گفتگوبا مهدی کروبی
در گوش خاتمی
درباره انتخابات گفتم

  مهر- اگر آن اتفاقات در انتخابات رياست جمهوری نمی افتاد شما حزب اعتماد ملی را تشكيل می‌داديد؟

کروبی- من قبل از آخرين انتخابات رياست جمهوری  در اين فكر بودم كه اداره كشور و رقابت های سياسی انتخاباتی گروه ها، به صورتی كه قبلا انجام می شده اشكالاتی جدی دارد و ما در نوع و شكل رقابت بين چپ و راست اشكال داريم. عقيده من اين بود كه كار بايد كاملا تشكيلاتی باشد. من در همان دوران اصلاحات، شايد همان 5- 6 سال قبل به اين تحليل رسيدم. سندش هم اين است كه وقتی رييس مجلس ششم بودم بطور مفصل و چندين بار در جلسات رسمی به موضوع ضعف احزاب و تشكل ها پرداختم. احزاب و تشكل ها در كشور ما معلول و نتيجه قدرت و دولت ساز بودند و با دولت ها می آمدند و با دولت ها می رفتند و وقتی هم كه در قدرت بودند همه چيز را قبضه می كردند و ميدان مانور وفعاليت به ديگران نمی دادند و اين بسيار مخرب بود. در اين مورد هم از جامعه روحانيت كه ما زمانی جزو آنها بوديم مثال آوردم يا حزب جمهوری اسلامی و به كارگزاران و مشاركت هم اشاره كردم، حتی مجمع روحانيون را هم مثال زدم كه وقتی تشكيل شد بنده رييس بنياد شهيد و نايب رئيس مجلس بودم، خاتمی وزير ارشاد بود، محتشمی وزير كشور بود، جمارانی رييس اوقاف بود، برای اينكه نگويند فلانی فقط ايراد رقيبش را می گويد، از اينها هم مثال زدم. واقعيت اين است كه حزبی كه در دوران قدرت شكل بگيرد با زوال قدرت می رود، من هميشه به اين فكر بودم كه اگر ميدانی به دست آمد يك طرح نو در رقابت های سياسی كشور ايجاد كنم اگر نيروهای غيبی می گذاشتند و من رييس جمهور می شدم، زمينه به وجود آوردن احزاب واقعی را ايجاد می كردم، چه بسا خودم حزب نمی زدم، چون همه توقع داشتند، اما فضا را طوری می كردم كه احزاب فراگير، جدی و دارای شرايط واقعی باشند. ولی وقتی سرنوشت انتخابات آن طور شد احساس كردم كه حزبی تاسيس كنم كه ماندگار باشد و واقعی، در واقع آن تصميم قبلی خودم را اجرا كردم، چون نظام ما نظام رای است و در نظام انتخاباتی جز با تشكيلات قدرتمند و قوی راهی برای رقابت سياسی نيست. اين بود كه بعد از انتخابات، به اين نتيجه رسيدم كه يك حزب سراسری تاسيس كنم و می توانم ادعا كنم كه اعتماد ملی تنها حزبی است كه در شرايط خارج بودن از قدرت، تاسيس شده است.

- آرای شما درانتخابات نهم رياست جمهوری غيرمنتظره نبود؟

کروبی- اين كه برای شمايی كه اهل فكر و خبر و قلم هستيد يك فضای مسموم سياسی درست كرده بودند كه به اشتباه افتاده بوديد خيلی مساله مهمی است. واقعيت اين است كه رای من كاملا طبيعی بود و اصلا غير منتظره نبود. يك برنامه ای بود كه حتی نخبه ها را هم به اشتباه بياندازند. يعنی برنامه شان اين بود كه عده ای از نخبه ها كاملا حساب شده بقيه نخبه ها را به اشتباه بياندازند. اما اگر بخواهم دلايل اقبال مردم را بگويم می توانم بگويم من ابتدا تلاش كردم كه يك شخص ديگری بيايد و من خودم نيايم. چرا كه فضا را شناخته بودم و اين فضای مسموم عده ای را به اشتباه انداخته بود و من برايم روشن بود كه سرنوشت جريان اصلاحات همين می شود و با شكست مواجه می شود. من برای آمدن آن يك نفر تلاش های زيادی كردم اينكه او را ترويج كنم و مساله صلاحيتش را بررسی كنم وقتی اين نشد و من وقتی به آن نقطه ای رسيدم كه خواستم خودم بيايم، نشستم و همه حرف ها را گوش كردم اينكه چه كسانی به من می گويند بيا و چه كسانی به من می گويند نيا. جالب اينجا بود كه آنها كه به من می گفتند نيا چون رای نداری خودشان ليستی وارد مجلس شده بودند اينها يك فضای سياسی می خواستند درست كنند كه بگويند من پايگاهی ميان مردم ندارم اما من به سابقه خودم و مردم نگاه می كردم مگر می شود كسی كه 16 سال در مجلس باشد و دو دوره رييس مجلس باشد رای نداشته باشد. از يك طرف من متصل به يك قوم وجمعيتی بودم كه در چند استان مهم كشور زندگی می كنند، از طرف ديگر به صنف روحانی مربوط بودم و با روحانيت يك ارتباط دائمی و محكم داشتم چه آن زمانی كه در بنياد شهيد بودم، چه در حج. شناخت من از جامعه كاملا درست بود. در برخی از شهرها كه من ضعيف ترين رای را داشتم موقع سفر و سخنرانی من به آن شهر ها جاده ها بسته می شد، اگر سم پاشی های شديد از سوی برخی جريانات نميشد و شب و روز كار نمی كردند و رای ما را نمی گرفتند، اتفاقات اينجوری نمی شد، خوب است من اين را به شما بگويم كه من با بعضی از برادران اهل سنت در برخی استانها هم به توافق رسيده بودم اما بعد برای من خبر آوردند كه يك كانديدا به آنها وعده وزير وچند سهم در كابينه داده، به من گفتند تو هم به اهل سنت وعده بده من گفتم من هيچ وعده مشخصی نمی دهم و از همه نيروها استفاده می كنم، يكی از خير انديشان به من گفت خوب تو وعده بده، اما عمل نكن، من در جواب گفتم آن وقت من ديگر كروبی نيستم! حتی يك جايی همين آقايانی كه عرض كردم وقتی ميزان استقبال مردمی از من را ديدند می گفتند بله، مردم كروبی را دوستش دارند ولی به او رای نمی دهند! اين بود كه رای من اصلا غير منتظره نبود و كاملا پيش بينی آن را می كردم.

به مناسبت ممكن است حرف هايی در آينده بزنم. من راجع به مجلس هفتم و انتخابات نهم يك سری حرف هايی دارم كه به موقع خواهم زد. حرف هايی بسيار مهم برای تاريخ كشور.

- اخيرا موج جديد تخريب ها در کشور آغاز شده، بخصوص در برخی شهرهای سنتی و مذهبي

کروبی- مساله تخريب در انقلاب اسلامی از گروه های التقاطی به خصوص منافقين و بخشی از ماركسيست ها شروع شد و در مورد شخصيت های انقلاب به خصوص شهيد بهشتی و برخی ائمه جمعه اين تخريب ها را انجام دادند. اما بعد از رفع فتنه اين فضای تخريب متاسفانه به خودی ها هم منتقل شد و جريان های افراطی يكی از ابزارهای خودشان را همين مساله تخريب و شب نامه ها قرار دادند. واقعيت اين است كه مردم هيچ سهمی در اين تخريب ها ندارند. اين وظيفه نخبه ها و رسانه ها است كه با فرهنگ تخريب كه عموما بدون مسووليت پذيری و مخفيانه و بزدلانه انجام می‌شود، برخورد كنند. اگر با اين آفت برخورد نشود دامن همه را خواهد گرفت. من زمانی رييس مجلس سوم بودم در آن دوره برخی شايعات در مورد من رواج داشت، از جمله اينكه در عروسی دخترم سكه دادم. در صورتی كه من اصلا دختری ندارم! به من گفتند به اين ها جواب بده. من گفتم نتيجه ای ندارد و متاسفانه آن مطبوعات و جرياناتی كه در مقابل تخريب موضع گيری نكردند و سكوت كردند، تخريب دامن گير خودشان هم شد. تخريب به اساس اعتقاد و اعتماد مردم آسيب می زند و آفات و پيامدهای منفی اش هم منحصر به دوره انتخابات نيست. شما نگاه كنيد در آمريكا دو حزب جمهوری خواه و دموكرات چه انتخابات و رقابت سالمی داشتند، چرا ما نتوانيم؟ مساله اين است كه اين تخريب ها حتی اگر آن فرد تخريب شده رای بالايی هم بياورد باز هم آن ذهنيت منفی در بين مردم باقی می ماند.

- جريان آن عكسی كه چند روز پيش در روزنامه اعتماد ملی چاپ شد و شما داشتيد درگوش خاتمی چيزی می گفتيد، چه بود؟ در گوش ايشان چه می‌گفتيد؟!

کروبی- راجع به انتخابات بود!