|
در
جریان جنگ جهانی اول حدود 40 درصد جمعیت ایران قربانی شدند.
یعنی تقریبا نیمی از کل جمعیت کشور
.
(1914 - 1918)
مطابق آمار رسمی، در جهانی اول بیش از 10 میلیون نفر کشته
شدند، اما در این آمار شمار قربانیان قحطی بزرگ ناشی از همین
جنگ در ایران را در نظر نگرفتند. درحالیکه حدود 9.5
میلیون
ایرانی در طول همین جنگ براثر قحطی و بیماری ها جان خود را از
دست دادند.
در فاصله ی سالهای 1914 تا 1915 میلادی انگلستان از جنوب ,
دولت عثمانی از غرب و روسیه از شمال ایران را اشغال کردند و
حکومت وقت که کمترین توانی برای مقاومت نداشت، نقش ناظر این
فاجعه را ایفاء کرد.
در سالهای بعد در روسیه تزاری انقلاب سوسیالیستی شد و دولت
انقلابی، به حکم انقلاب که با جنگ و اشغال کشور مخالف بود،
خاک ایران را ترک کرد. به دنبال روسیه، ارتش ضعیف شده عثمانی
نیز از ایران خارج شد.
اما ارتش اشغالگر انگلستان در ایران ماند و خود را برای مقابله
با انقلاب روسیه آماده کرد. خرید گسترده غلات ایران و جلوگیری
از واردات کالا به ایران موجب قحطی در ایران شد و خشکسالی نیز
مزید بر علت.
بیش از 40 در صد مردم ایران را این قحطی از سال 1917 تا 1919
به کام مرگ کشید.
"داناهو" افسر اطلاعات نظامی انگلستان و نماینده سیاسی آن دولت
در غرب ایران در سالهای 1918 و 1919 درباره قحطی درغرب ایران
اینگونه می نویسد:
"
اجساد چروكیده زنان و مردان، پشته شده و در معابر عمومی افتاده
اند. در میان انگشتان چروكیده آنان همچنان مشتی علف كه از كنار
جاده كنده اند و یا ریشه هایی كه از مزارع در آورده اند به چشم
می خورد؛ با این علف ها می خواستند رنج ناشی از قحطی و مرگ را
تاب بیاورند. در جایی دیگر، پابرهنه ای با چشمان گود افتاده كه
دیگر شباهت چندانی به انسان نداشت، چهار دست و پا روی جاده
جلوی خودرویی كه نزدیك می شد می خزید و در حالی كه نای حرف زدن
نداشت با اشاراتی برای لقمه نانی التماس می كرد...".
محمد علی جمال زاده تلفات شیراز را این طور روایت می كند:
"جنگ
اول جهانی در آستانه اتمام بود [ پائیز 1918] كه در دل شبی
تاریك و هولناك سه سوار ترسناك كه هر كدام شمشیر و شلاقی به بر
داشتند به آرامی از دیوارهای شهر عبور كردند و به آن وارد
شدند. یك سوار نامش" قحطی" دیگری" آنفلوانزای اسپانیایی" و
آخری" وبا "بود. طبقات فقیر، پیر و جوان، همچون برگ پائیزی در
برابر حمله این سواران بی رحم فرو می ریختند. هیچ غذایی پیدا
نمی شد، مردم مجبور بودند هرچه را كه می توانستند بجوند و
بخورند. به زودی گربه و سگ و كلاغ را نمی شد یافت. حتی موش ها
نسلشان بر افتاده بود. برگ، علف و ریشه گیاه را مانند نان و
گوشت معامله می كردند. در هر گوشه و كنار، اجساد مردگان بی كس
و كار پراكنده بود. بعد از مدتی مردم به خوردن گوشت مردگان روی
آوردند...".
نکته ی جالب توجه آن است که بعدها به هیچ عنوان از این نسل کشی
و توحش انگلیسیها نامی به میان نیامده و هرگز کسی عنوان نکرد
که هیچ کشوری به اندازه ی ایران از جنگ جهانی اول آسیب ندیده ,
جنگی که ایران در آن بی طرف اعلام شده بود
.
عجیب نیست که اتفاقی که فقط 90 سال قبل در کشورمان روی داده به
این اندازه برای ما ناشناخته و مجهول باقی مانده است.
پیک نت 9 آذر |
