|
اجلاس سالانه سران و رهبران كشورهای عضو اتحاديه سرانجام در
تونس برپا شد. اين اجلاس قرار بود ماه گذشته تشكيل شود، اما
بدليل عدم تفاهم همه كشورهای عضو بر دستور كار جلسه برپائی آن
به تعويق افتاده بود. مهم ترين موضوع اين اجلاس بررسی گاه
مستقيم و گاه غير مستقيم طرح "خاورميانه بزرگ" امريكا و مركزی
ترين موضوع مطرح دراين طرح، يعنی فضای باز سياسی، انتخابات و
سيستم پارلمانی است. به كلامی ديگر اصلاحات از آن گونه كه
امريكا می خواهد در كشورهای عربی و مسلمان منطقه خاورميانه.
اين طرح ايران، اسرائيل، تركيه و افغانستان را نيز شامل می
شود.
از همان نخستين سخنرانی های اجلاس كه از شب گذشته از تلويزيون
های عرب زبان وسيعا پخش شد، چنين بر می آيد كه در قطعنامه
پايانی اجلاس اصلاحات سياسی و اقتصادی در كشورهای خاوميانه
بزرگ بعنوان يك برنامه اجتناب ناپذير گنجانده خواهد شد. شايد
استعفای معمرقذافی از عضويت در اتحاديه عرب به بهانه عدم
مقابله همآهنگ و همسوی كشورهای عربی با اسرائيل و دفاع از
فلسطين می توانست خبر مهم اين اجلاس باشد، اما بحث اساسی نه بر
سر رفت و يا ماندن اين و يا آن رهبر جهان عرب، بلكه پذيرش و
تفاهم بر سر يك برنامه اصلاحی است كه بخش های عمده خواست
امريكا در طرح خاورميانه بزرگ درآن گنجانده شده باشد. شركت
كنندگان در اجلاس اميدوارند با تفاهم بر سر يك برنامه اصلاحی
چه در عرصه سياسی و چه اجتماعی و اقتصادی ابتكار عمل را پيش از
دخالت مستقيم تر امريكا بدست گيرند. امری كه ملك عبدالله
پادشاه جوان اردن نيز هفته گذشته در كنفرانس بزرگ اقتصادی كه
دراين كشور و با حضور وزير خارجه امريكا "پاول" تشكيل شده بود
مطرح و از آن تحت عنوان "نوانديشی” و "به ميدان درآمدن نسل
جوان و جديد" دفاع كرد.
آمريكا طرح خاورميانه بزرگ را مبنای مقابله با تروريسم اعلام
كرده است. امری كه خود در جنگ افغانستان مبتكر و سازمانده آن
بود. در نخستين جلسه كنفرانس سران عرب، روح حاكم بر سخنرانی ها
پذيرش آن اصلاحاتی بود كه با شرايط سياسي- اقتصادی حاكم براين
كشورها همآهنگی داشته باشد. اين، البته بهانه ايست برای
كشورهايی مانند عربستان سعودی كه نمی خواهند حتی تن به پادشاهی
مشروطه و پارلمانتاريسم در كشورشان بدهند.
روزنامه "اورشليم پست" نوشت: بلافاصله پس از پايان اين اجلاس و
صدور قطعنامه آن؛
بوش
عازم
كشورهای عربی منطقه خاورميانه
خواهد شد.
تونس،
الجزاير،
بحرين،
اردن و
چند كشور ديگر عربی در ليست مسافرتی بوش قرار دارند. بوش دراين
كشورها با رهبران آنها درباره ضرورت پذيرش اصلاحات گفتگو خواهد
كرد.
اين احتمال كه از برخی سران عرب برای شركت در اجلاس آينده ناتو
دعوت به عمل آيد نيز مطرح است، البته فعلا بعنوان ميهمان."
اگر آنچه اورشليم پست به آن اشاره كرده است، جنبه عملی يافته و
تحقق يابد، عملا در كنار ارتش های عضو ناتو، نيروی نظامی عرب
نيز شكل خواهد گرفت و متعاقب آن وظائفی نيز برعهده آن گذاشته
خواهد شد. از جمله اين وظائف حضور در كشورهائی نظير عراق و
افغانستان است. درعين حال كه اين كشورها مجبور خواهند بود
پايگاه نظامی دراختيار ناتو قرار دهند.
شايد در اشاره به همين مباحث باشد كه دبيركل اتحاديه عرب در
سخنرانی خود در روز نخست اجلاس سران عرب، از سهيم شدن در
بازسازی عراق، بعنوان يك شرط برای حضور در عراق ياد كرد. او
گفت:
«
كشورهای عربی مايل به كمك در
عراق
هستند
اما
از بازسازی عراق كنار گذاشته شده اند.»
او درعين حال در باره طرح خاورميانه بزرگ امريكا نيز گفت:
« من نمی دانم
دموكراسی تاچه حد و در چه فرمی
قرار است
به خاورميانه
بيآيد.
آيا رهبران فعلی منطقه بايد آن را پياده كنند و يا آنها بايد
كنار بروند؟ |
