: ” جايگاه آن در فلب هر مسلمانى است كه تاب تحمل ستم را نداشته باشد و حاضر نيست هر سخن يا عملى را به نام اسلام قبول كند.”

اودر ادامه سخنان خود به وضعيت حقوق بشر در ايران اشاره كرد و گفت كه دولت ايران عليرغم آن كه به ميثاق هاى بين المللى حقوق مدنى، سياسی، اقتصادى و اجتماعى پيوسته و متعهد اجراى آن‌ها شده است، اما قوانين ملى آن با اهداف اين ميثاق‌ها همخوانى ندارد كه يكى از نمونه هاى بارز آن تبعيض جنسى است. او در اين مورد به قوانينى استناد كرد كه حقوق زن را پايمال مى كنند. از جمله قانون تعدد زوجات، قانون طلاق، يا قانونى كه بر اساس آن ارزش جان زن نيم ارزش جان مرد است و شهادت او نيز به همين ترتيب. و افزود: ”زنان آگاه ايرانی به اين چنين قوانين تبعيض آميزى معترض هستند. به همين دليل جنبش فمينيستى در ايران عمق و وسعت زيادى يافته است”.

خانم عبادى همچنين به تبعيَض مذهبى در قوانين حاكم بر ايران اشاره كرد و محروميت هائى كه ساير مذاهب يا ساير فرقه هاى اسلامى از آن رنج مى برند. و نه فقط اين كه مذاهبى چون بهائيت يا بودائى اصولا به رسميت شناخته نمى شوند.

اوج سخنان خانم عبادى در آنجا بود كه به آزدى بيان در ايران پرداخت و به بسته شدن بيش از نود روزنامه ظرف دو سال اخير اشاره كرد و اينكه: ”تعدادى از خبرنگاران‌، نويسندگان‌‌‌، و مترجمين ما در زندان هستند كه دراينجا گرامى ميدارم ياد يوسفى اشكورى‌، صابر، رحمانى، عليجانى، زرافشان، گنجى، عبدى و ديگر افرادى كه براى آزادى و در راه آزادى هم اكنون در بند بسر ميبرند.”

خانم عبادى در برابر جمع سياستمداران و خبرنگاران آلمانى گفت در ايران دموكراسى كامل نيست و در اين رابطه نحوه برگزارى انتخابات مجلس هفتم را مثال زد و اين كه برگزارى غير دموكراتيك اين انتخابات منجر به كاهش چشمگير شركت كنندگان در آن شد  اودر اينجا بر خواست مردم ايران تاكيد ورزيد: ”مردم ايران خواهان تغيير وضعييت خود ازطريق مسالمت آميز و به شيوه دمكراتيك هستند و در اين راه حاضر به هر نوع فداكارى نيز هستند. شاهد اين ادعا تعداد زندانيان سياسى در ايران است.”

عبادى دليل ناكام ماندن برنامه گفت و گوى تمدن هاى آقاى خاتمى را وجود تنگ نظرى‌های بنيادگرايانه دانست و گفت كه حتى اگر فرد يا گروهى نخواستند يا نتوانستند به وعده هاى انتخاباتى خود عمل كنند، اما:”مردم مطالبات خود را كه همانا اصلاحات است فراموش نكرده اند و كماكان در مورد احياَ حقوق خود كوشا هستند.”

خانم عبادى با كمك تعدادى از همكاران خود مبادرت به ايجاد انجمنى غير انتفاعى كرده است كه هدف آن دفاع رايگان از متهمان سياسى، حمايت از خانواده هاى آنان و اعلام موضع نسبت به موارد نقض حقوق بشر و تهيه مستمر گزارش وضعيت حقوق بشر در ايران است. همچنين خانم عبادى گفت كه هفته قبل گزارش اين انجمن ازوضعيت حقوق بشر در شش ماه گذشته در ايران منتشر شده است. او در مصاحبه مطبوعاتى خود اعلام كرد كه در اعتراض به اعدام جوانان زير ۱۸ سال در روز بيست و نهم آبان ماه در پارك لاله تهران سخنرانى خواهد داشت.

مريم انصارى