هاشم آغاجری در برنامه روز دانشجوی انجمن اسلامی دانشجويان در
دانشگاه الزهرا گفت:
... روشنفكر نه محقق برج عاج نشين است و نه سياستمدار، پروژه
او در عين حالی كه دست اندر كار توليد تئوری و آگاهی است و به
وجوهی مثل علم و فرهنگ میانديشد در عين حال محيط فعاليت او
حوزه عمومی و جامعه مدنی است و هدف او روشنگری و نقد برای
رهايی است. در جوامع مذهبی نقش روشنفكری بسياری مهم است و نسبت
مستقيمی با روشنگری مذهبی دارد.
كانون اصلی جنبش دانشجويی به عنوان ادامه جنبش روشنفكری در
ايران حوزه عمومی است و با بازتعريفی كه از دانشجويان میشود
لازم است كه جای دانشجو را ذيل سه تيپ روشنفكر، سياستمدار و
دانشمند تعريف كنيم در حالی كه امروز در جامعه ما تلاش زيادی
میشود كه دانشجو را يا ذيل سياستمدار تعريف كنند يا دانشمند.
البته در كشورهای توسعه يافته دانشجو ذيل اين دو تعريف میشود
و علت آن اين است كه در آن جوامع تا حدی شاهد پيشرفت هستيم و
اگر هم محدوديتی برای آزادی بيان وجود داشته باشد بسيار سطح
بالا است.
با توجه به شرايط جامعه ما، دانشگاه خواه، ناخواه به نهاد
پرتحرك جنبشی تبديل میشود. مدل جنبشی در دانشگاههای اروپا
موقتی و در دورههای كوتاه اتفاق میافتد، مثل می68 فرانسه،
اما در ايران ما از 16 آذر 32
تا امروز
همچنان در چنين وضعيتی به سر میبريم، چرا كه هنوز از لحاظ
تثبيت حقوقمان با مشكل مواجهايم.
امروز نيازمند روشنفكر به معنی واقعی كلمه هستيم كه در حوزه
بين عوام و روشنفكر، حوزه سومی را تعريف كند كه نقش انتقادی
دانشگاه در آن معنا پيدا میكند.
من تاكنون با بسياری از چهرههای شاخص جناح راست از جمله
حدادعادل، رحيمپور ازغدی، باهنر، رسول جعفريان و ميرباقری
مناظره كردهام، اكنون نيز با كسی میخواهم مناظره كنم كه
جريان مخالف من را نمايندگی میكند؛ مصباح يزدی متكلم،
ايدئولوگ و نماينده يك تفكر و جريان نيرومند در كشور است.
اگر دولتی اجازه دهد مردم و گروههای اجتماعی به صورت مسالمت
آميز تشكيل قدرت دهند و در نهادها متشكل شوند آنگاه قدرت مردم
با قدرت دولت توزان پيدا میكند، اما اگر دولت نگذارد جامعه
موجوديت مستقل پيدا كند مردم بايد چه كنند؟ در شرايط مطلوب هم
دولت قدرت دارد و هم جامعه و در اين تعامل سازنده هر دو پيشرفت
میكنند.
آقاجری در پاسخ به پرسش يكی از دانشجويان كه پرسيد اگر آزادی
بيان نيست شما اينجا چه میكنيد؟ گفت: شرايط امنيت تضمين شده و
آزادی تثبيت شده آن است كه همه بدون لكنت و واهمهای بتوانند
سخن بگويند، حضرت علی میگويد جامعهای كه مردم در آن با لكنت
سخن بگويند جامعه مقدسی نيست. در شرايط نابرابر هم ممكن است
كسی مثل من دل به دريا بزند و وارد ميدان شود. در صورتی سخن
گفتن من در اينجا نشانه آزادی بيان است كه اين امر به يك جريان
كلی تبديل شده باشد.
آقاجری درباره مشروعيت و مقبوليت گفت:
مشروعيت اعم از مقبوليت است، بخشی از جامعه ما تصور میكنند
مشروعيت به معنی شرعی بودن است. در حالی كه مشروعيت يعنی اينكه
آيا حاكمان از نظر مردم حق حكومت دارند يا خير. در حوزه سياسی
نمیتوان مشروعيت و مقبوليت را از هم جدا كرد.
در اين مراسم قرار بود «سعيد حبيبی» و «عبدالله مومنی» دبيران
فعلی و سابق تشكيلات دفتر تحكيم وحدت (طيف علامه) حضور پيدا
كنند اما مورد موافقت دانشگاه قرار نگرفت. |