وحشت
حوزه از دانشگاه
"اينروزها"- علی اصغر خداياری

اگرچه هنوز آيين نامه انتخابی شدن رؤسای دانشگاه‌ها از طرف وزارت علوم ابلاغ نشده بود، ولی چند وقتی بود كه اين روش در دانشگاه تهران اجرا می‌شد. برای اولين بار قرار بود رئيس دانشكده حقوق از طريق انتخابات تعيين گردد. دو نفر از اعضای هيأت علمی دانشكده نامزد رياست بودند. يكی از آن‌ها، كه من او را به‌خوبی می‌شناختم، استاد گروه علوم سياسی بود. او از اساتيد جوان دانشكده به‌شمار می‌رفت، و اعضای هيأت رئيسه دانشگاه، كه من هم جزء آن‌ها بودم، در انتخابات از وی حمايت كرده و علاقه‌مند به انتخاب شدن او بوديم. نفر دوم از اساتيد قديمی گروه حقوق بود، من فقط نام او را شنيده بودم و آشنايی چندانی با ايشان نداشتم.
بالاخره انتخابات برگزار شد، و نفر دوم به عنوان رئيس دانشكده انتخاب شد. خدمت رئيس جديد دانشكده كه رسيدم، اولين باری بود كه با اين استاد بزرگوار ملاقات می‌كردم. مردی موقر با ظاهری آراسته، جثه‌ای نه چندان تنومند، چهره‌ای گشاده، با عينكی ذره‌بينی، و صورتی اصلاح كرده روبه‌رويم نشسته بود. ادب و احترام در سخنان او موج می‌زد. رفتار به شدت مؤدبانه او مخاطب را به تواضع وامی‌داشت. به نظرم رسيد كه در خانواده‌ای اصيل رشد يافته و ادب و متانت با شخصيت او عجين شده است. بسيار اديبانه سخن می‌گفت و كاملاً معلوم بود كه اين رفتار ترجمان و بازنمايی كننده شخصيت واقعی اوست.
به اعتبار مسئوليتی كه در دانشگاه داشتم، ارتباط كاری نسبتاً مداومی با ايشان پيدا كردم، در جلسات شورای دانشگاه كه هر دو شركت داشتيم، از منظم‌ترين افراد بود. به موقع در جلسه حضور می‌يافت و حضوری اثرگزار داشت. هرگاه در جلسه لب به سخن باز می‌كرد، با ادبيات خاص خود موجب انبساط خاطر جمع می‌شد. در اظهارنظر نسبت به مسائل مختلف امساك نمی‌ورزيد، و بدون‌پروا، ولی مؤدبانه، نظر خود را، و لو مخالف نظر جمع، بيان می‌كرد.
موضوع بازنشسته شدن اعضای هيأت علمی آن روز هم مثل هميشه مورد بحث هيأت رئيسه دانشگاه بود. براساس سابقه اشتغال، سن، و رده علمی افراد، و مقررات استخدامی دانشگاه فرمولی تهيه شده و فهرست افرادی كه مطابق اين فرمول مشمول بازنشستگی می‌شدند، به تفكيك دانشكده آماده شده بود. قرار بود در خصوص اين فهرست‌ها با رؤسای دانشكده‌ها مشورت شده و با لحاظ نظرات آنان و مصالح دانشگاه احكام بازنشستگی صادر گردد.
حضرت آيت‌الله نيز در فهرست افراد مشمول بازنشستگی دانشكده حقوق قرار داشت. وقتی اين فهرست خدمت رييس انتخابی دانشكده ارايه شد، ايشان به شدت با بازنشستگی حضرت آيت‌الله مخالفت كرده و تهديد كردند، كه اگر دانشگاه در اجرای تصميم خود مبنی بر انجام اين كار جدی است، ترجيح می‌دهند حكم بازنشستگی خودشان قبل از حضرت آيت‌الله صادر شود. بعدها، كه من ديگر در دانشگاه مسئوليت اجرايی نداشتم، شنيدم كه اين موضوع چند سال متوالی تكرار شده است. علی‌ايحال، رئيس دانشكده نهايتاً از بازنشستگی حضرت آيت‌الله جلوگيری كرد.
حضرت آيت‌الله، در دولت جديد رييس دانشگاه تهران شده‌اند، و هماهنگ با سياست جديد وزارت علوم مبنی بر بازنشسته كردن اعضای هيأت علمی ريشه‌دار، قديمی و مستقل، روند بازنشستگی در اين دانشگاه نيز سرعت بيشتری گرفته است. يكی از اولين كسانی كه حكم بازنشستگی او توسط رييس جديد دانشگاه صادر شده است، همان رييس انتخابی دانشكده حقوق است.
شنيدم در توجيه انجام اين كار به قانون و مراعات عدالت استناد شده است. كاش همه ابتدا قانون و عدالت را در مورد خود اجرا می‌كردند.
”يوم الحسره“ كه در انتظار همه ماست، روز انگشت به لب گزيدن كسانی است كه آن‌چه را برای خود نمی‌پسندند، شايسته ديگران می‌دانند، و به خصوص اين‌كه اسم اين كار را هم اجرای عدالت می‌گذارند.