هنر و انديشه

پيك

                         

خانه هنرمندان ايران

سوز دل دولت آبادي

در بزرگذاشت

 مهدی فتحي

 

 

بزرگداشت مهدی فتحي, بازيگر تئاتر و سينما, در خانه هنرمندان ايران برگزار شد. در اين مراسم محمود دولت آبادی با چهره ای خسته و در ميان تشويق بسيار حاضران به روی صحنه رفت. دولت آبادی مدتی در سكوت به جمعيت نگاه كرد، سيگار و كتابش را روی ميز گذاشت و چنين شروع كرد: "موی سپيد را فلكم رايگان نداد."

و ادامه داد: " مهدی فتحی روز آخر زندگيش , نزد من آمد. بعد از آن روز, من ديگر او را با چهره‌‏ای كه می شناختم  نديدم. چند باری به ديدنش رفتم, اما ای كاش نمي‌‏رفتم, در مراسم تشييع او هم شركت نكردم, درمراسم خاكسپاری اش هم.

زيرا بعد از آن شبی كه به منزل ما آمد, فتحی مرده بود. يك سال تمام مرده زندگی كرد.
 دو انگيزة ديگر هم برای نيامدن داشتم, نخست اينكه بسيار تلخ و خشمگين بودم, از دست همه چيز و همه كس!

و اگر سخن مي‌‏گفتم همه دوستان سينمايی و تلويزيونی از دست من رنجيده می شدند, چون اولين گله من از ايشان بود. دوم؛ از نظام هنری كشور كه چگونه اجازه داد با مرد هنرمندی چنان رفتار تحقيرآميزی صورت بگيرد, آن هم در سال پايان عمرش!"

در مسير يك سالی كه گذشت, احساس كرم به طريقه مهدی فتحي, بابت خودش رنج مي‌‏كشم, زيرا رنج هايش را در سكون و سكوت تحمل می كرد. انسانی كه در زندگی خاموش بود و در صحنه خروشان و جوشان!

اينكه دست كم مهدی فتحی از طرف دوستان هنرمندش به خوبی شناخته شده بود. او يا بايد در تئاتر زندگی می كرد و يا اصلا زاده نمی شد. بارها ديده شده بود كه در خيابان هم با گريم راه مي‌‏رفت.
 در اين جلسه به ياد آوردم كه دوستي‌‏های دوران نوجوانی و جوانی چقدر سرنوشت ساز هستند. اگر من در سنين 19, 20 سالگی با اشخاصی نظير مهدی فتحي, ولی اله شيراندامي, ناصر رحمانی نژاد, محسن يلفانی و سعيد سلطانپور آشنا نشده بودم ,ممكن بود الان جای ديگری باشم. مي‌‏خواهم به آموزش غير مستقيم فتحی اشاره كنم كه دوستان هم , درباره آن گفتند. يكی از بهترين شيوه های يادگيري, آموزش غير مستقيم و در ارتباط با دوستان نزديك است و من از اين راه بسيار آموخته ام. اصلا ورود ما به "تئاتر آناهيتا" يك حسن اتفاق بود. سرنوشت ما , خوب سرنوشتی بود. من هيچ پشيمان نيستم و از همه كسانی كه به من نكته ای آموختند, بسيار سپاسگزارم.

سخن من از فتحی به ناگزير, درباره دوران فرودش است و مطمئن هستم كه اين فرودها باعث شد فتحی كناره گيری كند. اين امكان بين من و فتحی به وجود آمده بود كه در سكوت با هم سخن بگوئيم و يكديگر را بفهميم. بعد از بازی در سريال امام علي(ع) , نمی خواست من او را در هياتی كه خودش نمي‌‏خواهد ببينم, و هنگامی كه به خانه‌‏ام آمد, احساس كردم برای خداحافظی آمده است. اغلب , دوستانم برای همين كار نزد من مي‌‏آيند. خداحافظي! البته نه هميشه خداحافظی برای مرگ, گاهی هم خداحافظی برای مهاجرت و ...اين يك سال, حالت بسيار عجيبی داشتم, به حدی كه احساس می كردم, قادر نيستم زير گوشه تابوت فتحی را بگيرم.

برای اينكه خميده شده ام, اما نوع زندگی و مرگ فتحی , وسيع تر از دايره زندگی يك هنرمند است. شايد پايان دوران ارزش‌‏هايی است كه ما با آن زندگی كرده ايم و من, شخصا از آن زندگی پشيمان نيستم. اما چه اتفاقی مي‌‏افتد كه اين ارزش های والا فرود می يابند؟
 كتاب "صد سال تنهايی” گابريل گارسيا ماركز را كه مي‌‏خواندم, فكر كردم چقدر با وضعيت فتحی مناسبت دارد, معيارها در زندگی هنري, اخلاقی و زندگی انسانی افرادی كه اين مسير را پيمودند, هرگز تغيير نمی كند و آنها هم پشيمان نمی شوند, اما اين مقوله جهانی است. اصغر همت , در حرف هايش به اين نكته اشاره كرد كه بازيگری سردستی گرفته شده است. اين هم قسمتی از فرود ارزش هايی است كه اميدوارم دوره طولانی نداشته باشد. وقتی انسان به زندگی پشت كند, مرگ پشت در خانه اش مي‌‏نشيند. روزی هم كه مهدی فتحی برای آخرين بار به خانه ام آمد و گفت: " بگذار! اينجا ده دقيقه استراحت كنم!" احساس كردم به گونه ای است كه به زندگی پشت كرده است . فتحی انسان بسيار عميقی بود."

در مراسم بزگداشت فتحی تعداد زيادی از هنرمندان, ودوستداران وی شركت داشتند:
طبقه دوم خانه هنرمندان: فرهاد آئيش, آزاده پور مختار, و بعضی ديگر از هنرمندان روی زمين, در مقابل تلويزيون نشسته اند, روی پله ها هم پر از جمعيت است كه چشم به تلويزيون دوخته اند.
طبقه اول هم همينطور! مامور انتظامات خانه هنرمندان جمعيت را به طبقه دوم راه نداده است. مدام می گويد: "شلوغ است! سالن پر شده است." آنجا هم جمعيت بسياری در مقابل تلويزيون ايستاده اند به تماشای مراسم بزرگداشت مهدی فتحي! يارتا ياران هم گوشه سالن ايستاده و هنرمندان و دوستان ديگر ....
و دريغ و درد كه هميشه , وقتی همه چيز تمام می شود تازه به فكر می افتيم.
  
 
                      بازگشت به صفحه اول
Internet
Explorer 5

 

ی