همایش "سیرتحول حقوق زندانیان از مشروطه تا امروز" در حسینه
ارشاد تهران برگزار شد. ایران اکنون از نظر شمار زندانیان مقام
پنجم را درجهان دارد و درحالیکه زندان های کشور گنجایش 50 تا
60 هزار زندانی را بیشتر ندارند، حدود سه برابر این ظرفیت
زندانی در آنها نگهداری می شوند.
نکته مهم دیگری که در همایش مذکور مورد بررسی قرار گرفت رفت و
آمد مکرر افراد به زندان و بازگشت به جامعه است، که طی آن
تجربه و آموزش ها سینه به سینه زندانیان برای گسترش و تنوع جرم
در جامعه منتقل می شود.
دراین همایش که با ابتکار انجمن حمايت از حقوق زندانيان برگزار
شد، محمد علی عموئی قدیمی ترین زندانی سیاسی ایران که طولانی
ترین مدت زندان را پیش و پس از انقلاب گذرانده نیز سخنرانی
کرد. عموئی که عضو کانون زندانیان سیاسی پیش از انقلاب است با
اشاره به مضمون و انگیزه همایش، یعنی بررسي فراز و فرودهاي
رعايت حقوق زندانيان و سير تحولات آن از محروم شدن زندانيان از
فعاليتهاي اجتماعي سخن گفت. عموئی گفت: زنداني پس از گذراندن
محكوميت نبايد حق آزاد زيستن را از دست بدهد، بايد اجازه ابراز
عقيده، فكر، تحصيل و زندگي داشته باشد.
عموئی بخش اندکی از
خاطرات تلخ دوران زندان خود در دو نظام شاهنشاهی و جمهوری
اسلامی را برای حاضران در همایش بیان کرد و سپس از
زندان
دیدگان و از فعالان حقوق بشر و آسيبشناسان اجتماعي خواست تا
با بررسي
وضعيت
زندانيان روساي قضايي را براي برنامهريزي صحيح و انساني هدايت
كنند.
عمويي از رئيس قوه قضاييه نيز خواست كه با
توجه به وضعيت زندانيان بزرگترين مسووليت خود را برای حمايت
از زندانيان انجام دهد.
درابتدای این همایش
مرضيه
مرتاضيلنگرودي، مجري برنامه، از برخي رفتارها با زندانيان و
ناديده گرفتن
حقوق آنها در زندان سخن گفت.
دكتر سعيد مدني،
آسيبشناس اجتماعي نیز د رهمین نشست گفت:
ايران پيش از انقلاب 9 هزار و 994 زنداني داشته است اما اين
تعداد در سال 1360 به 33 هزار رسيد. سال 67
شلوغترين زمان زندانها بود. در سال 67 بیش از 80 هزار
و 726 زنداني در زندان های ایران بودند. يك سال پس از آن اين
تعداد به 66 هزار نفر
كاهش يافت.
88 درصد زندانيان مواد مخدر در دومين
بار دستگيري به دلايلي فجيعتر دستگير ميشوند.
29 درصد زندانيان در يك دوره 5 ساله بار ديگر مرتكب جرم
شدهاند.
زندانی به آسانی به مواد مخدر
دسترسی
دارد. در سال 80، 143 كيلوگرم
مواد مخدر از داخل زندانها
كشف شده است و جالب آنجاست كه 90
درصد اين مواد در جاسازي بدني به دست
آمده است. 12 هزار پرونده كشف مواد مخدر در مراجع
قضايي ثبت شده
است.
تراكم جنسيتي و جمعيتي در زندانها یک آسیب خطرناك اجتماعی
است. آزار و
تجاوز جنسي در
شب اول ورود به زندان از نگرانيهاست. فضاي
بسته زندان، بيماريهاي رواني و خودكشي را افزايش داده است.
شيوع
HIV
و هپاتيت در زندانها 10 برابر
بيشتر از فضاي خارج است.
17 درصد زندانيانی که آزاد می شوند به زندان
باز می گردند.
با 116 هزار زنداني متاهل، 313 هزار فرزند بيسرپرست روی دست
جامعه مانده است.
به
گفته رئيس قوه قضاييه، در سال 81،
800 هزار نفر بازداشت موقت
بودند،
تعدادي كه امروز به 600 هزار
نفر رسيده است.
در سال 1358،
به ازاي هر 100 هزار نفر، 25 زنداني داشتیم اما در سال 82 اين
تعداد به
232
نفر رسيد.
مديريت بايد اصلاح شود. سياست
زندان نباید تحت تاثير سياست اجتماعي كل كشور قرار گیرد. زندان
بايد با نگاهي جديد
اداره
شود.
اصلاح قوانين داخل
زندان در كنار برنامههاي آموزشي و فرهنگي
براي كاركنان زندانها و زندانيان،
بهترين راهحل براي حفظ حقوق انساني مجرمان دانست. |