|
نتظار چند ساله اهل فرهنگ و قلم برای خواندن خاطرات "هوشنگ
ابتهاج" (سایه) پایان یافت و این کتاب در دو جلد ( 1500 صفحه)
با 200 صفحه عکس رنگی و سیاه و سفید از سوی انتشارات سخن منتشر
شد.
این کتاب با نام «پیر
پرنیان اندیش» منتشر شده است.
کتاب حاصل نزدیک به 6 سال نشست و برخاست آقای عظیمی و خانم
عاطفه طیّه با هوشنگ ابتهاج است. از جای جای کتاب و بحث و
فحص‌ها برمی‌آید که دو فرد مصاحبه کننده، به خصوص آقای
عظیمی،تنها با سایه مصاحبه نکرده است، بلکه زندگی‌کرده است و
الحق که توانسته گزارشی شیرین و خواندنی از روحیات این شاعر به
دست دهد. از علائق دوران کودکی، پرتاب‌شدنش به دنیای
کتاب و کتابخوانی، در‌آمیخته شدنش
با شعر، دوران دوستی با برخی از چهره‌های نامدار سیاسی و
فرهنگی‌همانند، احسان طبری، به‌آذین، دریابندری، افشار، ریاحی
و... تا سلیقه‌موسیقایی‌اش و دوران مدیریتش بر رادیو (شورای
شعر) و دوستی و حمایت از یک جریان ماندگار در موسیقی ایرانی که
به موسسه چاووش و آلبوم‌های دهگانه آن انجامید، تا دوستی
همراهی پدرانه با لطفی،علیزاده، مشکاتیان، شجریان و دیگر اهالی
موسیقی و .... خاطراتش از کتاب حافظ به سعی سایه و پایمردی‌های
محمد زهرایی در این مسیر و
... .
بخشی از 200 صفحه انتهایی کتاب نوعی گپ است درباره بسیاری از
موضوعات که مصاحبه‌کنندگان آن را آورده‌اند. در این بخش سایه
صریح‌تر و بی‌پرواتر سخن می‌گوید و می‌توان از لابلای سخنانش
با دیدگاه‌های او پیرامون بسیاری از موضوعات و افراد آشنا شد.
بخشی که داوری و قضاوت سایه درباره افراد و جریانات و موضوعات
مختلف فکری و فرهنگی و اجتماعی و حتی کتاب‌های منتشر شده در
همان روزها را در خود دارد.
حتی آنجا که سایه از زندان پس از انقلابش نکاتی را می‌گوید،
خواننده در می‌یابد که با روحی زلال و صافی اعتقاد روبروست که
در کشف سرشت خود می‌گوید:« من در زندان متوجه شدم که باوری که
به ارزش انسان- هر انسانی- دارم سرشتیِ منه و من به این می
بالم. من به هیچ چیزم افتخار نمی کنم. شعر و فلان... ولی رُک
بگویم: از این لحاظ خیلی به خودم احترام می کنم... خیلی احترام
می کنم.»
داستان یاددادن شعر به یک جوان نگهبان زندان و چگونگی
تاثیرگذاری‌اش بر زندانبان و نگهبانان که آن فرد به خاطر منش و
سلوک سایه دگر‌گون و بعد رفت جبهه و شهید شد.
از دستگیری‌اش در 4 ( باحتمال بسیار 14 درست است) اردیبهشت 62
و آزادی‌اش بعد از نامه شهریار شاعر به آیت الله خامنه‌ای و
بیان این نکته که «وقتی سایه را زندانی می کنید، فرشته‌ها بر
عرش الهی گریه می‌کنند. من با سایه زندگی کرده‌ام،» که با نامه
آیت‌الله خامنه‌ای هفتم اردیبهشت سال 63 آزاد می شود.
چه میلاد عظیمی و چه خانم طیّه در زایاندن این گفت وگو نقشی
مهم داشتند.تصویرسازی‌هایی که از نحوه و نوع بیان و حرکات بدن
و بروز احساسات سایه به دست می‌دهند تاثیرگذار است و خواننده
را بیشتر به دل مطلب می‌کشد. نوعی دکوپاژ یا در اصلاح
روزنامه‌نگاری گزارش از حواشی یک گفت‌وگوست که با تنظیم مناسب
و بیان محاوره‌ای سایه ( که از قرار انتخاب خود سایه در نوع
نثر بود) صمیمیت نهفته در بطن و متن راوی این زندگی پرماجرا هم
به خواننده منتقل می‌شود. نثر سوالات و گزارش‌ها البته رسمی
است، اما بیان سایه محاوره‌ای.
نحوه تنظیم کلیت کار اگر چه می‌توانست منسجم‌تر باشد، به خصوص
بخشی که با عنوان«از اینجا و آنجا» در 270 صفحه انتهایی کتاب
آمده است، اما در کلیت به نظر می‌رسد خواننده با خواندن کتاب
با دیدگاه‌های سایه، ماجراهای پس و پشت هر شعر و غزلش، نگاه او
به پیرامون و اصولا فلسفه اخلاق و زیست و سلوکی که او برای
خود انتخاب کرده است و صدها مسئله دیگر آشنا می‌شود و همین
امر به کتاب ویژگی چند بعدی و وجهی لذت‌بخش می‌دهد. معتقدم
این اثر تنها صرفا یک خاطرات نیست ، بلکه نکته‌های فراوانی
برای آموختن و درافتادن دارد.
قیمت کتاب در مقایسه با حجم آن(1500 صفحه گالینگور با 200 صفحه
کاغذ رنگی گلاسه) منصفانه است (75 هزار تومان) به خصوص که در
چند ماه اخیر افزایش قیمت کاغذ و دیگر اقلام تولیدی نشر و
کتاب، تسمه از گرده ناشران ستانده است.
(همشهری‌آنلاین- ابوالحسن مختاباد . عنوان انتخاب پیک نت است)
پیک نت 22 آذر |
