حوادثی که طی این چند ماه در ایران اتفاق افتاده است، تاثیرات
بسیار متفاوتی در کل بدنهی نظام برجای گذاشته است. شخصیتهای
بسیار نافذ و مؤثر در درون سیستم، با این برخوردها نمیتوانند
موافق باشند و اعلام و ابراز مخالفت کردهاند. برخی بیشتر،
برخی کمتر، بعضیها خصوصیتر و برخی دیگر علنیتر. آخرین
نمونهی این اعتراض نیز استعفای آقای جوادی آملی از امامت نماز
جمعه در قم است. این نمیتواند مؤثر نباشد. خود آقای هاشمی نیز
از آمدن به نماز جمعه امتناع میکند و شرایطی را ذکر کرده است
که تا کنون هیچکدام از آنها تحقق پیدا نکرده است.
بنابراین به نظر میرسد، به رغم این که نیروهایی یا عواملی
خردگریز در درون سیستم هستند که میخواهند به هر قیمتی شده، به
اهدافشان برسند، در درون این مجموعه عناصر خردورزی نیز وجود
دارند که منافع کل نظام را تشخیص میدهند و با ادامهی این روش
موافق نیستند.
چنانچه این عناصر بخواهند اوضاع را بهبود ببخشند و ترمیم کنند،
باید از جایی شروع کنند که برای بیشترین بخش نیروهای حاکم قابل
قبول است؛ طبیعی است که باید از آقای هاشمی رفسنجانی شروع
کنند.
ممکن است نیروهای افراطی برای جلوگیری از این خط مسالمتآمیز،
رضایت بدهند که موقعیت آقای هاشمی را به بهای این که او را از
بقیه جدا کنند، ترمیم کنند. اما من تصور نمیکنم شرایط و وضعیت
به گونهای باشد که در همینجا بتوانند مطلب را قطع کنند.
بنابراین احتمال موفقیت چنین سیاستی را بسیار
ضعیف
میدانم.
آقای هاشمی نیز بر سر دو راهی سرنوشتسازی قرار گرفته است. به
نظر من، اگر این تمایل یا نگاه آشتیجویانهای، اساسی،عمیق و
واقعی باشد و آقای هاشمی هم در همان حد اکتفا کند و دوستانش را
تنها بگذارد و رها کند، در نهایت آقای هاشمی از اینجا مانده،
از آنجا رانده خواهد شد. من تردید دارم که ایشان به این تن
دردهد.
- 16 آذر در مقایسه با مراسم روز قدس و ۱۳ آبان چگونه برگزار
خواهد شد؟
مراسم ۱۶ آذر تفاوتی اساسی با روز قدس و ۱۳ آبان دارد. روز
قدس، یک روز ملی است و سالهای سال است که در این روز تظاهرات
بسیار گستردهای در همهی سطوح برپا میشود. در آنجا جنبش سبز
از این فرصت استفاده کرد. در واقع آنها هم در روز قدس حضور
پیدا کردند و مطالبات خود را در آن فضا مطرح کردند. در ۱۳ آبان
هم همینطور بود. اما ۱۶ آذر روز مخصوص دانشجو است و همانطور
که خود دانشجویان نیز به درستی اعلام کردهاند، تظاهرات در
داخل دانشگاههای کشور برگزار خواهد شد.
در طول ۵۰ سال گذشته رویه این بوده است که در داخل دانشگاه، به
یاد دانشجویان شهید دانشگاه در ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ مراسمی برگزار
شود. امسال هم همین است. منتهی با این تفاوت که فضا و جو سیاسی
سه چهار ماههی اخیر موجب شده است که تحرکهای گستردهتری در
میان دانشجویان مشاهده شود. اما آیا حاکمیت یا مدیران تحمل
تظاهراتی محدود در داخل دانشگاهها را خواهند داشت و آیا با آن
برخورد خواهند کرد؟ نمیتوان قضاوت کرد.
امیدوارم که نیروهای انتظامی اشتباهی که در ۱۳ آبان و روز قدس
کردند را در اینجا انجام ندهند و اجازه بدهند مانند همه
سالها، مراسم روز دانشجو در دانشگاهها با آرامش برگزار شود.
-
سیاست نهضت آزادی ایران در رابطه با آنچه در ایران میگذرد
چیست؟
ما همچنان معتقدیم که تنها راه عملیِ، مؤثر و مطمئن،
اصلاحطلبی است و اصلاحطلبی هم خود را تعریف کرده است.
تغییرات را قانونمند، تدریجی، در درون نظام جستجو میکند، نه
بیرون از نظام. هرنوع شعاری که بخواهد از این فراتر برود یا
طرح هر نوع مطالباتی فراتر از این، نقض غرض است. نهضت آزادی
نیز از این مطالبات قانونی در چهارچوب خط مشی و استراتژی جنبش
سبز حمایت میکند.(متن
کامل این گفتگو در سایت میزان منتشر شده است) |