|
معصومه
ابتکار معاون رئیس جمهور است و رئیس سازمان محیط زیست. زمانی
که سفارت امریکا درتهران تسخیر شد او بعنوان مترجم اسناد به
تسخیر کنندگان سفارت پیوست و بعدها کتابی در این زمینه نوشت و
منتشر کرد. با این مقدمه کوتاه، می پردازیم به گفتگو با وی در
برنامه «شناسنامه» سیمای جمهوری اسلامی. ما این گفتگو را با
دقت خوانده ایم و خلاصه ای در 12 بند از آن تهیه کرده ایم که
معتقدیم فرازهای مهم این گفتگوست. نه تنها آن نکاتی که وی با
صراحت و شجاعت در باره انتخابات 88 و رای به موسوی می گوید و
یا دفاع صادقانه اش از مجلس ششم، بلکه در دیگر زمینه ها نیز
سعی کردیم در این خلاصه برداری نکات اساسی از زیر چشممان در
نرود.
1- خیلی از دخترها و
پسران ایرانی دو اسم دارند. اسم من در شناسنامه معصومه است.
پدرم برای نذری که داشت این نام را برای من انتخاب کرد. مادرم
نام نیلوفر را دوست دارند و به همین دلیل خانواده من را به نام
نیلوفر صدا می‌کنند.
2- تفاوت ابتکار سال
۵۸
با ابتکار سال ۹۳
اینست که من
سنم کمی بالا رفته است. انسان‌ها در کوران حوادث و تجربیات،
دچار تحولاتی می‌شوند. امیدوارم این تحولات مثبت باشد. اگر این
سیر تکامل را طی نکند دچار رکود و جمود شدند. امیدوارم این سفر
به قله‌های دست نیافتنی منتهی شود.
3- معیارها و ارزش‌ها
به درون آدم ها بر می‌گردد. اگر فرد بتواند با عقل و دل خود
درست تشخیص دهد چه کاری انجام دهد. جوانان نسل امروز نمی
توانند به سادگی سال‌های زمان انقلاب زندگی کنند. در آن زمان
ملاک‌های دیگری مطرح بود. آن زمان الگو‌هایی داشتیم و نقش
مبارزات قبل و بعد از انقلاب در زندگی ما مشهود بود. اکنون
الگوها تغییر کرده است. برای من همان الگوها وجود دارد اما
باید با یکسری تغییرات در شکل کنار بیایم تا اصول ها بماند.
قالب‌ها نباید همان قالب‌های قبلی باشد. مثلا ازدواج باید بر
مبنای پیوند دو روح باشد.
ما چند دسته جوان داریم. دسته اول جوانان مذهبی هستند. جوانان
دیگری هستند که در ورطه جریان‌های افراطی افتادند که در اقلیت
هستند. دسته دیگری هم هستند که ضمیر پاکی دارند ولی گاهی آنان
از ظواهر مذهبی گریزانند و یک جاهایی باید به آنها حق دهیم.
4- زنان ایرانی در
عرصه‌هایی مانند آموزش پیشرفت خوبی داشتند. آنها در رسیدن به
مدارج بالای علمی پیشرفت‌های خوبی داشتند. اما در حوزه‌های
دیگری مانند حقوق چالش‌هایی وجود دارد.
من قبل از انقلاب
روسری و مانتو می‌پوشیدم و بعد از انقلاب خودم چادر را انتخاب
کردم. در یک دوره‌ای که بچه کوچک داشتم، دیدم نمی‌توانم از آن
استفاده کنم. حالا هم انتخاب چادر به خاطر موقعیت سیاسی من
نیست ولی دوست ندارم این نشانه ای از تعصب و واپسگرایی باشد.
این موضوع در بعضی افراد القاء شده و برای همین دوست دارم از
لباس‌های رنگی استفاده کنم، چون در موقعیت‌هایی که هستیم باید
پیام‌های درستی را به جوانان منتقل کنیم. بانوان روستایی ما از
چادر مشکی استفاده نمی کنند ولی حجاب خوبی دارند. فکر می کنم
باید تنوع پوشش زن و مرد را داشته باشیم .
5- در زمان انقلاب در
همه تظاهرات‌ها بودیم. در یک زمانی دانشگاه‌ها هم تعطیل شد چون
تظاهرات ها در صحن دانشگاه زیاد بود و سر ریز می‌کرد در
خیابان‌ها. همه چشم نگران و بسیار امیدوار بودیم. من بعد از
انقلاب دانشجو بودم و در کمیته کارگری بودم و مسئولیتم در
سوادآموزی بود.
من از تسخیر کنندگان
نبودم. سه روز بعد از اینکه دانشجویان انجمن اسلامی که من
می‌شناختمشان و یکی از آنها هاشمی، همسر من بود سفارت را تسخیر
کردند به ما گفتند که شما به کمک ما بیایید چون به زبان مسلط
هستید و می‌توانید کمک کنید. وقتی رفتیم آنجا تمام وقت درگیر
بودیم.
دانشجویان در تسخیر
سفارت با طراحی رفته بودند ولی شاید تصورشان این بود که در طول
۳
یا
۴
روز تمام می‌شود. ولی استقبالی که امام(ره) از این موضوع کردند
فرق داشت. امام با درایتی شرایط انقلاب را می‌دیدند و تجربه
انقلاب های دیگر را می دانستند. ما هم در این موردها حرف می
زدیم اما در سطح و اندازه خودمان. مثلا موضوع انقلاب شیلی خیلی
نگران کننده بود زیرا خیلی سریع با یک کودتا همه چیز از دست
رفت. امام(ره) هم می دیدند خیلی تهدیدها جدی است. ما نه دولت
داشتیم، نه مجلس داشتیم، نه انتخاباتی صورت گرفته بود، ما
شرایط بدی داشتیم. کشور سر و سامان نداشت و نیروهای انتظامی
هنوز بر کشور مسلط نبودند. تنها
۸
ماه از انقلابی می گذشت که همه عرصه های اقتصادی، سیاسی،
فرهنگی و اجتماعی را متحول کرده بود.
دانشجویان تحلیلشان
این بود که این اتفاق می تواند تا حدودی جلوی تهدیدهایی که
می‌رود انقلاب را از بنیان و اساس نابود کند را بگیرد. امام
خمینی(ره) هم این اقدام را انقلاب دوم نامیدند و مردم هم خیلی
خوب استقبال کردند و موج استقبال مردم غیر قابل تصور بود.
هیچکدام از این استقبال ها در پیش بینی دانشجویان نبود. این
استقبال ها نشان از یک وحدت ملی و تقویت روحیه ملی داشت. این
فضا توانست به نوعی حاشیه امنی برای برگزاری انتخابات و تصویب
قانون اساسی باشد.
بعدازظهرها مسئولیت
من در بخش اسناد بود. آنها برنامه ریزی خوبی کرده بودند و با
وجود جوان بودن مدیریتشان خیلی خوب بود. ما تا آن زمان در
عمرمان اسناد سیاسی معمولی هم ندیده بودیم تا چه رسد به اسناد
سیاسی محرمانه و فوق سری ولی دانشجویانی مثل من بودند که به
زبان مسلط بودند و طبقه بندی این اسناد را انجام می‌دادند.
سندی بود در مورد جزئیات خانه امام خمینی(ره) در قم، این سند
تمام جزئیات معماری این خانه را نوشته بود.
6- بازرگان خدمات
زیادی را انجام داده بود و دانشجویان احترام خاصی به او
می‌گذاشتند اما مخاطرات شرایطی را به وجود آورده بود که اختلاف
نظراتی وجود داشت، در این زمینه که چگونه می‌شود آینده انقلاب
را تضمین کرد. بازرگان فرد با تجربه‌ای بود ولی دانشجویان شور
و نشاط جوانی را داشتند و اتفاقات را از منظر دیگری می دیدند.
حتما در جاهایی این شور جوانی در کار موثر بود. دانشجویان
متاثر از حس های جوانی و انقلابی این کار را انجام دادند. ولی
خیلی سخت است که بگوییم اگر دانشجویان این کار را انجام نمی
دادند چه می شد چون تهدیدها خیلی جدی بود.
در لیستی که من دارم
حدود ۱۵
نفر از دوستان تسخیر کننده لانه جاسوسی در سال‌های جنگ شهید
شدند.
7-
از
سال ۶۸
تا ۷۶
در دانشگاه وضع آزادی بیان در دانشگاه‌ها دارای فراز و
نشیب‌هایی بود. در برخی مواقع خوب بود و در برخی دیگر سخت بود.
در جاهایی خیلی محدودیت هایی اعمال می شد و نگاه امنیتی وجود
داشت. متاسفانه این برخوردها سلیقه ای بود و عده‌ای فکر می
کردند امنیت کشور با سخت گیری و جلوگیری از بیان واقعیت‌ها
تامین می شود. برخی نقد را هم خلاف انقلاب و حرکتی ضد انقلاب
می دانستند. گاهی اوقات در ممیزی ها خیلی سخت‌گیری ها وجود
داشت.
دوم خرداد
۷۶
محصول گفتمانی بود که تلاش می کرد در برابر گفتمان افراطی و
محدودیت‌ها مقاومت کند. فضای ان زمان به گونه‌ای بود که خیلی
از دلسوزان انقلاب حس می کردند گفتمان انقلاب دارد خدشه دار
می‌شود. در مسیری که می رفتیم داشت آزادی ها تهدید می‌شد.
ورود به دولت اصلاحات
خیلی سخت بود چون این برای اولین بار بود که یک خانم مسئولیت
اجرایی در حد معاون رئیس جمهور را بر عهده می‌گرفت. ابتدا هم
با این مسئله مخالفت شده بود و خاتمی توضیح داده بود. از یک
جاهایی شبهات شرعی مطرح کرده بودند ولی خاتمی روی این مسئله
محکم ایستاد و فصل جدیدی از حضور بانوان در کابینه رقم خورد.
آقایان هم خیلی خوب این مسئله را پذیرفتند. این تحولات در فضای
اصلاحات پذیرفتنی بود.
8- در مورد مجلس ششم
نقد هم می‌تواند مطرح باشد. هاشمی رفسنجانی در آن دوره نقد شد،
تخریب را هیچکس قبول ندارد ولی ممکن است اتفاقات خارج از
چارچوبی در هر دوره اتفاق بیافتد. لازمه تحولات دوره اصلاحات
نقد دوره قبل بود. برای تغییر و تحولات پیش رو باید یک نقد
واقع بینانه و منصفانه داشته باشیم. هاشمی از شخصیت های بزرگ
انقلاب هستند و خدمات بزرگی داشتند ولی هر انسانی کاستی هایی
دارد. مجلس ششم بیشترین مقدار ایثارگری را داشت. رزمندگان
ایثارگر و دانشجویان خط امام حاضر در این مجلس نیروهای دل داده
انقلاب بودند. آنها اگر هم نقدی داشتند نقد درونی بود. آنها
خیلی صریح به موضوع فساد وارد شدند و این سوال را مطرح کردن که
چرا باید نهادهائی باشند که از نظارت و دادن مالیات معاف باشند.
بعد از آن، برخوردها
با مجلس ششم که طیف گسترده‌ای از آن اعضای اصلاحات بودند شروع
شد. بخشی از برخوردها دلسوزانه و از روی نگرانی بود که این
جریان از چارچوب امنیتی و ارزشی نظام خارج نشود. متاسفانه
جریانی هم بود که اصلاحات را رقیب خود می دانست و برای آنها
کسب کرسی قدرت خیلی مهم بود.
برخی معتقدند
ما نقد درونی را نگوییم چون دشمن گزک می‌گیرد. من معتقدم اگر
ما نقد درونی نکنیم به یک اضمحلال درونی می‌رسیم. ما نباید به
سمت سیاه نمایی برویم ولی باید نقد واقع بینانه داشته باشیم.
مجلس ششم هم نقاط مثبت زیادی داشت ولی ممکن است در یک جاهایی
از حد فرا رفته باشد ولی در ارزیابی با مجلس های بعدی و مجلس
های دیگر یکی از مجلس های سالم بوده چون بر اساس یک اصولی پیش
می رفتند. درست است اسمشان اصلاح طلب بود ولی در جاهایی
اصولگرا تر از اصولگرایان عمل کردند. آنها معتقد بودند هرچقدر
آزادی‌های اساسی را بسط دهیم با اینکه ممکن است آسیب‌هایی
داشته باشد اما سرجمع به نفع نظام انقلاب است.
مدل‌های تند همه جا
وجود دارند. افرادی را داریم که در جریان اصولگرایی تندروی
هایی کردند. این یک داستان است. یک داستان گذشت از چارچوب ها
است. مبانی ارزشی ما صداقت است. از جایی که دروغ شروع می‌شود و
فرد با سپر دین دروغ می گوید اشتباه است. من قول دادم در
جایگاهم به محیط زیست کمک کنم، نمی شود وقتی در این جایگاه
قرار گرفتم بگویم قولم مهم نیست. متاسفانه ما حزب در کشور
نداریم. احزاب این اطمینان را می‌دهند که نمایندگان مجلس بعد
از ورود به مجلس نسبت به شعارهایشان پاسخگو باشند. پاسخگویی
جزو ارزش‌های دینی ماست. ما همانقدر که به معاد در آخرت
معتقدیم باید در دنیا هم معتقد باشیم.
9- در انتخابات ریاست
جمهوری دوره نهم در مرحله اول به معین و در مرحله دوم به هاشمی
رای دادم و در انتخابات
۸۸
به میرحسین موسوی رای دادم.
شرایط در انتخابات
۸۸
خیلی پیچیده بود و تخلفات در سطح بالایی رخ داد. در حال حاضر
اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است و سیاست های کلی نظام در
انتخابات در حال بررسی است. دولت خیلی روی این موضوع بحث کرده
است. شرایط مدیریت انتخابات خیلی مهم است. اگر قرار است وزارت
کشور و شورای نگهبان در مورد موضوعی قضاوت کنند باید اصل بر بی
طرفی باشد.
داور (شورای نگهبان)
از اول تا آخر باید بی طرف باشد. چرا شرایط باید بعد از
انتخابات تا این حد ملتهب شود. این مسائل خیلی مهم است. در حال
حاضر با حضور روحانی و حضور همه طیف‌های انقلاب در نظام فضا
خوبی در حال رقم خوردن است اما اگر برخی مسائل روشن نشود بد
است. ما نیاز به همدلی نیروها داریم.
10- در دولت روحانی
وزرا، در مقایسه با دولت خاتمی با تجربه هستند ولی شرایط سخت
تر است. آدم فکر می‌کند بعد از این همه سال باید شرایط بهتر
شده باشد اما متاسفانه اینگونه نیست و ما یک خلاء جدی را در
این دوران داشتیم و کار زیادی برای بازسازی و بازیابی خیلی از
فرصت ها صورت می گیرد.
11- در یک شهر۱۲میلیونی.
روزها ۱۲میلیون
نفر در تهران در حال تردد هستند. ما نمی توانیم الگوی حمل و
نقل شخصی مان را ادامه دهیم وانتظار داشته باشیم ترافیک و
آلودگی هوا کم شود.
12- در این یک سال ونیم تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه اتفاق
مهمی بود.تشکیل یک گروه مطالعاتی که همه مطالعات را جمع کند
خیلی کارمهمی بود.تسریع اقدامات و برنامه های اجرایی انجام شده
است. اعتبارات لازم برای این طرح ها حدود۵۰۰میلیارد
تخصیص داده شده و دستگاه ها هرکدام در ردیف خودشان مشغولند. ما
یک طرح جدی داریم برای بحث احیای تالاب های اطراف دریاچه
ارومیه که موفقیت آمیز هم بوده است. برای لای روبی مسیرهایی که
منتهی به دریاچه است، برای آموزش توسعه پایدار کشاورزی که
همگام با محیط زیست باشد و کاهش مصرف آب و اصلاح الگوی کشت
برنامه داریم.این ها از برنامه های جدی وزارت کشاورزی است. ما
داریم با آنها کارمی کنیم. برای زنان روستایی آن منطقه برنامه
های ویژه ای داریم. باید خیلی جدی باشیم . به طور نسبی راضی
هستیم ولی در آن نقطه بارندگی خیلی خوب بوده برخلاف نقاط دیگر
کشور که خیلی مشکل داریم
.
پیک نت 24 اسفند |
