|
«عباس عبدی»
در همايش علمی تحليل «جامعه‌شناسی انتخابات رياست جمهوری نهم»
در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
با اشاره به شهادت حضرت علی (ع) و ضربت خوردن ايشان گفت: شايد
هيچ‌گاه در تاريخ اين مملكت اميرالمومنين تا اين حد مظلوم واقع
نشده باشد. مشخصه‌ی اصلی حضرت علي(ع) عدالت بوده است، اما
امروز به نام عدالت چه كارها كه نمی‌شود...
معنا ندارد كه دولت‌ها شعار مبارزه با مفاسد اقتصادی را بدهند،
ملت‌ها بايد آن را مطرح كنند. چرا كه دولت‌ها بايد قانون را
اجرا كنند، اگر قانون اجرا نمی‌شود كه نمی‌شود، بايد به دنبال
مبارزه با كسانی باشند كه قانون را اجرا نمی‌كنند، ولی چون
برای مردم آن بحث جذاب نيست و توده‌يی و پوپوليستی نيست آن را
مطرح نمی‌كنند. اگر حاكميت قانون باشد هيچ وقت مسوول شعار
مبارزه با مفاسد اقتصادی را نمی‌دهد چرا كه حاكميت قانون اجازه
نمی‌دهد مفاسد اقتصادی وجود داشته باشد، امروز تنها شعاری كه
داده نمی‌شود
حاكميت قانون
است. در برنامه چهارم اين موضوع حذف شد، در اصول سياست‌ها نيز
تقويت نهادهای مدنی و احزاب حذف شده است. آن چيزهايی كه اساسی
و ريشه‌يی است در مبارزه با مفاسد اقتصادی حذف می‌شود و معلوم
نيست چه كسی بايد آن را انجام دهد. در اين وضعيت آنچه كه مشهود
است تشديد شكاف قدرت و مسووليت است، قدرت و مسووليت در دو سوی
متفاوت انباشته هستند.
اتحاد‌های جديد
شكاف دولت – ملت را تنها شكافی دانست كه می‌تواند همه
شكاف‌های ديگر را پوشش دهد.
در دوم خرداد همه حول شكاف دولت – ملت متحد شدند. اصلا نيازی
نبود آدم‌ها بنشينند دور هم در مورد ائتلاف بحث كنند. اين شكاف
تا وقتی كه اين شرايط است در ايران اصلی‌ترين شكاف است. تجميع
نيروها فقط حول اين شكاف امكان‌پذير است، حول هيچ شكاف ديگری
امكان‌پذير نيست. نهادهای سياسی در 27 خرداد نتوانستند اين
شكاف را عمده كنند. بلكه هر كدام حول يكی از شكاف‌هايی كه مطرح
است رفتند. در سال‌های گذشته هيچ‌گاه نخواهيد ديد كه آذربايجان
روی شكاف قومی‌اش فعال شده باشد و رای داده باشد. در اين
انتخابات آقای مهرعليزاده در آذربايجان شرقی، غربی و اردبيل
نفر اول می‌شود. علتش اين است كه شكاف دولت – ملت در اين ميان
فراموش شده، تئوری و طرح خروج از حاكميت صرفا برای اين بود كه
اين شكاف فعال بماند.
شكاف دولت – ملت طی چهار سال گذشته عميق‌تر شد و زمينه برای
محوريت آن در فعاليت‌های سياسی بود، اما در عين حال كه عميق شد
كاملا غير فعال شد چرا كه كسی كه در درون ساختار است نمی‌تواند
اين شعار را بدهد. اين شعار مربوط به كسی است كه بيرون از
ساختار می‌ماند، البته همه هدف اصلاحات و ما بايد معطوف به
اين باشد كه اين شكاف ناچيز شود، اما تا وقتی كه اين شكاف وجود
دارد هر نوع كوششی برای فعال كردن شكاف‌های ديگر به وسيله
ساختار سياسی مصادره خواهد شد. تنها شكافی را كه حاضر نيستند
با آن كنار بيايند شكاف دولت – ملت است و اين پاشنه‌ی آشيل
افراد است.
كلمات و مفاهيم در اين مملكت شناور شده‌اند، به راحتی می‌توان
شعار عدالت داد بدون اينكه هيچ زمينه‌ای از عدالت در رفتار و
افكارت وجود داشته باشد. عدالت اين نيست كه يك چيزی را بين دو
نفر نصف كنند، عدالت يعنی قانون مردم‌سالار و دستگاه قضايی
مستقل. با شناور شدن كلمات فضايی به وجود آمد كه در آن كلمات
جايگاه و اعتبار خودشان را ندارند. يك عده‌ای كه می‌گويند ملت
صدای ما را نشنيد به اين علت است كه فضايی وجود نداشت كه كسی
بخواهد بشنود.
فرهنگی در ايران وجود دارد كه اساسش تاكيد بر نقاط ضعف
انسان‌هاست نه موازنه نقاط ضعف و قوت. در ايران اساس بر
ناشناخته بودن قرار می‌گيرد چون ما به يك نفر جهل داريم پس او
خوب است كه اين بسيار مربوط به نظام غير حزبی است، اين اتفاقات
در اين انتخابات افتاد.
در دوران انتخابات اخير در سطح بين‌الملل نيز نكاتی برای
تاثيرگذاری بر ايران به وجود آمد.
عبدی در پاسخ به يكی از دانشجويان كه پرسيد دولت آينده چه
برخوردی با جامعه خواهد داشت، گفت:
اين مساله خيلی قابل پيش‌بينی نيست چرا كه تاثير عوامل خارجی
در ايران زياد شده است. ديگر مثل 8 – 7 سال قبل نيست كه عوامل
داخلی تعيين كننده اصلی باشد، عوامل خارجی تاثير زيادی دارند
و تعيين كننده هستند و ما چون شناخت و كنترلی بر اين عوامل
نداريم نمی‌توانيم پيش‌بينی كنيم چه اتفاقی می‌افتد.
وی با اشاره به ترور رفيق حريری در لبنان و ايجاد كميسيون
بين‌المللی، افزود: من نمی‌دانم چقدر احتمال دارد كه ما هم
خارج از اين نوع اتفاقات باشيم. فرض كنيد اگر پرونده هسته ما
به شورای امنيت بكشد تحريم يا اتفاق ديگر بيفتد اينقدر اين
مساله اهميت دارد كه ما نمی‌توانيم بفهميم در آن شرايط چه
اتفاقی رخ می‌دهد. در ضمن متغيرهای داخلی هم متغيرهای شفافی
نيستند، نمی‌شود استنباط دقيق و روشنی از رفتار مردم كرد.
نمی‌توانيد در طول تاريخ ايران يك نفر را پيدا كنيد كه گفته
باشد من نفت را سر سفره مردم می‌آورم، شعارها همه اين بود كه
وابستگی‌مان را به نفت قطع كنيم و اين خيلی شعار دقيق و درستی
است. درآمد نفت شمشير دودمی است كه اگر در جهت سياست‌های
پوپوليستی رود بنيان برانداز می‌شود. |
