سخنرانی روحانی در اجلاس داووس

توافق ژنو گام اول بود

از همه حضارِ محترم دعوت می کنم به ایران سفر کنند و زمینه‌های وسیعِ سرمایه‌گذاری و همکاریِ مشترکِ امنیت‌ساز را، خود مشاهده کنند؛ با بخش خصوصی و دولتیِ ایران تماس حاصل کنند؛ با فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی آشنا شوند؛ و از نزدیک، مهماندوستیِ ایرانیان را تجربه کنند.

خانم‌ها، آقایان!

جهانی شدن، این بار، در شکل بحرانِ جهانیِ اقتصادی نشان داد که همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم و اگر کشتی‌بانانِ خردمندی برنگزینیم، توفان‌ها به همه ما آسیب می‌رسانند؛ بحران‌های زیست‌محیطی، نشان داد که همه بر سر یک سفره نشسته‌ایم و بی‌مبالاتی، عدم رعایت اخلاق و منافع مشترك جوامع، می‌تواند سرمایه بین نسلی انسان‌ها را نابود کند. اعتراضات گسترده مردمی هم در همه قاره‌ها نشان داد، که سیاست‌های اقتصادی باید عدالت اجتماعی و منافع همگان را در نظر بگیرد؛ همه باید سود ببرند؛ و تنها سیاست‌ها و نظام‌هایی پایدار خواهند ماند که به مردم، آن هم همه مردم، سود و منفعت برسانند. قرآن، کتاب آسمانی مسلمانان به ما آموخته است، که تنها آنچه به مردم سود می‌رساند، در زمین ماندگار خواهد ماند.

در سیاست‌گذاری‌های جاری، نه فقط وضعیت امروز و آینده نزدیک، بلکه چشم‌اندازی بلندمدت را در نظر دارم. زیرا اقتصاد ایران، بنیه و ظرفیت آن را دارد که ظرف سه دهه آینده در زمره ده اقتصاد اول دنیا قرار گیرد؛ و این هدفی است که در کلانِ برنامه‌ریزی اجتماعی، اقتصادی، سیاست داخلی و سیاست خارجی در پی آن بوده، و برای تحقق آن، قصد جدی دارم که همه پی‌ریزی‌های لازم در مدتی که مسؤولیت دولت را برعهده دارم، انجام، و همه موانع سیاسی و اقتصادیِ عمده، مهار و مرتفع نمایم. روشن‌تر بگویم، من اقتصادِ ایران را نزدیک‌ترین، همگون‌ترین، و با ظرفیت‌ترین اقتصاد به اقتصادهای موفقِ نوظهور می‌بینم و آینده را همراه و در کنار آنها، ترسیم می‌کنم.

انتخابِ من از سوی مردم ایران، در چارچوب یک نظام مردم‌سالار صورت گرفته و هم‌اکنون فرصت آن را پیدا کرده‌ام تا به آرمان‌های توسعه اقتصادی، مدنیت، و بهبودِ روابط خارجی ایران بپردازم. در اینجا اعلام می‌نمایم که یکی از ارکان نظری و عملی دولت من، تعامل سازنده بین‌المللی است؛ و بدونِ کار و فعالیت بین‌المللی، رشد، خلاقیت و کیفیت، قابل تحقق نخواهد بود.

واقعیت این است که در میان کشورهای در حال توسعه و همچنین در منطقه خاورمیانه، ایران از بالاترین نرخ، در شاخص‌هایِ توسعه انسانی برخوردار است. ما نهایت کوشش خود را به کار خواهیم گرفت، تا این منبع عظیم ملی خود را، با بهینه‌سازی در راستای توسعه کشور به‌کار گیریم. در این راستا، سیاست خارجی ایران را نیز در مسیرِ بهره‌برداری وسیع از امکانات بین‌المللی، برای توسعه اقتصادی ایران فعال خواهیم کرد؛ و دولت من آمادگی کامل دارد تا با همه کشورهای همسایه، در طیفی از مسایل، از محیط زیست، ایمنی نیروگاه‌های هسته‌ای، پروژه‌های مشترک اقتصادی، توسعه تجارت، احقاق حقوق مردم فلسطین، جلوگیری از فاجعه انسانی در سوریه، امنیت خلیج فارس و مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری، وارد تعامل شده و به قواعد مشترک عملی، و رژیم‌های حقوقی پایدار دست یابد.

در حوزه سیاست خارجی، همکاری‌های منطقه‌ای برای ما اولویت می‌یابد؛ و قصد داریم روابط عمیق با کشورهای همسایه و دوست ایجاد نماییم. ما با همه کشورهای همسایه خود مانند: ترکیه، عراق، روسیه، پاکستان، افغانستان، کشورهای حوزه خلیج فارس، حوزه قفقاز و آسیای مرکزی، مبنا را بر بازگشایی روابط تجاری، صنعتی و اقتصادی گذاشته و همکاری‌های سیاسی و چندجانبه‌ای را آغاز خواهیم کرد. با کشورهای اروپایی نیز از دیرباز روابط عمیق اقتصادی و تجاری داشته‌ایم و با اجرای توافق‌ ژنو در هفته جاری و قدم‌های بعدی و رفع تحریم‌ها، روابط ایران با حوزه اروپا کاملاً به حالت عادی باز خواهد گشت. تعاملات ایران و آمریکا نیز در ماه‌های گذشته، وارد مرحله جدیدی شده است و برای اولین بار، سیاستمداران دو کشور برای حل اختلافات در موضوع هسته‌ای با هم مذاکره، تبادل نظر، و حتی اتخاذ تصمیم کرده‌اند. این تحولی مهم در دوران پس از انقلاب اسلامی ایران است. مردم آمریکا هم همچون دیگر کشورهای جهان، در شرکت‌ها و دانشگاه‌های کشور خود، با صدها هزار ایرانیِ کارآفرین و دانشمند تماس داشته‌اند و بلوغ فرهنگی و میراث تمدنیِ این ملت بزرگ را در آنان دیده‌اند. انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی، نتیجه بیش از یک قرن، مبارزات آزادی‌خواهانه ملت ایران بوده است و این جمهوریِ نوپا، در حال رشد و بالندگی است؛ لذا لازم است هیأت حاکمه آمریکا، واقعیت‌های تاریخی ایران را، نه تنها در بیان، بلکه در عمل نیز بپذیرد.

من از منطقه‌ای از جهان می‌آیم که با کمال تأسف، در آتش ناامنی و خشونت می‌سوزد. خشونت و تروریسم، آتشی در جامعه انسانی است، که بی‌تردید زبانه‌های آن دامن آتش‌افروزان را نیز خواهد گرفت.

این درست است که افراطی‌گری و خشونت، از لشکر بیکاران و گرسنگان، سرباز می‌گیرد؛ اما من بر این باورم که رویکردِ ریشه‌ای در مبارزه با تروریسم، باید از توسعه همه جانبه آغاز شود. زیرا تنها با ارتقاء فرهنگی، و ایجاد فرصت‌های شغلی است، که می‌توان امید به آینده را جایگزین یأس‌های انتحاری کرد، و ایمان به خدا را زمینه‌ساز خدمت به انسان‌ها ـ و نه نابودی آنها ـ ساخت. اِشکال اساسی در حکمرانی حاکمان مستبد، این بوده که بیگانه از مردم، و تنها با اتکاء به بیگانگان، اقتصاد و جامعه را اداره کرده‌اند؛ و مردم ـ که خود را سهیم در این مدیریت ندیده‌اند ـ بر این ستم شوریده‌اند؛ و در این میان، سوداگران مرگ، از این خشم و شورش، طعمه برگرفته‌اند.

من اعتقاد دارم که امنیتِ جهان به امنیت منطقه خاورمیانه گره خورده است و امنیتِ این منطقه با غفلت از مردم تأمین نمی‌شود. لذا برای امنیت جهانی، هم باید سخن مردم منطقه را شنید و هم برای جامعه جوان این کشورها، شغل و آینده امیدبخش فراهم کرد. من به صراحت اعلام می‌کنم که راهِ امنیت، از فرهنگ و اخلاق و توسعه می‌گذرد.

اگر لازمه امنیت، توسعه است؛ لازمه توسعه هم، دسترسی به دانش و فن‌آوری است. ایجاد مانع بر سر راه تحقیق و توسعه کشورها، بر بدبینی‌ها و دشمنی‌ها می‌افزاید؛ و در نهایت هم ناکام می‌ماند. به همین دلیل است که ایران، در دنبال کردن برنامه هسته‌ای خود، جز استفاده صلح‌آمیز از آن را نمی‌خواسته و نمی‌خواهد؛ و هیچ مانعی را نیز بر سر راه پیشرفت علمی خود نمی‌پذیرد. بر این مبنا، کسانی که تحت تأثیر القائات تبلیغاتی، هنوز تصور می‌کنند که ایران به دنبال اِعمال قدرت از طریق ایجاد رعب و تهدید و یا دست‌یابی به تسلیحات هسته‌ای است، با قاطعیت و صراحت اعلام می‌کنم که: «سلاح‌ هسته‌ای و توسل به زور، هیچ جایگاهی، در راهبردِ کلانِ امنیتِ ما نداشته و ایران، هیچ انگیزه‌ای برای چنین گرایشی ندارد.

تأکید می‌کنم آنچه که در مذاکرات اخیر به دست آمد، نتیجه اراده‌ای بود که دو طرفِ اصلیِ این نزاع، برای نیل به یک راه‌حل مرضی‌الطرفین، نشان دادند. طرفِ مقابل، پس از ده سال تأکید و اصرار بر موضعی غیرمنطقی و ناصحیح، در نهایت به این نتیجه رسید که ملت ایران، تحت هیچ شرایطی، از حقوق خود در دست‌یابی به فن‌آوریِ صلح‌آمیزِ هسته‌ای صرف‌نظر نخواهد کرد؛ و تداومِ بدبینی‌ها و اِعمال و تشدیدِ تحریم‌ها، جز هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم برای همه طرف‌های درگیر، حاصلی نخواهد داشت. این واقع‌نگری، روزنه‌ای برای حل این بحران گشود و طرفین با تلاش و جدیت، توانستند یک توافق‌ اولیه را که شالوده و بنیادِ توافق جامع و نهایی خواهد بود، ترسیم و تأیید کنند. لذا آنچه در دست داریم، نه تنها یک توافقِ مقطعی و موقت در یک موضوع خاص نیست، بلکه پیش‌درآمد و زمینه‌ای برای توافق و تعاملات بعدی است؛ و اگرچه اختلاف نظرات، با طرف مقابل کم نمی‌باشد و برخی از آنها در واقع کهنه و مزمن شده و به سختی قابل رفع‌اند، اما منافع و زمینه‌های مشترک زیادی نیز وجود دارند که امنیت و ثبات جهانی، توسعه اقتصادی، حراست از محیط زیست، مقابله با خشونت و افراط ‌گرایی، نمونه‌هایی از این اهداف مشترک محسوب می‌شوند.

پیشنهادِ «مقابله جهانی با خشونت و افراطی‌گری» (WAVE) که این‌جانب به نمایندگی از ملت بزرگ ایران، در اجلاس اخیر مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کردم، و با اجماع، به تصویب جامعه جهانی رسید؛ تکیه بر یک مبنای مشترک اخلاقی دارد و آن این‌که، همه انسان‌ها، از هر دین و نژاد و زبان و ملیت، در سرشتِ خویش، كرامت، رحمت و اعتدال را می‌پسندند و از افراطی‌گری و کشتارِ بی‌گناهان و تجاوز به حقوق دیگران، بیزارند. پس بیاییم همه به این موج بپیوندیم و در مقابلِ متجاوزانِ به حقوقِ مظلومان، بایستیم، و جهانی شدن را در تحقق اخلاق جهانی تجلی دهیم.

در چارچوبِ نظامِ تجاریِ چندجانبه، همواره معتقد به تعاملی برابر و منصفانه، در حوزه اقتصادی بوده‌ام.
در این حوزه، یکی از حلقه‌های پیوندِ امنیت و اقتصاد، امنیت انرژی است. نگاه جهان در این حوزه نیز از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. در گذشته هم، گاهی همین حساسیت‌ها، زمینه‌ساز خشونت‌ها، جنگ‌ها و کودتاها بوده است؛ در حالی که همین حوزه می‌تواند زمینه همکاری‌های گسترده و پایدار باشد. لذا جمهوری اسلامی ایران، آمادگی دارد با تکیه بر ذخایر بی‌نظیر انرژی خود، در یک همکاری مستحکم، براساس اصلِ منافعِ متقابل، در تأمینِ امنیتِ انرژیِ جهانی مشارکت سازنده کند و نهادسازیِ قابلِ اعتماد، برای مشارکتِ بلندمدت را آغاز کند. من نظراتم در این زمینه را لحظاتی پیش، در نشستی که با صاحب‌نظران و مدیرانِ حوزه انرژی داشتم بیان کردم؛ و این‌جا فقط تأکید می‌کنم که از دیدگاهِ جمهوری اسلامی ایران، امنیتِ تولید و عرضه انرژی و حضور عادلانه و منصفانه، بر مبنای ضرورت‌های ژئواستراتژیک کشورها، بزرگ‌ترین زمینه‌سازِ تبدیلِ انرژی، به عاملِ اصلی و پایدارِ صلح و ثبات است.

مجدداً مایلم از پروفسور "شواب" بابت این دعوت تشکر کرده و از همه حضارِ محترم دعوت نمایم که به ایران سفر کنند و زمینه‌های وسیعِ سرمایه‌گذاری و همکاریِ مشترکِ امنیت‌ساز را، خود، مشاهده کنند؛ با بخش خصوصی و دولتیِ ایران تماس حاصل نمایند؛ با فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی آشنا شوند؛ و از نزدیک، مهمان‌دوستیِ ایرانیان را تجربه کنند؛ تا با هم به این واقعیت برسیم که تنها از طریقِ تعامل، همکاری، هم‌فکری، فهمِ متقابل و رشدِ فن‌آوریِ صنعتی و اقتصادی است که می‌توانیم برای مردممان زندگی بهتر فراهم کنیم، صلح را پایداری بخشیم و جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری بسازیم.

پیک نت 5 بهمن