علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی و سرپرست سابق سیمای جمهوری اسلامی، پنجشنبه شب گذشته در یک مصاحبه تلویزیون با کریستین امانپور، گزارشگر ویژه وایرانی تبار شبکه تلویزیونی سی. ان. ان شرکت کرد.

مصاحبه لاریجانی با خانم امانپور، آشکارا در مقام ریاست دولت و بجای احمدی نژاد بود که ظاهرا بیت رهبری به این نتیجه رسیده است او تمرکز و تعادل لازم را برای چنین گفتگوها و مصاحبه‌هائی ندارد و می‌تواند حرف‌هائی بزند که کار را از این که هست خراب تر کند!

لاریجانی برفراز یکی از نیمه صندلی، نیمه مبل‌های پادشاهی قرن 14 فرانسه و با همان ژست‌ها که محمد رضا شاه روی این صندلی‌ها هنگام مصاحبه‌های با خبرنگاران خارجی می‌گرفت ظاهر شد. نا همخوانی این ابهت ظاهری که مصاحبه‌ها و قصرهای پادشاه عربستان سعودی را تداعی می‌کرد، خیلی سریع با بضاعت لاریجانی در چنین گفتگوئی خیلی زود آشکار شد. حرف‌ها تکراری، جملات طولانی و شیوه منبری مصاحبه چنان بود که تقریبا تمام پاسخ‌های او نیمه کاره قطع شد و بجای آن سئوالات جدید امانپور پخش شد.

ظاهرا لاریجانی سی . ان .ان  را با سیمای جمهوری اسلامی که روحانیون و غیر روحانیون می‌توانند ساعت‌ها میکرفن را بگیرند جلویشان و زمین و آسمان را بهم بدوزند اشتباه گرفته و فراموش کرده بود که در این شبکه‌های جهانی دقیقه‌ها با دلار سنجیده می‌شود و زیرک ترین و حاضرجواب ترین مصاحبه شوند آنست که در کوتاه ترین جملات – با پرهیز از هرگونه حاشیه پردازی- حرف خود را پیش از آنکه مصاحبه کننده رشته کلام او را قطع کند بیان کند. و این تازه، هنگامی است که مصاحبه شونده سخن جدیدی داشته باشد، زیرا مصاحبه‌هائی اینچنینی برای همین هدف، یعنی حرف و سخن جدید انجام می‌شود، نه تکرار حرف‌هائی که در نماز جمعه‌ها بارها گفته شده و رهبر هم هرچند وقت یکبار عده ای را برای جمع کرده و آنها را تکرار کرده است.

البته، چنین مصاحبه‌هائی با خرید وقت از تلویزیون‌هائی نظیر سی. ان. ان و یا سی.بی.اس و یا بی. بی. سی بصورت رپرتاژ آگهی انجام می‌شود. کاری که هرچند وقت یکبار شاه می‌کرد، اما ظاهر این مصاحبه از آن نوع نبود و بدلیل اهمیت مسائل اتمی ایران مبتکر آن سی. ان . ان بود و البته با اشاره و توافق رهبران جمهوری اسلامی. اگر چنین نبود، اینگونه مصاحبه و گفته‌های لاریجانی را سی. ان.ان سلاخی نمی کرد.

از عیب‌های بزرگ این نوع مصاحبه‌ها، بیم و هراسی است که آنها- از جمله وزرای خارجه، مقامات امنیتی و حتی رئیس جمهورهای نوبتی ایران- از بیم عبور از خط قرمزهائی دارند که نه مجلس تصویب کرده و نه قانونی برای آن وجود دارد، بلکه حرکت بر مبنای تمایلات و آخرین گفته‌ها و سخنرانی‌ها و خطبه‌های رهبر است. بدین ترتیب، مصاحبه شونده اصلی همیشه در جمهوری اسلامی آن کسی است که مصاحبه نمی کند. یعنی رهبر. این البته شامل حال آیت الله خمینی نمی شود که در سالهای اول تاسیس جمهوری اسلامی، در آستانه انقلاب و درجریان اشغال سفارت امریکا درایران براحتی با خبرنگاران خارجی و حتی مشهورترین مصاحبه گر زن جهان (اویانافلاچی) مصاحبه کرد.

لاریجانی در مصاحبه با سی.ان.ان و درحالیکه تکرار چند ماهه شرایط سه کشوراروپائی برای آغاز دوباره گفتگوها به یک اطلاع عمومی در داخل و خارج از کشور تبدیل شده و همه میدانند که تا راه اندازی تاسیسات اصفهان دوباره متوقف نشود گفتگوئی نخواهد شد، گفت:

- ایران می‌خواهد با اروپا و روسیه به توافق دست یابد، اما مساله‌ تحقیقات هسته‌یی غیرقابل مذاکره است.

لاریجانی نگفت که پس مذاکره دیگر چه مفهومی دارد؟ و این همان سئوالی بود که در لبخند تمسخر آمیز امانپور نهان بود.

دربخش دیگری از این گفتگو لاریجانی که تاکنون بارها در مصاحبه‌های داخلی خود مسئله انتقال سوخت اتمی ایران به روسیه و هر نوع پیشنهاد روسیه دراین زمینه را رد کرده و قطعا پس از این مصاحبه نیز برای مصرف داخلی یکبار دیگر آن را رد خواهد کرد، دراین بار گفت:

- پیشنهاد غنی سازی اورانیوم ایران در خاک روسیه و بازگردان آن به ایران برای تامین سوخت نیروگاه‌ها مبنای خوبی برای مذاکرات خواهد بود.

لاریجانی که می‌کوشید به نوعی عقب نشینی کند که نیروهای داخلی متوجه نشده و از فردای مصاحبه واکنش‌های بسیج و حزب الله شروع نشود، درعباراتی چند پهلو که شنونده و بیننده اروپائی را آشکارا عصبی می‌کند و به همین دلیل مصاحبه کنندگان سعی می‌کنند در همان مصاحبه‌ها تکلیف این جملات را روشن کنند گفت:

- حال طرف دیگر پیشنهاد کرده است که برای مدتی مساله‌ غنی‌سازی می‌تواند به شکلی دیگر حل شود. این از ارزش مذاکره درباره‌ آن برخوردار است. فکر می‌کنم ما می‌توانیم به توافقی برسیم که برای شرایط امروز مناسب باشد. ما برای رفع نگرانی‌ها نسبت به انحراف فعالیت‌های هسته ای خود می‌خواهیم با اروپا و روسیه به توافق دست یابیم. مذاکرات بدون پیش شرط‌‌ها می‌تواند آغاز شود. پیشنهاد روسیه از ارزش مذاکره برخوردار است، و می‌تواند در نشست مسکو که حدود یک ماه دیگر برگزار می‌شود، در مورد آن مذاکره کرد. ما امیدواریم که پس از رفع نواقص این پیشنهاد به ثمر برسد. در جهان سیاست این امکان وجود دارد که مسایل به طریقی حل و فصل شوند که هر دو طرف احساس موقعیت برد - برد را داشته باشند.

ما در مرحله جدید تحقیقات غنی‌سازی اورانیوم صرفا بدنبال تحقیق هستیم.

لاریجانی در برابر این سئوال که آیا ایران آماده تحریم‌های جدید سازمان ملل شده؟ گفت:

امیدواریم است تحریمی علیه ایران دنبال نشود، چرا که تهران معقتد است فضا برای مذاکرات با غرب هم‌چنان باقی است.