مرتضی الویری عضو ستاد صیانت از آراء مردم در انتخابات 22 خرداد، با سایت جماران مصاحبه کرده و نقطه نظراتی را درباره مجلس بیان کرده که خواندنی است. مرتضی الویری در هفته پس از کودتا به همراه همسر مهدی کروبی، حجت الاسلام منتجب نیا از ستاد انتخابات کروبی و همچنین نمایندگان ستاد انتخابات محسن رضائی در بیت رهبری با علی خامنه ای دیدار کردند. در آن دیدار الویری که یکی از زندانیان مذهبی پرسابقه در زمان شاه است، پس از مرور خاطراتی که با خامنه ای در گذشته داشته و حتی خطبه عقد او و همسرش را خامنه ای خوانده، دلائل خود درباره تقلب بزرگ و مهندسی کردن نتیجه انتخابات را مستند به اطلاعاتی که همراه آورده بود بیان کرد که هم خامنه ای و هم جمعی که در آن دیدار حضور داشتند آن را شنیدند. الویری اندک زمانی پس از سرکوب مردم معترض به کودتا، شرحی در باره این دیدار نوشته و جزئیات گزارش خود و صحبت های خامنه ای را فاش ساخت. بدنبال انتشار این مطلب، الویری نیز برای مدتی بازداشت و سپس با قید وثیقه آزاد شد. الویری از نمایندگان دوره های اول تا سوم مجلس است که یک دوره نیز شهردار تهران، رئیس مناطق آزادی تجاری و سفیر در اسپانیا بوده است.

با ذکر این سوابق، نقطه نظراتی که او مطرح می کند، خواندنی تر و جدی تر باید تلقی شود. الویری در مصاحبه با سایت جماران گفت:

یکی از دلایلی که من بارها ذکر کرده ام مجلس اول بهترین و قویترین مجلس دوران جمهوری اسلامی بود این است که اولاً نمایندگان مجلس اول از هیچ فیلتری عبور نکردند و در آزادانه ترین شرایط انتخاب شدند. این قدر این آزادی گسترش داشت که حتی حزب توده و مجاهدین خلق و نظایراینها هم آمدند و نامزد معرفی کردند البته مردم به آنها رای ندادند ولی این آزادی برای آنها وجود داشت که بتوانند وارد انتخابات بشوند و ضمناً کسانی توانستند خودشان را بدون هیچگونه محدودیت عرضه کنند که در کوره گدازان انقلاب حضور داشتند و مردم آنها را می شناختند. من فراموش نمی کنم یکی ازنمایندگان مجلس اول میزان زندان هایی را که نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی رفته بودند را جمع کرده بود این عدد به سیصد سال رسیده بود یعنی فی الواقع مجلس اول سیصد سال زندان رفته بود و حاضر شده بود برای این انقلاب آزادی خودش را از دست بدهد وآزادی را برای مردم به ارمغان بیاورد. ما چهره های تخصصی بالا در مجلس اول داشتیم و بدون هیچگونه حب و بغضی در مجلس فعالیت داشتند، شاید شما تعجب بکنید با این که مجلس اول یک مجلس کاملا ارزشی بود و نیروهای معتقد به انقلاب اسلامی در آن حضور داشتند رئیس کمیسیون بهداری مجلس آقای دکتر بیت اوشانا بود که نماینده اقلیت آشوری در مجلس بودند ولی به دلیل تخصص و جهات دیگر پزشکان مسلمان و با سابقه مجلس قبول کرده بودند که او رئیس کمیسیون باشد یعنی تا این میزان آزادی در مجلس حاکم بود.

اگر در عمل یک انتخابات آزاد برگزار شود مردم طبیعتا می آیند و بهترین ها را انتخاب می کنند. برخلاف برخی که تصور می کنند مردم نمی فهمند و صغیر و حقیر هستند و این صغیرها را بایستی کسی سرپرستی کند. نگرش این که ما بوسیله یک نهاد دیگری افرادی را الک بکنیم و بعد به مردم بگوییم که حالا شما بیایید به اینها رای بدهید نقض همین عبارت امام كه “مجلس عصاره فضایل ملت است” می باشد.

در مجلس دوم موقعی که حضرت آیت الله خامنه ای مجدداً برای ریاست جمهوری انتخاب شدند تصمیم نداشتند که میرحسین موسوی را به عنوان نخست وزیر معرفی کنند اما امام تغییر و جابجایی میرحسین موسوی را به صلاح نمی دانستند و این را به کرات با کسانی که ملاقات داشتند در میان می گذاشتند . نهایتاً این پیغام حتی به صورت رسمی هم به مجلس داده شد که نظر امام این است؛ در آن مقطع ۹۹ نفر از نمایندگان مجلس بر خلاف نظر امام به میر حسین موسوی رای منفی دادند. ما به عنوان افرادی که طرفدار حضرت امام بودیم این کار نمایندگان را یک کار خلاف نظر رهبری و مغایر با شاخصه های جمهوری اسلامی تعبیر می کردیم. اما در ملاقاتی که با حضرت امام صورت گرفت امام عمل ۹۹ نفر را که برخلاف نظر او رای داده بودند برمبنای تشخصی افراد بر شمردند و ذکر کردند که اینها به وظیفه قانونی شان عمل کرده اند. این رویداد می تواند یک شاخص مهمی برای ما باشد که حتی در مواردی که امام نظر دیگری داشتند وقتی که نمایندگان مغایر آن نظر عمل می کنند این نظر را مورد تمجید و تحسین قرار می دهد. امام در این مورد به هیچ وجه نگفت که من حکم می کنم گفت نظرم این است و به عبارت دیگر با این موضع گیری امام قصد داشتند بگویند که نمایندگان مجلس باید به تکلیف قانونی خودشان عمل بکنند و نظر من خمینی هرگز نمی تواند نافی دیدگاه ها و نظرات کارشناسی نمایندگان مجلس باشد. از نظر تحلیلی و منطقی هم حساب بکنید همین طور است وقتی یک نماینده ای رای می آورد به هیچ وجه مجاز نیست که عقل و اندیشه وفکر و نظر خودش را تعطیل بکند به دلیل این که یک فرد دیگری ولو این که آن فرد حضرت امام خمینی باشد نظر دیگری دارد!

برای قضاوت درباره ایام انقلاب و آن شرایط بایستی به همان شرایط برگردیم و در همان فضا صحبت بکنیم. در سال های اول پیروزی انقلاب یک فضای افراطی در میان انقلابیون وجود داشت که حضرت امام تلاش داشتتند که این فضای افراطی و تند را آرام بکند. بعد از انقلاب هم ما مشابه این موارد را داشتیم و می خواهم بگویم خود امام خمینی از ناحیه افرادی مثل من تحت فشار قرار می گرفت برای اینکه حرکت های تندتر و حادتری را انجام بدهد. الآن وقتی که مراجعه می کنم به آن موقع می بینم که صادقانه این کار را انجام می دادم ولی به دلیل نا آگاهی و نداشتن اطلاعات جامع تصور من این بود که باید اینگونه باشد، در مورد جنگ هم همین طور. این روزها می بینیم که خیلی ها انتقاد می کنند که چرا جنگ بعد از فتح خرمشهر ادامه پیدا کرد. این در حالی هست که بسیاری از همین افراد کسانی بودند که در موقعی که قطعنامه می خواست پذیرفته شود پذیرش قطعنامه را یک حرکت حقارت بار می دانستند و فکر می کردند جنگ باید ادامه پیدا کند.

شاید اگر ما و بسیاری از انقلابیون تجربیات بیشتری می داشتیم و این انقلاب یک انقلاب یگانه وتنهایی نمی بود بسیاری از کارها را به نحو دیگری انجام می دادیم ولی همان طور که اشاره کردم وقتی مراجعه می کنیم به آن دوران می بینیم امام خمینی با یک مجموعه ای از انقلابیون تند و تیز مواجه بود که می خواستند کلیه هنجارها را بشکنند و تمام ساختارهای موجود را فرو بریزند، اما افرادی که مجرب تر بودند و تجربه بیشتری داشتند این آهنگ را برنمی تابیدند و مناسب نمی دانستند. امام دراین کوران و تنوع دیدگاه ها می بایستی این جمع را هدایت و راهنمایی می کردند. بنابراین می توان گفت از یک طرف ترمزی بودند برای تندروها و از یک طرف محرکی بود برای کندورها و سعی می کرد اینها را رهبری و هدایت و تنظیم بکند.

با توجه به موافقتی که جضرت امام با پیش نویس اولیه قانون اساسی کردند چنین بر می آید که امام سیستم حکومتی را یک مقوله عرفی می دانستند که متناسب با شرایط تغییر می کند، اما این مقوله عرفی باید دو ویژگی داشته باشد. یکی اینکه بر آمده از آراء مردم باشد و دیگر اینکه با ارزش های اسلامی سازکار باشد.