سخنان روحانی در بیستمین جشنواره مطبوعات

برخی مطبوعات

بیستمین جشنواره مطبوعات در تهران به کار خود پایان داد. پایان بخش این جشنواره سخنرانی حسن روحانی بود که طی آن گفت:

اینکه گفته می‌شود عصر امروز، عصر اطلاعات و ارتباطات است، این سخن با واقعیت دنیای امروز منطبق است. ارتباطات و اطلاعات، آفریننده اصلی قدرت یک کشور است و اگر قدرت را به قدرت سخت و نرم تقسیم کنیم، بی‌تردید بخش بزرگی از قدرت نرم در اختیار صاحبان اندیشه، فکر، بیان و قلم است. هر کشوری که در آن آزادی اندیشه، سخن، بیان و قلم و گردش آزاد اطلاعات بیشتر باشد، زمینه پیشرفت و تعالی در آن کشور مهیا‌تر خواهد بود. بی‌تردید، اگر در جامعه‌ای دهان‌ها بسته و قلم‌ها شکسته شود، اعتماد عمومی در آن جامعه از بین خواهد رفت و چشم‌ها و گوش‌ها به سمت امکانات ارتباطاتی بیگانگان قرار خواهد گرفت. بگذاریم میدان قلم و میدان بیان، بازی باشد تا حقایق برای مردم و جامعه تبیین شود. این دولت معتقد به آزادی مسئولانه است. در همه جوامع اصول و ارزش‌ها و مقدساتی وجود دارد که باید مورد احترام همگان قرار بگیرد. اگر رسانه‌ای بخواهد این اصول را مراعات نکند، بی‌تردید ارتباط خود را با جامعه و مردم تضعیف یا قطع کرده است. می‌بینید که حساسیت‌ها امروز در جامعه ما حتی برای طوایف، اقوام و ایلات تا چه اندازه زیاد است که با کوچکترین خطایی یک جمع قابل ملاحظه‌ای می‌شورند؛ این معنای حساسیت ماست. می‌دانیم که قدرت رسانه‌های ما هر مقدار بیشتر و قوی‌تر باشد، کشور ما در صحنه جامعه توانمند‌تر حضور پیدا خواهد کرد. اگر قرار بود با فشارها و شیوه‌های پلیسی مسأله فرهنگی حل شود که امروز نباید بعد از گذشت این سال‌ها باز هم نگران فرهنگ جامعه‌مان باشیم.

بسیاری از مشکلات کشور در عرصه اجتماعی مربوط به ضعف در حوزه فرهنگ است

بخش بزرگی از مشکل اعتیاد، طلاق، اختلافات اجتماعی، شکاف‌های اجتماعی، نادیده گرفتن قواعد بازی در مسایل سیاسی و بسیاری از مسایل و مشکلات اخلاقی و اجتماعی که با آن مواجه هستیم، مربوط به ضعف در حوزه فرهنگ است.

امروز فرهنگ در اختیار کیست؟ خوشحالم که وزیر فرهنگ و ارشاد بلافاصله به ندای مقام معظم رهبری پاسخ دادند و این کار بسیار درستی بود. اما چه مقدار از مسایل فرهنگی ما در اختیار وزیر است؟ چه مقدار بودجه فرهنگی در اختیار بخش‌های فرهنگی دولتی است؟ چند برابر بودجه‌ای که در اختیار دولت، به عنوان قوه مجریه برای امور فرهنگ است در اختیار نهادهای دیگر و مراکزی است که از بودجه عمومی بهره‌برداری و استفاده می‌کنند؟ نیازی به نام بردن آنها نیست. اگر با این حرف‌ها فرهنگ درست می‌شد، می‌بایست همه امروز اظهار رضایت می‌کردیم.

امروز بودجه عظیم فرهنگی در اختیار نهادها و بخش‌هایی است که لااقل تحت نظارت قوه مجریه یک کشور به معنی خاص کلمه نیستند. البته باید شورای عالی انقلاب فرهنگی، برای این امر تدبیری بیندیشد و مسیری را در پیش بگیرد تا بدانیم بخش فرهنگی ما با بودجه عمومی ای که در اختیار می‌گیرد چه می‌کند.

اینکه چقدر کتاب چاپ شد و تیراژ کتاب چقدر بود و چه اندازه سی دی منتشر کردیم، این آمار فرهنگی نیست. اثر آن کتاب‌ها چه بوده و تاثیر آن همه سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگ چه بوده است؟ اگر تاثیرگذاری خوب بوده، پس چرا امروز همه نگران و ناراحتند؟ باید راه دیگری را برگزینیم و انتخاب کنیم.

ببینید در بخش مطبوعات، مطبوعاتی که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند، چقدر هستند؟ مطبوعات یا رسانه‌ای که از بودجه خاص قوه مجریه استفاده می‌کنند چقدر هستند؟ بخش خصوصی ما چه مقدار فضا دارد؟ اگر بحث اعتدال و توازن است نمی‌گویم بخش رسانه را به بخش مردمی و خصوصی واگذار کنیم؛ اما باید یک توازن و تعادل وجود داشته باشد. چه مقدار از خبرگزاری‌ها، سایت‌ها، روزنامه‌ها و مجلات در اختیار نهادها و بخش‌هایی است که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند و چه مقدار در اختیار بخش خصوصی است؟ پایداری مطبوعات یا رسانه‌های بخش خصوصی ما چه اندازه است؟

جز یکی دو روزنامه‌ای که آنها هم از بودجه عمومی استفاده می‌کنند، بقیه روزنامه‌ها عمرشان چند ساله است و چرا این نهال به درخت تنومند و پربار و ثمر تبدیل نمی‌شود؟ چرا بخش مطبوعات، جراید و رسانه های ما استقلال پیدا نمی‌کنند و نمی توانند روی پای خود بایستند.

دولت یکی از وظایف خود را ایجاد تعادل و توازن می‌داند. دولت از ابتدا معتقد بوده و امروز هم معتقد است که فرهنگ باید به اصحاب فرهنگ واگذار شود؛ یعنی به اندیشمندان، صاحبنظران، انجمن‌های تخصصی و حرفه‌ای با قانون شفاف واگذار شود. حاکمیت با قانون است. اما قانون باید درباره مطبوعات، ‌رسانه‌ها، فیلم، کتاب و همه بخش‌های مختلف روشن و شفاف باشد. آیا اخلاق حرفه‌ای در زمینه رسانه‌ها رو به توسعه و تعالی است؟ تهمت‌ها، اتهامات و سخنان ناروا و دروغ کم شده است. اگر این چنین است موفق بوده ایم و اگر چنین نشده باید ببینیم اشکال کار کجاست؟

ما آزادی مسئولانه همه رسانه‌های ارتباطی را ارج می‌نهیم و از همه صاحبان فرهنگ و قلم و بیان می‌خواهیم که برای آنکه اذهان و افکار در مسیر منافع ملی و مصالح ملی قرار بگیرد، واقعیت‌ها را به مردم بگوییم. شعارها را کم و مشکلات جامعه را برای مردم تبیین کنیم.

معضل ما در جامعه فقر است؛ فقر اقتصادی و فرهنگی. معضل ما در جامعه، نبود اخلاق حسنه، و اعتدال افراط ‌ها و تفریط‌ هاست.

باید مطبوعات و رسانه‌های ما دارای امنیت و برای کشور امنیت آفرین باشند. چرا برخی از مطبوعات ما دارای دژ پولادین هستند. هیچ‌کس جرأت نمی‌کند به آنها نزدیک شود؛ نه قوه اجرایی و نه قوه قضایی. بالاتر از دژ پولادین، خود را قیم هم می‌پندارند. نه قیم برای دولت و نه تنها قیم برای احزاب و جناح‌ها، که حتی قیم برای مردم. تمام مطبوعات و رسانه‌ها دارای اختیارات و حقوق مساوی هستند، اگر کسی خود را برتر می‌پندارد، این دولت او را برتر نمی‌بیند.

همه باید دارای امنیت مساوی باشند و ‌هر کس خطا کرد، باید با او برخورد شود. هیچ‌ کس نباید خود را در حصار امن احساس کند. در این زمینه دولت معتقد است، توقف‌ها و توقیف‌ها آخرین راه‌ حل است، نه اولین راه‌ حل. ممکن است مطبوعه‌ای یا جریده‌ای خطا کند یا مرتکب اشتباهی بزرگ شود. اولین قدم این است که اگر می‌خواهیم برخورد کنیم با نویسنده و مدیر مسئول برخورد کنیم. ‌چرا کل آن رسانه بسته شود و عده‌ای از عزیزانی که آنجا در بخش های مختلف کار می‌کنند به دلیل خطای یک نفر بیکار شوند.

اشکال ندارد اگر نویسنده‌ای خطا کرد با او برخورد قانونی شود. اگر خدای ناکرده فردی خیانت کرد و به مقدسات و منافع ملی احترام نگذاشت با او برخورد شود. اما چرا با همه و چرا قدم اول توقیف و توقف؟ چرا اینقدر عجله.

چطور امروز برخی آزاد آزادند و برخی از این آزادی سهمی اندک در اختیار دارند. منتقدان مخالفان این دولت آزاد هستند و آزاد خواهند بود. اما بگذارید به همان اندازه همراهان دولت هم آزادی و امنیت داشته باشند. نقد کنند، به ویژه نقد سازنده. این افتخار دولت است. در هیات وزیران به مسئولان گفته‌ام که نباید شکایتی از طرف دولت نسبت به روزنامه و رسانه باشد. می‌بینید که امروز انتقاد صریح می‌کنند و این حق آنهاست.

گاهی حتی اتهام می‌زنند و دروغ مطرح می‌شود. حتی نسبت به آن موارد هم دولت وارد عمل نشده و شکایتی مطرح نکرده است. فقط از طریق مسئولان به آنها تذکر داده شده که این حرف ناصحیح و نادرست است. حتی علیه شخص رییس جمهوری سی دی پخش می‌کنند با نشانی . من فقط به آنها گفتم این قسمت سی دی ناصحیح است.

بگذاریم در مسیری قرار بگیریم که ملت و کشور ما شایسته آن است. بگذاریم معضلات جامعه حل و فصل شود.

بحث محیط زیست، بحث یارانه ها نیاز به حضور رسانه‌ها دارد. آنها باید زمینه و اوضاع کشور را برای مردم توضیح و شرح بدهند و اوضاع را آماده کنند. پولی که از حامل‌های انرژی به دست می‌آید، با بخشی از پول خزانه دولت به یارانه نقدی تبدیل و به طور مساوی برای خانوارها تقسیم می‌شود. شما می ‌بینید که امروز کشور با چه مشکلاتی مواجه است.

بخش‌های مختلف تولید با مشکلات عظیمی مواجه است. در بخش سلامت با مشکلاتی مواجه هستیم. اگر بخواهیم در زمینه یارانه و هدفمندی یارانه‌ها قدم بلندی برداریم تا مشکلات حل شود، دو چراغ قرمز جلوی راه ماست؛ یکی بحث تورم و گرانی و دیگری بحث بیکاری و معضل اشتغال و بحث رکود است. بنابراین ناچاریم قدم‌ها را آرام برداریم. وقتی قدم‌ها را آرام برمی‌داریم، حل مشکلات به سرعت امکان‌پذیر نخواهد بود.

می خواهیم در قدم دوم یارانه، به تولید کمک کنیم. می‌خواهیم اقشار نیازمند نه تنها از کمک نقدی و غیر نقدی محروم نشوند، بلکه بتوانیم به آنها کمک بیشتری کنیم. راه آن این است، آنهایی که نیاز آنچنانی به یارانه ندارند، دست رد به سینه یارانه نقدی بزنند. و فرم‌هایی را که در فروردین میان مردم پخش خواهد شد پرنکنند تا ما بتوانیم با دست بازتر به مشکلات جامعه رسیدگی کنیم. همه مسایل اصلی جامعه ما نیاز به حضور، فعالیت و اقدامات اساسی شما دارد.

فساد در جامعه معضل بزرگی است؛ فسادی که گوشه‌هایی از آن برای مردم بیان شده است و گوشه‌های دیگرش بعداً برای مردم بیان خواهد شد. چه کسی می‌تواند با این فساد بجنگند؟ تنها قوای مجریه و ‌قضائیه؟ بزرگترین قدرتی که باید به صحنه بیاید و با فساد بجنگد رسانه‌ها هستند.

رسانه‌ها باید به صحنه بیایند. نام افراد مفسد و ویژه‌ خوار نباید در جیب رییس دستگاه اجرایی کشور باشد. باید نام افراد مفسد و ویژه خوار بر سر زبان و بیان خبرنگاران ما قرار بگیرد؛ اگر مطبوعات و رسانه‌ها همه به صحنه بیایند. نه اینکه با مفسد مبارزه کرد. می‌شود جلو فساد را گرفت. باید هزینه‌ها را آنقدر بالا ببرید که کسی در مسیر فساد قرار نگیرد و هوس فساد به سر او نزند. و این راهش حضور فعال شماست .

بر این نکته تاکید می کنم که دولت و رییس‌ جمهوری بر قولی که به اصحاب رسانه از روز اول داده پایبند است که محیطی امن‌تر را برای اصحاب رسانه به وجود بیاورد.

اما به دلیل مشکلات فراوانی که وجود قاعده تحول تدریجی اجتماعی را مد نظر قرار بدهید. باید آرام ‌آرام به سمت این هدف حرکت کنیم. هر مقدار در این زمینه فشار بر دولت بیشتر شود، دولت در اجرای آن چه به مردم وعده داده است مصمم‌ تر خواهد بود.

ما باید واقعیت‌ها را برای آگاهی بیشتر مردم تبیین کنیم. برای گردش آزاد اطلاعات دست به دست هم بدهیم و بدانیم که اگر اطلاعات شفاف در اختیار مردم قرار بگیرد می‌توانیم به اهداف بلند و از جمله آزادی و تعالی جامعه دست یابیم.

پیک نت 18 اسفند