خاويرسولانا رئيس سياست خارجه اتحاديه اروپا به همراه يك هيات
هفت نفره وارد تهران شد و جداگانه با هيات شورای عالی امنيت
ملی به سرپرستی علی لاريجانی و هيات وزارت خارجه به سرپرستی
منوچهر متكی وزير خارجه ملاقات كرد. در اين دو ملاقات طرح
پيشنهادی اعضای دائم شورای امنيت سازمان ملل ارائه و
پيرامون مفادی از آن توضيح داده شد. لاريجانی، در پايان ديدار
هيات وابسته به شورای امنيت ملی گفت كه طرح دارای ابهاماتی است
كه بايد روشن شود. وزير خارجه "متكی” نيز پس از ديدار با
سولانا گفت كه ديدار مفيدی بود. نه متكی، نه لاريجانی و نه
سولانا در باره جزئيات طرح ( مطابق قرار از قبل اعلام شده)
سخنی نگفتند. دراين ميان، تنها "سولانا" برای حفظ رابطه با
خبرنگاران حاضر شد به آنها بگويد: چند روزی صبر كنيد تا خبرها
اعلام شود.
در جريان اين سفر و مذاكرات، برنامه ای برای ديدار و گفتگو با
احمدی نژاد درنظر گرفته نشده است و درواقع رئيس جمهور از اين
مسائل گرهی به دور است و به همان نقش پروكاتوری خود در سخنرانی
ها و سفرهای استانی بايد ادامه بدهد.
در ديدار لاريجانی با سولانا، علاوه بر وی، هياتی متشكل از
معاونان شورای عالی امنيت ملی و نيز محمد سعيدی، معاون امور
بينالملل سازمان انرژی اتمی نيز حضور داشتند.
سولانا پس از ديدار و گفتگو با منوچهر متكی،
درحضور نمايندگان سه كشور اروپايي(آلمان- انگلستان- فرانسه)،
چين و روسيه طی سخنان كوتاهی به
خبرنگاران گفت: فضای مذاكرات مثبت بوده است.
پيشنهاد مطرح
شده و روی ميز است. از شما و ساير همكاران خواهش میكنم چند
روزی تحمل كنيد و
از پيشداوری پرهيز.
در آستانه سفر سولانا به تهران، روزنامه نيويوركتايمز اشاره
به برخی مفاد مندرج در طرح پيشنهادی اعضای دائم شورای امنيت به
ايران كرد. از جمله مشوق هائی كه امريكا برای ايران در نظر
گرفته است. اين مشوق ها عمدتا شامل قطعات يدكی هواپيما و حتی
آزاد شدن خريد هواپيمای بوئينگ مسافری است.
لغو
تحريمهای تجاری ايران، عضويت در سازمان تجارت جهانی و اجازه
خريد فنآوری كشاورزی آمريكايی نيز از جمله اين مشوق هاست.
در طرح جديد، با ساخت راكتورهای آب سبك نیز موافقت شده، اما به شرط
آنكه در يك كنسرسيوم مشترك با اروپائی ها انجام شود و غير
نظامی شدن آن تضمين شود.
عليرغم تمام اين مشوق ها، آنچه در طرح جديد نيز قطعا نقطه
محوری است، "توقف غنی سازی اورانيوم" درايران است. و اساسا
محرمانه اعلام شدن مفاد اين پيشنهاد و نامه نيز به همين دليل و
باحتمال قريب به يقين بنا بر خواست ايران( آخرين مذاكرات
لاريجانی در وين) است. يعنی مقامات جمهوری اسلامی از آن بيم
دارند كه موافقت با توقف غنی سازی با واكنش های جدی در داخل
حاكميت روبرو شود و تمام تبليغات دوران اخير دولت احمدی نژاد و
سخنرانی های تند و تيز رهبر نقش بر آب شود.
اين يگانه مشكل بر سر راه توافق با "غنی سازی” نيست. مسئله
اصلی اينجاست كه امريكا بر سر تائيد رسمی متوقف شدن غنی سازی
اورانيوم درايران توسط سازمان انرژی هسته ای و حتی تضمين آن
توسط اروپائی ها تاكيد دارد. دراينصورت، طبيعی است كه ليست
جديدی از پايگاه های اتمی ايران را كه مشخصات و عكس های
ماهواره ای آن وجود دارد، دراختيار بازرسان اتمی قرار خواهند
داد و ايران بايد درهای بسته را به روی اين بازرسان بازكند.
دراين حالت، اگر در ايران تاسيساتی با هدف
ساخت سلاح اتمی وجود نداشته باشد و سلاحی پيدا نشود، صحت
تاكيدهای مكرر ايران در باره صلح آميز بودن فعاليت های اتمی
ايران ثابت خواهد شد. ( اين احتمال از آن جهت ضعيف است كه اگر
چنين بود، نياز به اينهمه كشاكش و محرمانه عمل كردن نبود!)
حالت دوم يافتن تاسيسات اتمی نظامی است.
دراينصورت امريكا علاوه بر تاكيد بر صحت ترديدهايش نسبت به
فعاليت های اتمی ايران، بر سر نابودی و يا تحويل آن ( كاری كه
ليبی كرد) اين تاسيسات فشار خواهد آورد و با خود داری ايران،
مرحله جديد و خطرناك تری آغاز خواهد شد كه اروپا، چين و روسيه
هيچ راه حلی جز همراهی با امريكا نخواهند داشت.
يگانه احتمالی كه اكنون و درچارچوب سازش
های بزرگ جمهوری اسلامی با امريكا بر سر تمام مسائل مربوط به
فلسطين، عراق، اتم و... مطرح است، آنست كه ايران با تحويل و
حتی نابودی برخی تاسيسات محرمانه اتمی خود نيز موافقت داشته
باشد، به شرط برپا نشدن جنجال جهانی. بدين ترتيب است كه "محرمانه
" بودن پيشنهادات جديد كه سولانا با خود به تهران برده، مهم
ترين بخش توافق و پيشنهاد است! |