آنچه كه اين روزها رسانه های غربی از پرداختن به آن خود داری
كردند، مانور مشترك اعضای سازمان پيمان امنيت جمعی بود كه در
24 اگوست آغاز شد و در آن روسيه، قزاقستان، قرقيزستان و
تاجيكستان شركت داشتند. اين مانور رسما به عنوان برنامه ضد
تروريسم و پاسخ مستقيم به تهديدات
نظامی امريكا در منطقه اعلام شد، كه طرح حمله به ايران
را نيز شامل می شود.
مانور مشترك "روبژ 2006 " تا 29 اگوست در شهر بندری "آكاتو" در
قزاقستان ادامه يافت.
خبرگزاری انستيتو گزارش های جنگ و صلح در قزاقستان دراين مورد
گزارش داد: اين نخستين مانور مشترك كشورهای عضو سازمان پيان
امنيت جمعی به شمار می رود كه 2500 پرسنل نظامی از بخش های
مختلف نيروی مسلح روسيه، قزاقستان و قرقيزستان و تاجيكستان در
آن شركت داشتند. ازبكستان كه اين اواخر مجدد به اين سازمان
پيوسته نيز ناظرانی را به اين مانور فرستاده بود و اين درحالی
است كه دو كشور ديگر اين سازمان يعنی "بلا روس" و "ارمنستان"
دراين مانور شركت نداشتند.
اين خبرگرای گزارش كرده است كه اين مانور پاسخی است به حضور
نظامی امريكا و جاه طلبی های اين كشور در آسيای مركزی:
به گفته تحليلگران، گسترش نظامی گری در ارتباط است با عدم
اعتماد كشورهای منطقه نسبت به يكديگر. رسانه های گروهی ايران
معتقدند كه ايالات متحده از آذربايجان به منظور مقابله نظامی
با ايرن در دريای خزر استفاده خواهد كرد. اين احتمال وجود
دارد كه مانورنظامی مذكور كه روسيه قدرت برتر آن بود در پاسخ
به شركت امريكا در توسعه نيروی دريائی قزاقستان صورت گرفته
باشد. ناظران می گويند كه روسيه هر روز بيشتر به اين نتيجه
ميرسد كه نظر ايران در مخالفت با حضور نظامی كشورهای خارجی در
حوزه دريای خزر درست است.
كارشناسان معتقدند كه امريكا تلاش می كند تا با افزايش فشار به
ايران از سرمايه گذاری هايش در آذربايجان و قزاقستان دفاع كند.
دراين رابطه امريكا همچنين تلاش می كند تا
امنيت استراتژيك و حياتی
خط لوله باكو- تفليس- جيحان
را تضمين كند. حضور نظامی امريكا در حوزه دريای خزر می تواند
فرصتی باشد برای جلوگيری از كاهش رو به تزايد نفوذ اين كشور كه
تعطيلی پايگاه هوائی در ازبكستان، افزايش اجاره پايگاه ماناس
در قرقيزستان و افتضاح ديپلماتيك منجر به اخراج دو امريكائی
از قرقيزستان از آن جمله است.
تحليل گران معتقدند امنيت واقعی در منطقه زمانی حاصل خواهد شد
كه منافع نظامی تمامی 5 كشور حوزه دريای خزر تامين شود. روسيه
در كنفرانس بين المللی درآستراباد در ژوئن سال 2005 پيشنهاد
تشكيل همگرايی دريائی ميان اين گروه را در دريای خزر مطرح كرد
كه البته تاكنون پاسخ چندانی به آن داده نشده است.
با همزمانی مانورهای نظامی ايران با مانورهای نظامی سازمان
پيمان امنيت جمعی، بنظر می رسد كه تمام منطقه در
وضعيتی جنگی بسر می برد.
مانور نظامی سازمان پيمان امنيت جمعی را بايد در ارتباط با
مانور نظامی ايران و در پاسخ به تهديدهای نظامی امريكا دانست.
مانورهای نظام ايران همچنين همزمان است با تشكيل شورای امنيت
سازمان ملل و مذاكره اعضای دائم اين شورا در مورد قطعنامه ای
كه به برنامه های اتمی ايران مربوط می شود. "مهدی داريوش ناظم
دوآما" در 21 اگوست در كلوبال ريسرچ در اين ارتباط نوشت:
"اين مانورها زمانی برگزار می شود كه تحليل گران معتقدند ايران
بزودی يا از سوی امريكا و يا
از سوی كشورهائی به رهبری
امريكا مورد حمله قرار خواهد گرفت. بعبارت ديگر، زمان اتخاذ
شده برای تمرينات نظامی ايران با
زمان حمله به اين كشور نوعی همزمانی دارد."
نيروهای مسلح ايران- نيروی های منظم ارتش و سگپاه پاسداران-
نخستين مرحله از مانور خود را در طول مرزهای جنوب شرقی و در
بلوچستان و سيستان آغاز كرد كه خليج عمان ، پاكستان ونيروهای
ناتو در افغانستان در نزديكی آ« قرار دارند.
اين مانورها قرار است بيش از 5 هفته بطول انجامد. حتی گفته می
شود كه گستردگی اين مانور ممكن است ايجاب كند كه تمرينات نظامی
تا اكتبر نيز ادامه يابد."
گرچه ايران عضو سازمان پيمان امنيت جمعی نيست، اما در سازمان
همكاری شانگهای به عنوان عضو ناظر شركت می كند.
سازمان همكاری شانگهای روابط نزديكی با سازمان پيمان امنيت
جمعی دارد. ساختار اتحاد نظامی از اهميتی خاص برخوردار است. در
صورت حمله به ايران روسيه و هم پيمانانش در سازمان پيمان امنيت
جمعی بی تفاوت نخواهند ماند.
در اپريل سال جاری از ايران خواسته شد تا به عضويت كامل سازمان
همكاری شانگهای در آيد. تا حال حاضر جدول زمانبندی شده ای برای
الحاق ايران به اين سازمان در نظر گرفته نشده است. گسترش
سازمان شانگهای كه نقش ناظر را برای هندوستان، پاكستان و
مغولستان قائل است، مقابله ای خواهد بود برای اهداف نظامی
واستراتژيك امريكا در منطقه. از سوی ديگر چين و روسيه كه دو
عضو سازمان شانگهای هستند توافقنامه دو جانبه نظامی طولانی مدت
با يكديگر دارند. اين دو كشور در اگوست 2005 مانورهای نظامی
مشتركی با يكديكر داشتند.
مانور نظامی سازمان پيمان امنيت جمعی بايد
هشداری به واشنگتن تلقی شود
كه حمله به ايران مناقشه نظامی وسيع تر و گسترده تر را موجب
خواهد شد، كه روسيه را وادار خواهد كرد تا با همكاری ديگر
اعضای سازمان فوق برای حمايت از ايران به مقابله با امريكا
برخيزد. از سوی ديگر آنچه كه اهميت حياتی دارد موافقنامه های
همكاری های نظامی دو جنبه می باشد.
روسيه و چين تامين كننده اصلی و عمده سيستم های سلاح های
پيشرفته ايران و سوريه می باشند. روسيه در نظر دارد پايگاهی
دريائی در سواحل شرقی سوريه در مديترانه تاسيس كند. در مقابل
نيز، ايالات متحده و اسرائيل مواقفنامه های نظامی با آذربايجان
و گرجستان دارند.
در آخرين تحول، چين و قزاقستان در چارچوب سازمان شانگهای در 24
اگوست مانورهای مشتركی انجام دادند. اين مانورها همزمان است با
مانورهای اعضای سازمان پيمان امنيت جمعی در قزاقستان.
همكاری نظامی هند و روسيه
در تاريخ 20 اگوست هند و
روسيه موافقتنامه همكاری
نظامی طولانی مدتی را به امضا رساندند. گرچه هدف از اين
موافقتنامه مقابله با امريكا اعلام نشده است، اما چنين
قراردادی بسيار پرمعناست. روزنامه "پرس تراست" چاپ هندوستان
دراين مورد نوشته است: "روسيه و هند توافق كرده اند تا در
زمينه مانورهای مشترك توسعه مشترك سيستم های سلاح های مدرن و
آموزش پرسنل نظامی هند با يكديگر همكاری كنند." |