|
انتخابات اخير هند(از 20 اپريل تا دهم ماه می سال جاری عيسوی)
بسان صاعقه ای گيج كننده بر فرق ائتلاف قبلی بر سر قدرت در هند
به رهبری "بهاراتا جاناتا پارتي(ب.ج.پ.)_(BJP) Party Janata
Bharatiya آقای اتل بيهاری واچ پای فرود آمد. هيچكسی بشمول
خود حزب كنگره انتظارچنين نتائجی را از انتخابات اخير هند
نداشت. از ده سال بدينسو حزب كنگره در حال از دست دادن بلا
انقطاع تاثير بر روند انتخابات وبه دست آوردن آرائ مردم بود.
بيجا نخواهد بود اگر گفته شود كه پيروزی درين انتخابات برای
بقای حزب كنگره موهبت بزرگی است.
اين بزرگترين چرخش انتخاباتی ای بود كه بعد از استقلال هند در
سال 1947 تا كنون به وقوع می پيوست. ولی سير طبيعی حوادث در
مسير سياستهای اقتصادی حكومت قبلی با در نظر داشت وزنه
روستاهای هند بائيستی چنين نتيجه ای به بار می آورد. در كشور
پهناور هند كه به تنهائی ساحه ای بزرگتر از مجموع اروپا را در
برميگيرد(3287590 كيلو متر مربع)، روستا و دهقانان نقش بسيار
مهم وموثر را ايفا می كنند. در واقع 60% مردم هند در روستاها
زندگی ميكنند.هند كشوری است باسيستم اداره فدرالی واكثريت
نمايندگان پارلمانها ومجالس ايالتی به نمايندگی از روستاها می
ايند و در نتيجه ممثل نيرو واراده روستاها هستند.
قضا را چنين بوده است كه هند بعد از استقلال دارای رهبر بسيار
با درايت وبا تدبير، دموكراتی با اعتقاد آهنين به دموكراسی
وطرفدار استوار سوسياليزم با شيوه مشخص هندی وفيلسوفی با روحيه
بردباری و متانتی بی كينه چون جواهر لعل نهروبود كه توجه
بسيار عميقی رابه امر زندگی وسرنوشت روستاهای هند معطوف
ميداشت؛ نهرو در اولين فرصتهای بعد از استقلال هند اصلاحات
عظيمی را در عرصه تغير بنيادی زندگی روستائيان هند كه همواره
اكثريت قاطع باشندگان نيم قاره هند را تشكيل ميداده است، براه
انداخت. اين اصلاحات چند بعدی وسراسری وفراگير بود وتنها شيوه
تملك بر زمين اين عنصر اساسی زندگی روستائی را در بر نميگرفت.
هند كشور سنن ريشه دار تاريخی،مذاهب گوناگون وتفاوتهای
ملی،قومی، زبانی ومذهبی شگفت انگيزی است. نهرو با در نظر داشت
همه اين بغرنجی ها بزرگترين واساسی ترين مشكلات را در وحله اول
حل كرد كه عمدتا" بهبود وضع زندگی اكثريت مردم يعنی روستائيان
رابازتاب ميداد:
قانون اصلاحات ارضی را در مقياس سراسر هند براه انداخت وعملی
كرد، سيستم كاست ها را كه ارثيه سنگين يكی از شرم آورترين
سيستمهای تقسيمات گروه های انسانی بود به توان قانون اساسی
كشورملغی كرد(1)، سيستم اداره كشور راكه بوسيله اميران (2)
اداره ميشد به سيستم نوين متكی بر دموكراسی وانتخابات مبدل
ساخت، تطبيق پلان های پنجساله رشد اقتصادی واجتماعی را براه
انداخت وغيره.
با نگاهی به چنين پس منظر تاريخی كه پشتوانه عظيم بالقوه حمايت
توده ای از اقدامات حزب كنگره هند راتشكيل ميدهد وسدی است در
برابر هرنوع ناديده گرفتن منافع توده های دهقانی كه ميتوان
نتائج انتخابات اخير هند را ارزيابی واقع بينانه تر كرد.
علاوتا نبايد برای لحظه ای هم نقش تاريخی حزب كنگره را از ياد
برد كه با در پيش گرفتن سياستی عميقا" مردمی ودموكراتيك بخصوص
در دوران زمامداری جواهر لعل نهرو وپايه گذاری تمام اساسات
دموكراتيك كشور هند بر تمام سير حوادث هند همواره تاثيری
اجتناب ناپذيذ داشته وخواهد داشت.
در انتخابات اخير هند سياست اقتصادی متكی بر اصل "جهانی شدن" ،
خصوصی سازی وبر خورد افراطی هندوئی با قوت وصراحت رد شدند(3).
آقای "واج پای” غره از پيروزی های سياست اقتصادی ليبرالی خويش
ومتحدينش در"ائتلاف دموكراتيك نوين" شعار پر طمطراق "هندی كه
می درخشد" را برای كارزار انتخاباتی خويش برگزيده بود وشكی را
بر خود راه نميداد كه بار ديگر بر كرسی صدارت بزرگترين
دموكراسی جهان تكيه خواهد داشت، زيرا در پارلمان قبلی از نيروی
بزرگ 306 كرسی برخوردار بود وبه همين جهت هم انتخابات را پنج
ماه قبل از موعد مقرر براه انداخت . ولی نتيجه غير مترقبه
انتخابات او را از برج عاج توهمات ليبرالی به پائين كشيد.
شكی درين نيست كه هند در سالهای اخير از پيشرفت اقتصادی غير
قابل انكاری برخوردار بوده ونرخ رشد اقتصادی سال جاری آن به 8%
ميرسد كه رشد سريع خدمات كامپيوتری وانفورماتيك در صدر قرار
داشته است وحتی پيش بينی ميشود كه هند در 20 سال آينده در
كاروان صدر كشور های پيشرفته دنيا قرار خواهد داشت. اما تاكنون
ازين وضع اقشار ميانه حال سود برده اند كه اقليتی نه چندان
بزرگی را تشكيل ميدهند در حاليكه در كشور پهناور هند، كتله
عظيم 300 مليون نفری در زير
خط فقر به سر می برد ودرينجا يكبار ديگر جای دارد ذكر گردد كه
اين اكثريت عظيم در روستاها زندگی ميكنند. در طول زمامداری پنج
سال اخيرب.ج.پ. 000 900 شغل(پست كار) از بين رفت. زندگی در
روستاها به قدری دشوار وغم انگيز است كه در طول دوسال اخير
20 هزار نفر از زارعين خود
كشی كرده اند. به گفته سازمان غذائی جهاني(اف .ای.او)ازتعداد
مجموع كسانيكه دچار سوء تغذی بودند،20 مليون نفر در سالهاي1990
كاسته شده بود در حاليكه بار ديگر در دوران زمام داری "ب.ج.پ."
19 مليون نفر ديگر به سپاه عظيم قبلی افزوده شده است.
در ماه فبروی سال جاری 40 مليون نفر از كارمندان دولت عليه
سسياستهای آقای واچ پائی به حربه اعتصاب متوسل شدند.
برنامه"جهانی سازی، ليبراليزاسيون وخصوصی سازی” كه توسط آقای
"واج پای” ومتحدينش اعمال ميشد، عبارت بود از سياستی آشكار در
ضديت با توده های فقير كشور پهناور هند كه اين امر در فوروم
اجتماعی جهانی در بمبئی با قوت افشا گرديد.
درين انتخابات حزب كنگره به تنهائی
218 كرسی را در حاليكه ""بهاراتا جاناتا پارتی” تنها
صاحب 190 كرسی گرديد، به دست آورد. جبهه نيروهای چپ كه متحد
حزب كنگره است 64 كرسی واحزاب
منطقوی 67 كرسی را به دست اوردند. برای تشكيل دادن اكثريت در
پارلمان وتشكيل حكومت، بايد از اكثريت 272 كرسی برخوردار بود.
در چنين وضعی جبهه نيروهای چپ با داشتن64 كرسی در پارلمان نقش
اجتناب ناپذير بسيار با اهميتی را در ايجاد اكثريت پارلمانی
ايفا ميكنند. قابل ياد آوری است كه در سال 1991 كه حزب كنگره
بر سر اقتدار آمد، احزاب كمونيست هند(4) در برابر چرخش ليبرالی
وجريان خصوصی سازی های حزب كنگره به مخالفت ومقاومت پرداختند.
در انتخابات اخير نيروهای چپ بيشتر شعارهايشان را بر روی
مبارزه برعليه بی عدالتی های اجتماعی وضرورت تجمع وسيع نيروهای
لائيك به خاطر پايان بخشيدن به "هندوئيزم"
متعرض"بهاراتا جاناتا پارتی” واقمار بنيادگرايش متمركز ساخته
بودند.
به نظر خيلی ها سياست تعقيب شده به وسيله"ب.ج.پ." خطر تسلط
استراتيژی مبتنی بر امحای پلوراليته و تماميت ارضی هند را در
بر داشت كه با جريان انتخابات اخير ضربه كاری بر آن وارد
گرديد.
بعد از فرود آمدن صاعقه نتائج انتخابات نيروهائی كه امكانات
عظيم حكمروائی بر هند را از دست دادند وعده ای هم متعصب و
دارای احساسات تند ناسيوناليستی يكبار ديگر به تكاپو افتادند
تا به "پاشنه آشيل" ظريف اكثريت جديد ضربه وارد كنند وآن عبارت
بود از آماج قرار دادن خانم "سونيا گاندی” رهبر حزب كنگره كه
به تازگی به حيث رهبر پارلمانی حزب كنگره نيز انتخاب شده بود و
همه شرايط آماده برای اين بود تا اين رهبر 57 ساله ايتاليائی
الاصل حزب، كه بيوه راجيو گاندی است به مقام صدارت هند برسد.
وی در به دست آوردن آراء زنان هند نقش غير قابل تعويضی را
مانند مادر شوهر خود انديرا گاندی ايفا كرد. مخالفت هاعليه
سونيا گاندی از هرسو براه افتاد ولی در عين حال جريان نيرومند
و پر عاطفه طرفداری از وی نيز صحنه سياسی هند را رونق بخشيد.
خانم سونيا گاندی با درايتی بی نظيركه كمتر در واقعيت زندگی
ولی بيشتر در افسانه ها ديده شده است از پست صدارت كشور عظيم
هند برای جلوگيری از بالا گرفتن جريان معتفن نفرت ها و بهانه
ها، منصرف گرديد و بلندنظری خود را دربرابر قدرت، آن هم قدرت
در كشوری چون هند به يادگار گذاشت. اين اقدام به حد اعلا
عقلانی ومدبرانه بود، زيرا به خاطر اين امر اتخاذ گرديد كه
نگذارد كشور عظيمی چون هند در معرض خطر ماوراء هندوئيزم قرار
گيرد.
خانم سونيا گاندی به عمل سمبوليك وپر معنای ديگری هم دست يازيد
كه عبارت بود از انتخاب يك شخصيت مربوط به اقليت سك برای پست
پر اعتبار صدارت كشور هند، در حاليكه اين پست تا كنون در
اختيار هندو ها بوده است. هيچ كسی از ياد نبرده است كه مادر
شوهر سونيا گاندی يعنی خانم انديرا گاندی را فردی از همين
اقليت سك به قتل رسانيد. اين ژست سونيا گاندی صرف نظر از
اينكه "من موهن سنگ" متخصص برجسته اقتصادی است، نميتواند خالی
از بار معنی ای ظريفانه باشد.
"من موهن سنگ" كه سيزدهمين صدراعظم هند ميباشد، مورد توجه
مقامات مالی سرمايه بين المللی قرار دارد. وی هنگاميكه در
كابينه تشكيل شده بوسيله حزب كنگره در آغاز سالهای 1990عضويت
داشت ، بازار های هند را به روی سرمايه های خارجی گشود، ارزش
روپيه هندی را جهت تقويه صادرات پائين آورد، زمينه های سرمايه
گذاری خارجی را بهبود بخشيد وروند كار بورس هند را به شيوه
ليبرالی تغير داد. در طول پنج سال مسئوليت وی سرمايه های زيادی
به سوی هند سرازير گرديد وتورم تا نيم (از 17%به هشت ونيم%)
كاهش يافت.
در اولين روز های انتصاب حكومت جديد محافل مالی فشار زيادی را
بر آن وارد ساختند تا سياست ليبرالی را تعقيب نمايد.
كمونيست ها اعلام كردند كه به علت عدم توافق كامل با برنامه
های اعلام شده در حكومت شركت نمی كنند ولی از ائتلاف به رهبری
حزب كنگره حمايت ميكنند.
صدراعظم جديد در ميان اين بازار آشفته فشارها وموضع گيری ها
راه خود را بالاخره يافت. وی درجريان پاسخ گوئی در يك كنفرانس
مطبوعاتی نكات با اهميتی را صراحت بخشيد. وی الويت كار خود را
در مبارزه بر عليه فقر و ادامه رفورم های اقتصادی با چهره
انسانی اعلام داشت.
نخست وزير جديد67 وزير خود را بعد از مذاكرات پر هيجان با
متحدين خود يعنی”ائتلاف متحده مترقی” متناسب به تعداد كرسی
هريك از احزاب در پارلمان، تعين نمود.
در وضع موجود حد اقل 18 سازمان چپ وسازمانهای محلی تصميم گرفته
اند از ائتلاف جديد پشتيبانی كنند.
آقای من موهن سنگ اعلام داشته است كه ميخواهد آرزوی راجيو
گاندی را تحقق بخشد كه ميگفت: قرن بيست ويك، قرن هند خواهد
بود.
آقای من موهن سنگ موضوعات مطروحه از جانب نيروهای چپ را مطرح
ساخته و گفت:" منافع كارگران بايد محافظت شود.عده زيادی از
كارگران در بحر بيكران بيكاران افزوده شده اند، اين چيز خوبی
نيست."آقای من موهن سنگ معتقد است كه هند به سكتور های عامه
وخصوصی قوی نياز دارد. او با ذكر نام سكتور های گاز ونفت
وهمچنان بانك های ملی شده، خصوصی سازی موسسات دارای اهميت
استراتيژيك رابا صراحت رد كرد. او معنی آراء داده شده را به
خوبی درك كرده است.او بدين منوال وعده داد كه در روستاها
سرمايه گذاری خواهد شد. آقای من موهن سنگ به نكته با اهميت
ديگری اشاره داشت كه در سرنوشت انتخابات اخير نقش با اهميتی را
ايفا كرد ؛ وی صلح در هند و آشتی جوامع مذهبی راكه به وسيله
بنيادگراها وبكمك حكومت قبلی در وضع بدی قرار داشت، وعده داده
است.
بدين ترتيب علايم زيادی وجود دارد تا اين خوش بينی را القاء
نمايد كه هند بسوی ثباتی مبتنی بر دفاع از حقوق توده های چند
صد مليونی در حركت است.
(1)جامعه هند براساس مذهب هندو به چهار كتگوری عمده مختلف
انسانی تقسيم ميشد كه كاست ناميده ميشد و به تعبيری آن را
طبقات ميگفتند كه د ر راس همه برهمنان يعنی روحانيون قرار
داشتند و رهبری امور را در دست داشتند. در واقع سد غير قابل
عبوری بين اين كاستها يا "طبقات" وجود داشت؛ كسيكه در هر يك
ازين كاست ها تولد ميشد تا آخر عمر در آن باقی می ماند.
عده ای از مردم در خارج اين"طبقات" باقی می ماندند كه "نجس"
شمرده ميشدند ومحروم ترين افراد جامعه هندی بودند."گاندی”
ونهضت ملی كنگره مبارزات بسيار وسيعی را در راه الغای اين
سيستم غير انسانی براه انداختند و يكی از اولين اقدامات دولت
نهرو از بين بردن سيستم "كاست" ها بود.
(2) در هند بيشتر از 500 دولت كوچك وبزرگ اميران وجود داشت كه
از خود مختاری وحتی استقلال برخوردار بودند و شبكه ای از
قدرتهای فئودالی را تشكيل ميداد كه پايه واساس آنها روستا بود.
(3)بايد توجه داشت كه به كار بردن كلمات"هندو" و"هندی” بار های
معنائی متفاوتی راتداعی ميكنند؛ اسم "هندو" بار معنی مذهبی را
بر دوش دارد در حاليكه "هندی” صرفنظر از تعلق مذهبی معنی
تبعه هندوستان را ميدهد.
(4) در كشور هند دوحزب كمونيست به نامهای”حزب كمونيست هند"
و"حزب كمونيست- ماركسيست هند" وجود دارد كه بر پايه تفاوتهای
معين ائديولوژيك فعاليت دارند.
-----------------------------------------------
در تهيه اين مقاله از ماءخذ ذيل استفاده صورت گرفته:
- انديشه های نهرو-ترجمه و گردآوري
محمودتفضلي(مصاحبه های نهروبا"چستر بولس"،"تيبور مند"
و"كارانجيا.)
- روزنامه هومانيته
|
