مصاحبه وزیر خارجه جدید ج. اسلامی
میدان را در امریکا
نباید برای اسرائیل خالی کنیم

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه دولت حسن روحانی، اولین مصاحبه خبری خود را برگزار کرد و رئوس سیاست خارجی دولت را ترسیم کرد. او در این مصاحبه ابتدا اشاره به سفر پادشاه کشور عمان به ایران کرد و سپس، پاسخ به سئوالات را از سفر روحانی به امریکا برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد آغاز کرد. درباره سفر پادشاه عمان که در سالهای گذشته معمولا نقش پیام آور و پیام ببر را میان کاخ سفید و جمهوری اسلامی برعهده داشت، ظریف گفت: ایشان اولین رئیس دولتی بود که پیش از مراسم تحلیف سفر خود به ایران را اطلاع داده بود. اگر پیامی همراه داشته باشد، پس از رسیدن به تهران از آن پیام مطلع خواهیم شد.

سفر روحانی به امریکا

اینطور نیست که رئیس جمهور هر سال در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند. دکتر روحانی اصرار دارند سفرهای محتوایی داشته باشند تا برای کشور دستاورد داشته باشد. ایشان به حضور فعال در مجمع عمومی معتقدند. اجلاس های مجمع عمومی فرصت خوبی برای ملاقات های دیپلماتیک است اما آقای روحانی در این زمینه وسواس خاصی دارند اما باتوجه به شرایطی که وجود دارد، فکر می کنم حضور آقای روحانی با توجه به جلسه ویژه ای که در مورد خلاء سلاح هسته ای تشکیل خواهد شد، مفید خواهد بود.

سیاست منطقه ای:

مداخله خارجی در منطقه آثار نامناسبی دارد و هرگونه تلاشی در جهت جلوگیری از سرکوب و کشتار باید انجام شود. مجموعه این دیدگاه ها چیزی است که سیاست جمهوری اسلامی را در منطقه شکل می دهد. خشونت و مداخله خارجی و نسخه های بیگانه نمی تواند مشکلات منطقه را حل کند. همسایگان برای ما هم در اولویت هستند.

خارج کشوری ها

کارشناس باید در تحلیل خود شخصیت داشته باشد. نباید در حوزه تحلیل دیدگاه مخالف را سرکوب کرد بلکه باید آن را تشویق نمود. مجموعه ایرانیانی که در خارج از کشور هستند ظرفیت بزرگی برای ایران تلقی می شوند. ایرانیان مقیم خارج می توانند حامیان منافع ملی کشور باشند. استفاده از نیروهای غیر زبده که با اتوبوس و بدون بلیط سوار شده اند را پیاده می کنیم.

اوضاع جهانی

در جهان امروز قدرت مولفه های جدیدی پیدا کرده است. دولت قصد دارد سیاست های جمهوری اسلامی را به گونه ای پیش ببرد که در ادامه وضعیت معیشتی مردم بهبود پیدا کند.

سازمان ملل

باید پیام صلح خواهی مردم ایران را به صورت واضح برای دنیا تبیین کنیم و از همین مبنا دیدگاه های خود را جلو ببریم. استقلال ما با قیمت بالایی به دست آمده که این استقلال قدرت ویژه ای برای بیان صحبت هایمان داده است. اگر ما باور کنیم که ایران قدرتمند است و می تواند در صحنه بین المللی نقش ایفا کند و یک گفتمان جدید را ارائه کند می توانیم بسیار آرام، متین و منطقی با دنیا صحبت کنیم. مهم ترین برگ برنده جمهوری اسلامی مردم هستند.

نظام دو قطبی دوران جنگ سرد فروپاشیده و هنوز نظام دیگری جایگزین آن ها نشده است. البته آمریکایی ها خیال می کردند نظام دو قطبی به یک نظام تک قطبی به ریاست آمریکا تبدیل شده اما تحولاتی که در دنیا صورت گرفت نشان داد که این تصور باطلی است. این که شما بفهمید این تحول در دنیا یعنی چی خیلی مهم است. باید ببینیم در این شرایط چطور باید منافع کشور را در سطح بین المللی جلو برد. استفاده از کلیه امکانات و زمینه ها برای پیشبرد اهداف سیاسی و توسعه کشور یعنی دیپلماسی اقتصادی! دیپلماسی اقتصادی یعنی شما از ابزارها و توانمندی های اقصادی کشور استفاده کنید. لازمه این دیپلماسی شناخت توانمندی های کشور است. همچنین باید اجازه حضور بخش خصوصی در دیپلماسی اقتصادی داده شود.

تحریم ها

تحریم ها مانعی است که این دولت در شروع کار با آن روبه رو است. لازمه برداشتن این مانع از مسیر اقتصاد تلاش مداوم و هوشمندانه است تا قدم به قدم در مسیر نرم کردن و از بین بردن زمینه های تحریم ها حرکت کنیم. بسیاری از این تحریم ها مبنای قانونی ندارد و باید این را به دنیا نشان دهیم. از طرف دیگر با مذاکرات هوشمندانه باید در میان مدت و دراز مدت زمینه های تحریم را از بین برد. مهم ترین کار این دولت ایجاد اجماع بین مردم و نخبگان در سیاست خارجی است تا با صبر به سمت کاهش فشارهای اقتصادی و باز کردن راه حضور بخش خصوصی در زمینه اقتصاد بین المللی حرکت کنیم. از مکانیزم شورای امنیت برای بحث فنی و تکنیکی که جایگاهش در آژانس حکام انرژی اتمی بود، سوء استفاده شد. اصولاً از همان مرحله، تحریم ها مبنای درستی ندارد و یک اقدام سیاسی بود. ما باید این موضوع را روشن کنیم چون تا امروز شفاف و قابل ارائه انجام نشده است. تحریم های یک جانبه ایالت متحده نیز با سوء استفاده از ابزار فشار و سیاه نمایی یکی دیگر از مواردی است که مبنای قانونی ندارد و به دنیا تحمیل شده است. بر اساس اصول مسلم حقوق بین الملل که مداخله در امور داخلی کشورها غیرقانونی است، هیچ یک از تحریم هایی که آمریکا بر ضد کشورهایی که با ایران معاملات پولی دارند، قانونی نیست. ما باید با زبان منطقی و ارام نشان دهیم جمهوری اسلامی آمادگی این را دارد که این موضوع را سامان دهد چون از نظر اصول بین المللی برنامه هسته ای ما نمی تواند غیر صلح آمیز باشد.

پیام های تبریکی که به صورت خصوصی و علنی ارسال شد نشان دهنده این است که دنیا نیازمند تصحیح روابط خود با ایران است که ما از آن استقبال می کنیم. مردم در انتخابات اخیر نشان دادند که نسبت به گفتمان قبلی رغبت ندارند، اما از طرف دیگر نشان دادند که می خواهند از موضع عزت و از طریق تعامل سازنده کار را پیش ببرند. ما سلاح هسته ای را تامین کننده امنیت خود نمی بینیم. سلاح هسته ای نه تنها باعث امنیت کشور نمی شود، بلکه تهدیدی برای امنیت ملی ماست. ما کشور قدرتمندی هستیم و اصولاً احتیاجی به سلاح هسته ای نداریم.

وحشت تندروهای آمریکا

تشدید تحریم ها در کنگره آمریکا، وحشت تندروهای آمریکایی را نشان داد. تندروهای آمریکا و رژیم افراطی صهیونیستی نگران هستند که گفتمان دولت جدید باعث کاهش تنش و تشنج شود و چون منافع آن ها در تنش و تشنج است، از این موضوع واهمه دارند و نمی خواهند زمینه برای گفتگو و رسیدن به راه حل فراهم شود. این نشان می دهد آن ها نگران برنامه هسته ای ما نیستند بلکه از این بهانه برای به وحشت انداختن دنیا از ایران استفاده می کنند. اینکه لابی اسرائیل در آمریکا تمام تلاش خود را به خرج می دهد که قبل از مراسم تحلیف و تنفیذ، تحریم های جدیدی را به کنگره آمریکا تحمیل می کند، نشان دهنده این است که تندروها از رویکرد دولت جدید می ترسند و می خواهند مردم دنیا را از برنامه نظامی هسته ای ایران که وجود خارجی ندارد، بترسانند.

البته در داخل دولت آمریکا این گرایش وجود دارد که از یک طرف فشار بیاورند و از یک طرف مذاکره کنند که این سیاست هم جواب نمی دهد. راه برخورد با ایران تکریم است، نه تحریم.

جامعه سیاسی آمریکا مجموعه منسجم و یکپارچه نیست. متاسفانه گاهی می بینیم منافع رژیم صهیونیستی روی دوش آمریکا بار می شود که بعضاً به ضرر آمریکا هم هست. انواع فشارها در آمریکا وجود دارد و به همین دلیل باید این جامعه را یک مجموعه پیچیده دانست که همانطور که اسرائیل در آن حضور فعالی دارد، ایران هم باید نقش خوبی ایفا کند. مجموعه ایرانیانی که در آمریکا حضور دارند سرمایه مهمی برای ما هستند که باید با فعالیت خود اجازه ندهند یک عده کوچکی منافع جنگ طلبانه خود را نه تنها به ایران، بلکه به آمریکا تحمیل کنند.

کشورهای همسایه

ما نیاز داریم که همراه با همسایگان خود نسبت به منافع خود به یک فهم درست برسیم. دوستان منطقه ای ما فراموش کرده اند که یک بار صدام را برای مقابله با جمهوری اسلامی قدرتمند کردند و نتیجه شان را دیدند؟ یک بار طالبان را قوی کردند و نتیجه عکسی از آن دیدند؟ نیاز هست که این بحث را با این دوستان به صورت جدی پیش ببریم که ما به دنبال ثبات و آرامش در منطقه است.

آن ها فکر می کنند تندروی را به خارج صادر کرده اند اما این تندروی ها در داخل مرزهای هیچ کشوری محدود نخواهد شد و می تواند کل منطقه را به آتش بکشاند. در اوایل هزاره جدید برای حفظ صدام بحث فرقه ای "هلال شیعی" به راه انداخته شد که ابعاد وسیع امنیتی دارد. در منطقه ای که این میزان از گروه ها و مذاهب مختلف وجود دارد، نمی توان با دعوای فرقه ای منافع خود را پیش برد.

سوریه

فجایعی که در سوریه اتفاق می افتد که گروه های افراطی که از طرف دولت های خارجی حمایت می شوند از سلاح های شیمیایی استفاده می کنند، نشان دهنده عمق درک غلط از شرایط بین المللی. باید به صورت جدی با این کشورها وارد مفاهمه شویم و به آن ها نشان دهیم که افراط چیزی است که آن ها را تهدید می کند.

ما قدرتمندترین کشور منطقه هستیم و باید به دیگران این ارامش را بدهیم که بدون نگرانی و ترسی که به افراط می انجامد، به تفاهم برسیم. ما در نشان دادن این واقعیت به کشورهای منقطه تعلل کرده ایم. البته یک سری از کشورها مثل رژیم صهیونیستی هستند که منافع خود را در جنگ و درگیری جست و جو می کنند. وظیفه ما این است که تلاش گروه های تندرو را با شکست مواجه کنیم که این هم راهی جز مسیر اعتدال و اجتناب از هیجان زدگی های سیاسی ندارد. منافع ملی جمهوری اسلامی بسیار مهم تر از این است که آن را در سیاست داخلی خود هزینه کنیم.

باید از عبارات هیجان زده ای که ممکن است این تصور را ایجاد کند که ما قصد رسیدن به سلاح هسته ای را داریم اجتناب کنیم. متاسفانه در گذشته از این عبارات استفاده شده است. گاهی ما از عباراتی استفاده کرده ایم که در سطح جهانی معانی دیگری دارد. مثلاً نمی دانستیم وقتی می گوییم "ایران هسته ای"، این کلمه چه بازتابی در دنیا خواهد داشت. مثلاٌ نام لایحه ای که در مجلس آمریکا تصویب شد، لایحه مقابله با ایران هسته ای است. در واقع از واژه غلطی که دوستان ما استفاده کردند، برای پیشبرد اهداف رژیم صهیونیستی استفاده شد. واژه ها در سیاست خارجی معنا دارند. از همه دوستان خواهش می کنم مراقب واژه ها و کلمات باشند.

پیک نت  2  شهریور