|
27 سال از درگذشت آيت الله طالقانی گذشت. روحانی آزاده ای كه
مرگ ناگهانی او، هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. جدال
روحانيون مرتجع با وی در دوران انقلاب و در جمهوری اسلامی، از
شورای انقلاب كه رياست آن را برعهده داشت آغاز شد و سپس در
مجلس خبرگان تدوين قانون اساسی ادامه يافت. از جمله معدود
منتقدان بسيار جدی گنجانده شدن اصل ولايت فقيه در قانون اساسی
بود و بر سر همين مسئله با همنشين قديمی خود در زندان "آيت
الله منتظری” نيز اختلاف نظر پيدا كرد. آيت الله طالقانی كه
ناطقی چيره دست و خوش صدا و مسلط به قرآن بود، پس از انقلاب
اولين امام جمعه رسمی تهران شد. خطبه های سياسی- عاطفی او در
نماز جمعه تهران و آخرين سخنرانی شورانگيزش در بهشت زهرا، كه
يك هفته قبل از خاموشی ايراد شد، از جمله رويدادهای تاريخی
جمهوری اسلامی و انقلاب است. محبوبيت او نزد مردم، با تقليد
وسيع مردم مذهبی از آيت الله خمينی برابری می كرد و همين نكته
خاری بود در چشم روحانيون مرتجع و نان به نرخ روز خوری كه بعد
از انقلاب، انقلابی شدند!
آيت الله طالقانی از جمله چند روحانی انگشت شماری بود كه
سالهای متوالی و در نوبت های مختلف زندانی شد. پايگاه او "مسجد
هدايت" در خيابان شاه آباد سابق بود و خانه اش در ابتدای
خيابان تنكابن (پيچ شميران)- خيابانی كه در ادامه اش به خانه
شادروان فروهر می رسيد- . راه پيمائی تاريخی تاسوعا و عاشورای
1357 كه نقطه پايان بر حكومت شاه گذاشت، بدعوت و سازماندهی او
برگزار شد و خود نيز، عليرغم كهولت و رنج سالها زندان و شكنجه
پيشاپيش قريب 3 ميليون جمعيت تهران به طرف ميدان آزادی راه
پيمائی كرد.
سحرگاهی كه خبر درگذشت او در تهران پيچيد، سيل جمعيت به طرف
خانه او براه افتاد، كه اين نيز از جمله حوادث تاريخی انقلاب و
جمهوری اسلامی است. نخستين بيانيه ای كه با امضای آيت الله
خمينی در قم صادر شد بسيار كوتاه و رسمی بود "انالاالله و انا
عليه راجعون". اما دو ساعت بعد دستور عدم قرائت اين اطلاعيه به
تلويزيون داده شد و سپس آن اعلاميه ای با امضای آيت الله خمينی
صادر شد كه مستقيما متاثر از انفجار جمعيت تهران و حركت آنها
به سمت خانه طالقانی بود. در اين اطلاعيه، آيت الله طالقانی
"ابوذر" زمان خطاب شد. مذاكرات سياسی و سخنان وی با سفرای
اتحاد جماهير شوروی و سفير ويژه كوبا در ايران و همچنين حمايتش
از ياسرعرفات رهبر وقت سازمان آزاديبخش فلسطين نيز از اسنادی
است كه در تاريخ جمهوری اسلامی ثبت است. سوسياليسم متاثر از
فرامين قرآن، انديشه بنيادين آيت الله طالقانی بود.
اكنون در آستانه بيست و هفتمين سالروز خاموشی غافلگير كننده
آيت الله طالقانی، قرار است مراسمی در روستای گليرد طالقان،
زادگاه طالقانی برپا شود. روز 19 شهريورماه. يعنی همان روز كه
طالقانی چشم برجهان فرو بست. روحانی آزاد انديشی كه پس از سقوط
رژيم شاهنشاهی از زندان اوين، جائی كه خود سالها زندانی آن بود
بازديد كرد و پس از پايان اين بازديد، با چشمانی نمناك روی يك
صندلی چوبی در مقابل در بزرگ زندان اوين نشست و خطاب به
خبرنگارانی كه در محل حضور داشتند گفت: ما اوين نمی خواهيم.
اينجا بايد موزه شود!
27 سال پس از او، آنچه را شاهديم و شاهد شديم آن نبود و نيست
كه طالقانی می خواست. انقلاب نيز چنين نمی خواست كه شاهديم.
شايد خاتمی هم می خواست گام جای گام طالقانی بگذارد اما به او
نيز امان ندادند. اين شناسنامه جمهوری اسلامی است. |
