|
یک روز قبل از بازگشت اردوغان از سفر آفریقای شمالی اش معاون
وی "حسین چلیک" در تاریخ پنجم ژوئن (هشتمین روز جنبش گزی
پارک) اظهار داشت: "حزبمان برنامه ای جهت استقبال عمومی از
نخست وزیر ندارد. از مردم تقاضا می کنم برای استقبال به
فرودگاه استانبول نروند."
ساعت 01:40 ششم ژوئن هواپیمای حامل اردوغان به زمین نشست و وی
به همراه دستیارانش متنی را تهیه کرد و یک ساعت بعد در مقابل
مردمی که گویا به طور "خود جوش" به پیشواز
اردوغان آمده بودند ظاهر و متن از پیش حاضر شده را خواند. نگاه
اطرافیان وی به متن مزبور به گونه ای بود که تو گویی مراقبند
که آیا اردوغان عینا قرائت می کند یا نه؟
دو روز قبل از بازگشت اردوغان ( چهارم ژوئن) معاون دیگر
اردوغان "بولنت آرینچ" به عنوان جانشین نخست وزیر به دیدار
رئیس جمهور "عبدالله گل" رفت. پس از این ملاقات دو طرفه
"آرینچ" از مردم به خاطر شدت عمل نیروهای انتظامی عذر خواهی
کرد و از طرف دیگر رئیس جمهور طی پیامی به بخش معترض جامعه
اظهار داشت: "صدایتان و پیامتان را گرفتم. دمکراسی صرفا محدود
به انتخابات نیست. در ورای انتخابات نیز مردم حق بیان و طرح
مسالمت آمیزخواسته های خود را دارند و این در نظام های
دمکراتیک کاملا هم طبیعی می باشد."
فردای آن سخنگویان جنبش طی انتشار پیامی خواسته های خود را
انتشار دادند. این خواسته ها عبارتند از:
1- انصراف دولت از تخریب "پارک گزی" * و ساخت هر نوع ابنیه در
آن تحت هر اسم و عنوانی. 2- عدم تخریب " مرکز فرهنگی آتاتورک "
در میدان تقسیم.
3- عدم استفاده از گاز اشک آور در تجمعات.
4- اجازه به تجمعات در میادین اصلی شهر.
5- آزادی کلیه کسانی که در روزهای اخیر بازداشت شده اند.
با توجه به این خواسته ها و خصوصا عکس العمل جانشین نخست وزیر
و شخص رئیس جمهور انتظار جامعه و خصوصا جنبش گزی پارک ملایمت
مشابه از جانب اردوغان بود. ولی بر خلاف این انتظار نخست وزیر
در بدو ورودش به استانبول، خطاب به مردمی که به استقبالش آمده
شده بودند نه تنها کوچکترین نشانه ای از ملایمت و "شنیدن پیام"
را ارائه نکرد، بلکه با حمله به جنبش گزی پارک آنها را بازیچه
"نزول خواران اقتصادی" و"چاپولجی (ریشه اش چپاولگر است ولی
مضمونش دقیقا همان خس و خاشاک می باشد.) معرفی نمود ** و با
منشی تهدیدآمیز از برخورد نیروهای انتظامی با معترضین حمایت
کرد. اردوغان در جایی از سخنانش مدعی شد که در اولین روز
درگیری ها عده ای از جوانان به مسجد "دولماباهچه" رفتند و در
آنجا آبجو نوشیدند! ادعایی که از طرف خود امام جماعت مسجد
تکذیب شد. امام جماعت این مسجد گفته بود آنها جوانان مصدومی
بودند که جهت برخی مراقبت های پزشکی به مسجد پناه آمده بودند.
میتینگ "خود جوش" اردوغان در فرودگاه استانبول مملو از شعارهای
تند و تحریک آمیز بود. از جمله: " فرمان کشتن بدهی، می کشیم.
فرمان مردن بده تا بمیریم. تو افتخار مایی ما فدائی تو. امر
بده تقسیم را با خاک یکسان کنیم. ". جالب است که در روند
مذاکرات آشتی و طرح آتش بس بین دولت ترکیه و حزب کارگران
کردستان (پ.ک.ک) طرفداران حزب راست گرا و پان ترکیست" حرکت
ملی" دقیقا همین نوع شعارها را در میتینگ های رهبرشان "دولت
باهچه لی" سر می دادند و اردوغان به شدت از این گونه شعارهای
تحریک کننده انتقاد کرده بود. ولی هم اکنون خود مبلغ این شعار
شده است.
اردوغان پس از سخنرانی اش در بدو ورود به استانبول راهی شهر
"مرسین" در سواحل دریای مدیترانه شد و خطاب به "حضار خود جوش "
همان حرف هایی را زد که در اولین پیامش در بدو ورودش در
فرودگاه استانبول زده بود. در شهر "مرسین" با قاطعیت گفت که
"مرکز فرهنگی آتاتورک استانبول" را تخریب خواهیم کرد و به جایش
یک "مرکز اپرا " خواهیم ساخت. ( و البته بنا به گفته خودش مسجد
بزرگی را نیز در جوارش) شعارهای مردم باز مشابه شعارهای
فرودگاه استانبول بود. با این فرق که این دفعه چندین شعار نیز
اضافه شد. از جمله: " یا الله بسم الله الله اکبر. اردوغان
اردوغان مجاهد بزرگ ما." (مجاهد بزرگ زمانی به رهبر حزب
اسلامگرای فضیلت نجم الدین اربکان نسبت داده می شد. حزب عدالت
و توسعه از دل حزب فضیلت بیرون آمد.)
وی سپس راهی آنکارا شد. این اولین حضورش در پایتخت بعد از سفر
به آفریقای شمالی بود. باز مردم خود جوش به فرودگاه آنکارا
برده شدند. برخی روایات حاکی از آن است که شهردار آنکارا (ملیح
گوکچه) هزینه انتقال مجانی شهروندان به فرودگاه را پرداخت کرد.
اردوغان بازهمان حرف هایش را تکرار کرد و این بار با تکرار
خطابه های قبلی به جنبش گزی پارک گفت: " این مردم در پای صندوق
های رای انتقامشان را از شما خواهند گرفت. بابت حضور هنرمندان
در گزی پارک نیز بسیار متاسف هستم. از جوانان طلب دارم که
سریعا میادین را ترک کنند وگرنه خود مسئول پیامدها خواهند
بود." همان شب اردوغان در چهار نقطه آنکارا مینی میتینگ هایی
برگزار نمود و به شکل بسیار واضحی میدان خوانی کرد. در جریان
سخنرانی های اردوغان خنده های اطرافیانش و خصوصا همسرش به طرز
آشکاری حکایت از تمسخر و تحقیر معترضین داشت.
یکشنبه گذشته جنبش اعتراضی گزی پارک خصوصا در دو شهر استانبول
و آنکارا مردم را دعوت به اعتراض مسالمت آمیز کرده بودند و ده
ها هزار به حمایت از جنبش در میادین این دو شهر ( و همچنین
شهر ازمیر) جمع شدند. اردوغان نیز بی کار ننشست و از بدو
بازگشتش به ترکیه طرفدارانش را جمع کرد و روز یکشنبه فقط در
آنکارا در چهار مرکز شهر سخنرانی نمود. و در هر سخنرانی شعارها
نسبت به جنبش گزی پارک تندتر و رادیکالتر شد. مدام از صندوق
های رای و انتخابات بعد از هفت ماه گفت. در حالی که طبق تقویم
هفت ماه بعد انتخاباتی در ترکیه نخواهد بود.
شهردار استانبول " کادیر توپ باش " دیروز اظهار نمود که "در
میدان تقسیم ساختمان سازی نخواهیم کرد. حداکثر این است که یک
مرکز فرهنگی تحت عنوان موزه شهر خواهیم ساخت." در حالی که
اردوغان امروز اعلام نمود که تقسیم را دگرگون خواهیم کرد.
هر چند نقطه آغازین جنبش حفظ پارک گزی میدان تقسیم و عدم تخریب
آن بود ولی آنچه که به وضوح ترکیه شاهدش است تقابل بین دو تفکر
و منش زندگی اسلام گرای اردوغان و بخش سکولار جامعه خصوصا
خواست های جوانان می باشد. اردوغان با شعارهای پوپولیستی و
تکیه بر آرای پنجاه درصدی اش به نوعی به مقابله با تفکر
مدرنیته برخاسته است. با برخوردهای وی سعی در رادیکالیزه کردن
طرفدارانش دارد. چرا که می داند با رادیکالیزه کردن طرفدارانش
احزاب مخالف درون مجلس خصوصا "حزب جمهوریت خلق " پا پس خواهد
نهاد. این حزب حضور حزبی محسوسی درجنبش ندارد و هدفش بیشتر
کوبیدن حزب حاکم با استفاده از جنبش می باشد. حزب ملیت گرا
روزها است که صدایش خاموش می باشد و واکنشی نشان نمی دهد.
واقعیت این است که جنبش پارک گزی فرا جناحی و فرا حزبی می باشد
و جوانان بدنه اصلی جنبشند. با توجه به خصلت مسالمت آمیز و
همگرا بودنش تشابهاتی با جنبش سبز دارد.
اردوغان امروز در آنکارا خط و نشان کشید و به وضوح اعلام داشت
که اگر به اعتراضات خاتمه ندهید هزینه اش را خودتان متحمل
خواهید شد. و این پیام که بسیار شباهت به خطبه نماز جمعه علی
خامنه ای پس از انتخابات 88 بود، یعنی" مقابله طرفدارانم با
شما" !
قرار است شنبه و یکشنبه آینده دو میتینگ از طرف حزب حاکم در
آنکارا و استانبول برگزار شود. سیاست کنونی اردوغان مبنی بر
تهدید می باشد. در صورت تعمیق و ادامه جنبش شکی نیست که ساختار
اغلب احزاب خصوصا عدالت و توسعه و جمهوریت خلق دچار شکاف
هایی خواهد شد.
از قرائن چنین بر می آید که هدف اردوغان کشیدن طرفدارانش به
میادین جهت مقابله و پایان دادن به جنبش گزی پارک است. با توجه
به اینکه قرار است اولین انتخابات ریاست جمهوری سال آینده
برگزار شود (در ترکیه رئیس جمهور از طرف مجلس انتخاب می شود و
خصوصا حزب حاکم تصمیم به تغییر قانون اساسی در راستای انتخاب
رئیس جمهور توسط مردم را دارد) اردوغان با تکیه بر سنت مذهبی
در ترکیه خواهان بهره برداری از این جنبش به نفع پیروزی خود در
انتخابات ریاست جمهوری است.
روز دوشنبه کابینه تشکیل جلسه داد. معاون اردوغان "بلنت آرینچ"
در جمع خبرنگاران جوان گفت: "دولت مقتدر ترکیه بر اساس قوانین
هرگز اجازه به تجمعات غیر قانونی نخواهد داد و با چنین تجمعاتی
برخورد خواهد شد. در جلسه کابینه تصمیم گرفته شد که چهارشنبه
13 ژوئن نشست و دیداری بین اردوغان و برخی از نمایندگان جنبش
پارک گزی به عمل آید."
به هر حال چه بسا جوانان و معترضین میادین را و خصوصا خود پارک
گزی را تخلیه کنند. ولی آنچه که بدون هیچ تردیدی می توان گفت
آنست که ترکیه امروز دیگر مشابه ترکیه قبل از 28 ماه ژوئن
نخواهد شد.
-------------------------------
* "گزی" به فتح گاف : گردش
** اردوغان مدعی است که این جنبش زیر سر نزول خواران بانکی می
باشد.قیمت اوراق بازار سهام استانبول بعد از شروع جنبش پانزده
درصد کاهش یافت. در حالی که نرخ بهره بانکی حدود نیم درصد
افزایش پیدا کرد. ادعای اردوغان صحیح نیست.
پیک نت 21
خـــــــرداد |
