هويت ملی
اينگونه
به تاراج رفت
و.يدالله اسلامی

آذری زبانها درتبريز و اردبيل  به اعتراض برخاسته اند. دانشجويان آذری زبان نيز در چند دانشگاه دست به اقدامات اعتراضی زده اند. بهانه اين اعتراض كاريكاتوری در روزنامه ايران جمعه بوده است. اينكه آنچه در آن كاريكاتور آمده است به چه منظوری آمده است خود داستان ديگری است كه به نظر نمی رسد طنز نويس روزنامه ايران نگاهی به داخل داشته، بلكه نگاهی داشته است به رفتار امريكايی ها درپاسخ به نامه آقای احمدی نژاد .

اما چرايی اعتراض های انجام شده نمی تواند كم اهميت دانسته شود. هويت ملی ايرانی در سالهای پس از انقلاب  مورد بی مهری قرار گرفته است و به دليل درك نادرست به باورهای نادرست دامن زده شده است. اين امر از آسيب های جدی وارده شده به پيكره فرهنگ اين مرز وبوم است.

هويت ايرانی همواره، حتی در زمانی كه دولت مركزی مقتدری در كشور نبوده است بزرگترين مانع دربرابر فروپاشی و يا تسلط بيگانگان بر كشور بوده است. اين قدرت از ديد تاريخ نگاران و پژوهشگران غربی هم به دور نمانده است و دروقايع نگاری ها به آن پرداخته شده است. هويت ملی ايرانی سبب شده است كه قوميت ها مسأله ای برای ايران نباشد.

همه اقوام ايرانی؛ وجه غالب خود را ايرانی بودن دانسته اند و به آن افتخار كرده اند. برخی غربی ها اين نكته را مورد توجه قرارد اده اند كه ناسيوناليسم قوی ايرانی؛ برای بروز ناسيوناليسم های محلی و منطقه ای راهی باز نگذاشته است. وهيچ يك  از  كشورهای پيرامون ايران از اين مزيت برخودار نبوده اند. اينكه بدون توجه همه بنيادهای و بنيان ها را ويران سازيم و نتوانيم بنايی تازه برپا سازيم بروزی اين چنينی پيدا خواهد كرد.

هجمه فراوان به هويت ايرانی در سالهای نخستين پيروزی انقلاب چنان گسترده شده كه آدمی  در شگفت می ماند كه كدام ملت اين چنين به ويرانی همه گذشته خود می نشيند؟ برای پيوستگی مناطق و اقوام ايرانی سند فراوان است. از آتشكده آذرگشنسب در مياندوآب و آنچه در خوزستان برجای مانده است از بنا و پل در شوش و شوشتر و دزفول، و ارگ بم و شهر سوخته زابل و هگمتانه درهمدان وتخت جمشيد درفارس. از شكل گيری حكومت مادها دركردستان تا پيدايش آيين زرتشت دركناره دريای اروميه. و حتی ايستادگی بابك سردار ايرانی در قلعه بابك دركليبر.

آذرآبادگان مهد ايران است و مبنای هويت ايرانی. چرا ما به تخريب اين همه نشسته ايم؟ چسب ملی و مبنای همبستگی ما ايرانيان از ميان شعارها نمی گذرد. ما از اين رهگذر نا خواسته برپيكره كشور آسيب بسيار وارد كرده ايم . ونتوانسته ايم چيزی را جايگزين آنچه از دست می دهيم نماييم. ولی هنوز می توان با بازگشتی شجاعانه از دامنه ويرانی ها كاست. فرهنگ ايران فرهنگ پربار و تمدن ساز است. بايد قدر اين فرهنگ را بدانيم و دريابيم كه اين فرهنگ جايگزين و بديلی ندارد.

دامن زدن به مسأله قوميت ها درپی ويرانی هويت ايرانی شكل می گيرد. و اين همان دامی است كه بيگانگان دربرابر كشور ما گسترده اند. دامی كه نخ  و طنابش را خود  فراهم ساخته ايم .

نكته ديگری هم شايسته يادآوری است و آن اينكه وقتی از مقوله ای مثل كاريكاتور بهره برداری های گسترده شود و به آن دامن زده شود. اين فرصت را برای بهره برداری برخلاف نظر بانيان اين روش هم فراهم خواهد ساخت. ماجرای كار يكاتورهای روزنامه دانماركی ورفتارهای نادرست وخشن دربرابر برخی سفارتخانه ها را از ياد نبرده ايم .

آن زمان سخن دلسوزان به هيچ گرفته شد و ميدان برای تندروی ها باز گذاشته شد و آنقدر پيش رفتند كه آش شورشورشد. آن بازی راهی دربرابر ديگران نيزقرار داد كه بازی با كاريكاتوری بازی جذاب وپر طرفداری خواهد شد.حالا هم گوشه ای است ازآنچه به ما نشان داده می شود .شناخت درست پديده ها وراه درست يافتن كم ترين انتظاری است كه بايد برآورده شود .